خەو غەفڵەت
لە کتێبی:
چەپکە گوڵ
بەرهەمی:
شامی کرماشانی (1917-1984)
4 خولەک
1645 بینین
دنانم ژان کرد پەی دەوای دنان
سەر خوەم هەڵ گردم وەرو خیاوان
دوست وە وەخت تەنگ مەکەی یادِ دوس
لە «ئبرایم ئاباد» چیم وەرەو «سیروس»
لە «سڕای سیروس» دنانسازیگ هەس
ئەو دنانسازە ڕەفیق بەندەس
وەتم چمە لای ئاغای موسەنن
بییەم دەربارێ دنانم لە بن
هەم ڕیش هەم قەیچی دەمە دەسِ خوەی
توای بکیشێ یا پڕی بکەی
چون ڕەسیم وەسەر «سێڕای ساراوەگ»
جەم بین یەی عدەی جوان بیڕەگ
یازدە نەفەر بین، هەر یازدەی خومار
گشت وە خوماری تەک داۊنە دیوار
هەر یازدەی خومار هەر یازدەی پەکەر
گشت وە پەکەری سینە داۊنە خوەر
لەورە ئیرج دیم کوڕ یاروو عەتار
لە باڵاخانە گەرت خستۊنەی خوار
باڵاخانەی گەرت وە بەسکی بەرزە
بیەسە قاتڵ هەرچی سەرهەرزە
هەرچی سەرهەرزە یا پەهڵەوانە
ئاخر خەنەی خوار لەو باڵاخانە
ڕەفیقەیل وە زور قەسەم و قورئان
تا ئاخر پلەی هریون بەنەی بان
کەم کەم بەنەنەی تا ئاخر پلە
لەورە دی زانن پەڵەوان شلە
دەڵەک نەنەلی لە بام هەستی
خەنەی ناو گرداب فەقر و تەنگدەستی
یەی وەقت بیدار بۊد لە خەو غفڵەت
غەرقەن وە دەریای نفرین و نفرەت
چۊ سەگی سفووڕ دەوای داۊیدە پێ
چڵم وە لۊتی چوود، ئاو وە چەوی تێ
لارەی سەری تێ لە ناو خیابان
لەبان دەیدە خوار، لە خوار دەیدە بان
فکری پەریشان حەواسی پەرتە
زکر زوانی یاگەرت یاگەرتە
یاگەرت یاگەرتی یاگەرت وە من دەر
وەی بەدبەختییە نجاتم بدەر
چیدە خیابان شەوەیل شەمە
خیز و دوز فرە، پەڵەوان کەمە
هریون وینەی مۊش گشت کردە لانە
قەنداغ خوەر نەمەن لە قاوەخانە
خیابان! مەولا بکەی خراود
چەن جوور جنایەت کریەد لە ناود
لەی لا باوگی دیم وە داخ کوڕی
چنگ خەیدە سوورەت یەخەی خوەی دڕی
هەم دەیدە سینە و هەم وە ناو چەو
هەم ئۊشی یاڕەب! کەس هەمدەردم نەو
یاڕەب! کەس چۊ من ڕەنجی بیوەر نەو
خوردە و خوراکی خۊین جگەر نەو
پەنجا و پەنج-شەش ساڵ لە عومرم چییە
لە هۊچ ئدارەیگ سابقەم نییە
نە کوڵابەردار نە حوقەبازی
عومری دامە سەر وە سەرفەرازی
جوز بازوو، منەت نەکیشام وە کەس
نان وە دروسی هاوردم وە دەس
یەی کوڕی دیرم نوزدە ساڵییە
مەوقەی زندەگی ژن و ماڵییە
مەوقەیگە چۊ دار وە سای بنیشم
ئاهـ ڕاحەتیگ وە دڵ بکیشم
وەلی میوەی موزد باغەبانیم
تەڵخ کەردەن بادەی زندەگانیم
هزار دەف وەتم ئەی ڕووڵە! هاوار
لە ناو هەمسایەیل سەرم خەیدە خوار
دو خوەیشگ دیری نەجیب و سەنگین
تو کارِ گەن کەی، ئەوان بوون نەنگین
خوەیشگ گەرتی کەسی نیەخوازێ
کی لانە لە دەر لانەی مار سازێ؟
هزار دەف وەتم تولە مارِ زەرد
وە گەردِ ڕەفیق نادروس نەگەرد
ئەر هەفتەی وە گەرد گەرتی بگەردی
تا ڕووژ مردن موبتڵای دەردی
درد بی دەوای عڵاج ناپەزیر
قاتڵتەر جە سل، کاریتەر وە تیر
ئەگەر «ئەفلاتوون» شەو بایدە ماڵد
«ئەرەستوو» بکەی فکری وە حاڵد
«لوقمان» و «سوقرات» هەر چوار بنیشن
هەر چوار ڕەی بیەن نەقشە بکیشن
«ئەفلاتوون» وە دەرد بی دەواد، ماتە
«لوقمان» مونتەزر ڕەی «سوقراتە»
هەر چەن بنیشن هەرچی بکەن شەور
نتیجەد نۊسن ئاخر ئەڕای قەور
ڕووڵە! چەد بۊشم؟ چەد بارم وە یاد؟
ڕەنجت بی وەر بوو، ڕەنجم دایدە باد
بایە و تەشتِ مس، قاولەمە و قازان
گشتی فرەتی دەنگم ناتە بان
قەیچی و گازەنبوڕ، دەس تیشە و قەنشکن
یەی تیکە ئەسپاو نەیشتید ئەڕای من
قەیچی لە تاقچە ناخون وە پی گرد
تا غافڵ کردم قەیچییەگەش برد
ئەفسووس پەی ڕەنجی من کیشام یەی عومر
ناود حوسەین نام، ئەڕا بیدە شمر؟!
هەر سات چۊ گاپیر چنگ نەیدە حەڵقم
توای وە چەقو دەراری حەڵقم
نییەزام کوو بچم، ڕوو وە کی بارم
هەمسایەیش نییەکەی گووش وە هاوارم
گووش هەمسایەیش وە قاڵم پڕە
مەولا نابوود کەی ئی باوگ و کوڕە
چون پەند «شامی» نەشنەفتی وە گووش
گەرتی بید کەم کەم بیدە گەرت فرووش
یەسە کارِ تۆ کیشادە زندان
خوەم زانم لەورە گەنت تییەیدە بان
چەپاڵە و ئوردەنگ سیلەی چەپ و ڕاس
زوانت کوڵ کەی تییەیدە ئڵتماس
سەرت سەرنگوون بەڵایِ بەد بوو
دەردی کە گردی نەسیب خوەد بوو