ئاگاداربوونی شازادە لە ونبوونی نۆش ئافەرین
لە کتێبی:
سوڵتان ئیبراهیم و نۆشافەرین
بەرهەمی:
خانای قوبادی (1704-1778)
6 خولەک
671 بینین
خانا ئەی دونیای بێ تان و بێ پۆ
گەردەلوول ئاسا مەیۆ مەویەرۆ
ئەی دونیای بێ شەرم نەدارۆ بنیاد
هیچ کەس بە دونیا دڵ نەکەرۆ شاد
خانا ئەی دونیا نەمەیۆ بە کار
ئەی داستان واچە پەری ڕۆزگار
بشین بەسەروەقت مورغ خۆش ئاهەنگ
سوڵتان ڕەها کەرد نەگەڵووی نەهەنگ
هۆرگرت بێ مودار ڕوو جە باڵا کەرد
تەشریف بەسەرای قەسر عەلقەم بەرد
بە ئەندەک زەمان ئاما بە پاین
ئاهێستە و ئارام نیا وەزەمین
سوڵتان هۆرێزا ڕوو بە سەرا کەرد
تەشریف وە جامڕێز حەرمسەرا بەرد
هەرچەند مەگێڵا نەو قەسر و جێدا
شای نۆش ئافەرین نمەبۆ پەیدا
وەقتێ کە زانا هیچ نییەن دیار
خەیلێ نە ئەوجا گرەوا بەزار
ئاخر وات ئەی ڕوخ نییەن جای مدار
با بشین وەلای یاران غەمخوار
بەڵکم تەدبیرێ بسازین چارە
باوەرین بەدەست دوڵبەر دووبارە
مورغ کە ئێد شنەفت ئاما وە پەرواز
گرت بەدۆشەوە شێر سەرئەفراز
پەرواز کەرد نەجا مورغ بی ئەندێش
شازادە یاوا بەیاران وێش
وەقتێ نیگا کەرد یاران دی وە چەم
هووناو جە دیدە مەرێزنا وە هەم
مەوات زامانم جە نۆ خەتەر بی
ڕۆ بەرۆ دەردم فیشتەر نەوەر بی
خان محەمەد واتش ئەی شێر سالار
مەنیشە ماتەم پەشێو و غەمبار
سوودێ نەدارۆ زاری کەردەنت
پەژارە و هیجران نەدڵ بەردەنت
بواچە بەروخ ڕاهی بۆ نەراهـ
بشۆ بگێڵۆ سەحرا و گوزەرگاهـ
نەهەر مەکان بۆ بکەرۆش پەیدا
خەبەر باوەرۆ پەرێ هوەیدا
شازادە دەرسات ڕوخ کەردش تەڵەب
واتش دەخیلم ئێدمەن مەتڵەب
بشۆ بگێڵە نەڕووی سەرزەمین
باوەرە خەبەر شای نۆش ئافەرین
ڕوخ کە ئێد شنەفت جەنەو پەرواز کەرد
گێڵا ئێقلیمات کەش و کۆ تا هەرد
سێ شەو و سێ ڕۆژ بەڕووی هەواوە
بەتاو و تەعجیل لوا بە ڕاوە
مەگێڵا بەتاو بە گاهـ و بێ گا
دیش هانە چیمەن ڕەوزەی دڵگوشا
گێڵاوە وەپەس مورغ وەفادار
خەبەر دۆس ئاوەرد پەی یار غەمبار
نە ڕووی هەواوە وێش کەرد ئاشکار
یاوا بە خدمەت یاران غەمخوار
عەرز کەرد شازادە ماهـ حۆری لەقا
ها لە مێرغوزار ڕەوزەی دڵگوشا
زەلغەم و دەلغەم هەردوو نابێکار
نیشتەن هامزانوو مەکەران گوفتار
شازادە واتش ئەی مورغ دڵکێش
من ببەر بەو جاو زوو بیاونەم پێش
کارێ بەو دەستوور بکەرووم پێشان
بگرەوان پەی حاڵ بەدبەختیی وێشان
سا کە شنەفتش مورغ پڕ کەماڵ
شازادە نیا وە مابەین باڵ
پەرواز کەرد چون تەیر بەردش بەهەوا
دەردەم شازادە بەردش بەو ماوا
شاباڵ ونارا نیاش وەزەمین
وات دێدەم یە تۆ یە نۆش ئافەرین
سوڵتان ماچین یارش دی وە چەم
ئاگر وەگیان بی ڕوو ئاوەرد وەرەم
زەلغەم دیش ئاما نەبیرەی عادڵ
لەرزا ژ و سامش سەرسام بی خجڵ
جەلاد وێش دی کێشا ئاهـ سەرد
هۆرێزا وە پا چنارێ هۆر گرد
نەعرەتە پێکا چوون ئەبر بەهار
پەی شەهزادەی چین ئاوەرد پەلامار
وات ئادەمیزاد ئەبلەی خەیاڵ خام
خوونی دوو دێدەی عەلقەمی برام
عەلقەمی برام چێش ئاما و وە سەر
ژ ڕاهـ ڕاسی وەنەم عەیان کەر
واتش ئەی زەلغەم برای عەلقەمە
عەلقەمە کوشتم نۆبەی زەلغەمە
زەلغەم ژە واتەی سوڵتان ماچین
جۆشا و خرۆشا چی وەقار و قین
مەلعوون چنارێش بەردوە بان سەر
گەردش حەواڵەی سوڵتان سەروەر
سوڵتان ماچین سەردار سەرحەد
چنار عیفریت ژ وێش بکەرد ڕەد
ئەوسا ژەو دما نام یەزدان بەرد
هەڵمەت دا یەک شاخ دەلغەم دێو کەرد
یەک موشت وەزەربەت پێکا وەگەردەن
یاوناش وەنەزع شەرارەی مەردەن
ژو زەربەی زبەر سوڵتان ماچین
مەلعوون مەلەق وەرد بێهۆش وە زەمین
شێر شکاری نیشت وەڕووی سینەش
بەناش بی سەرش جودا کەی جەلەش
دەلغەم دی زەلغەم وەختەن بۆ هەلاک
هۆرێزا وە پا دێوی دەهەن چاک
چنارێ هۆرگرت پەتیارەی لەعین
ئاما بەڕێ قەست سوڵتان ماچین
بازوو بوڵەند گەرد مەلعوون موردار
دەست دا بە شمشێر شازادە نامدار
ئەڵماس ئابدار پێکاش وە کەمەر
کەردش وەدوو نیم چوون خیاری تەڕ
لاشەی پەتیارە خەڵتان بی نە خاک
ئاما کە مەلعوون زەلغەم کەیت هەلاک
زەلغەم دی دەلغەم شەق بی وەئەڵماس
لەرزا وێنەی بید بکەرد ئیلتیماس
واتش ئەی جەوان زۆردار زۆر مشت
بەشق شێران تەمام عالەم گشت
نە شێر و نە بەبر نە دێوان قاف
بەرابەر بە تۆ نییەن ڕای مەساف
ئیقرارم کەردەن وە ئیخلاس پاک
هەرکەس پشت من بدەرۆ نە خاک
تا ڕۆژێ زیندەم، بەوکەس بەندە بووم
بەندەی فەرمانبەر هەر تا زیندە بووم
تا ئەمڕۆ هیچ کەس من خاکی نەکەرد
هیچ کەس چەنی من نەوی هام نەبەرد
دەستم وەدامان قەهرەمان قین
قەترەی هوون من مەڕێز وەزەمین
ژرای مەرحەمەت ژ گونام بگوزەر
ببەخشەم وەنیم تاج گەوهەرتاج سەر
دوو برام کوشتی هەنی مروەتەن
مەرد مروەت دارەن نامەرد سفلەتەن
ئەرمەردی مروەت مەردانەگیت هەن
من قەساس مەکەر شێر هونەرمەن
زەلغەم دی ئاما شازادەی گوزین
هۆرێزا وە پا ئەو دێوی لەعین
دێوی بەدنەیژاد زوبان کەرد گوشاد
غوڕا بە هەیبەت وات ئادەمیزاد
عەلقەم و دەلغەم بەزاری و عەزاب
کاخ سولەیمان تۆ کەردی خەراب
ئیستە دووبارە چێشەن کام تۆ
کارێ کەرووم پێت فەوت بۆ نام تۆ
درەختی شمشاد گرتە بێ بەدەست
خرۆشا بەکین چون فیلان مەست
ئاما بشانۆ پەی باهۆی باڵش
دەردەم شازادە گرتش دووباڵش
مشتێ وەهەیبەت دا نەکەللەی سەر
کەفت نەڕووی زەمین دێوی بەدگەوهەر
بەزاری و زەویر وات ئەی ناموەر
مەبووم موسڵمان بەدانای داوەر
بویەر جە تەقسیر من شەرمەسارم
تۆ ڕەحمت ببۆ جە گیان بێزارم
دێوش ڕەها کەرد شێر هونەرمەند
واتش تۆم بەخشا جە ڕای خواوەند
مورغ واتش ئەی شێر دێو مەکەر ڕەها
حەرفش باتڵەن دێو ڕووسیا
شازادە جە ڕوخ ناما وە جەواب
ڕووکەردش وەلای ماهـ جەهان تاب
* دەست کەرد نەگەردەن شاد بی وەباڵاش
بۆ سەدا گونا هەراڵەی ئاڵاش
شازادە واتش مورغ وەفادار
نۆش ئافەرین وە پوشت وێت کەرە سوار
وێش بەشان دێو سیا بی سوار
تا شین بەمەنزڵ یاران غەمخوار
یاران کە دیشان شازادەی چالاک
ها ئاما وە خەیر جە ڕای خەتەرناک
شین وە پێشوازش کەردشان سەناش
بۆ سەدان بەشەوق گەرد خاک پاش
شازادە جێشان کەردش نەوازش
ئەزهار کەرد پێشان ڕاز و گوزارش
بێ حەد ئەو یاران شوکرانە کەردن
سوجدە بەدەرگای خواوەند بەردن
نەو جا درەختێ پیر کۆنە ساڵ
وامەندەی دەوران بەرز بێ مێساڵ
نەزیر سایەی دار جاگەی خۆش نشین
تەرتیب کەردشان پەی نۆش ئافەرین
شای نۆش ئافەرین بەو سایە بەردن
وێشان نەپای دار مودارا کەردن