نا ئومێدی...
«پێنج خشتەکی لەسەر غەزەلێکی کوردی»
لە کتێبی:
دیوانی فایق بێکەس
بەرهەمی:
فایق بێکەس (1905-1948)
3 خولەک
957 بینین
لە دنیادا نییە وەک من بەعەشقی ئەو گروفتارێ
سەر و ماڵم لە ڕێی دانا، کەچی لوتفی نەبوو جارێ
سەفیل و دەربەدەر ڕۆژێ لە کووچە و قوژبنی شارێ
«ئەمان مردم عیلاجێ، سا لە ڕێی پێغەمبەرا چارێ
ویسال یا قەتڵە یا تەکسین، لە هەر سێ بۆم بکەن کارێ»
***
تفوو لەم دەهرە پڕ قەهرە، لە خۆشی و سەروەت و بوونی
ئەوی دانایە بۆی نایە. سەفایە لای کەر و کوونی
لە داخی دەوری ناهەموار و پیشە و کردەوەی دوونی
«لە کونجی سینە دەنگی ئای و ئۆی دڵ دێ بەمەحزوونی
وێران بێ نەم دی ساتێ لێی نەیێ ناڵەی بریندارێ»
***
هەموو کەس پێم ئەڵێ شێتی وەها خۆت مەحوو بەربا کرد
لە ڕێی ئەم خاکەدا فەوتای و سەد لەککەت کە پەیدا کرد
چ سوودێکی هەبوو بۆ تۆ ئەوەندەت جەنگ و دەعوا کرد
«ئەلای هەر کەس ئەچم مەنعم ئەکا خۆت بۆ چی ڕیسوا کرد
درێغ کوا حاڵ زانێ، ڕەبیی تووشم بێنی بیمارێ»
***
لە کۆڕی عەشق و دڵداری هەتا زوو دەربچم چاکە
هەموو ڕەنجم بە فیڕۆ چوو لەگەڵ ئەو شۆخە بێ باکە
ڕەزیل و سووک و ڕیسوا بووم وەرە حاڵم تەماشاکە
«لەژێر باری غەما وا شانی سەبرم ڕێشە ئێستاکە
فیراقی یار لەبەر ئاخرشەڕی لێم بۆتە سەربارێ»
***
ئیلاهی بۆچ لە دونیادا بەشی من شین و گریان بێت
عەدەم لەم ژینە خۆشتر بوو عەریزەم خۆ نەدابوو پێت
هەمیشە وێڵ و سەرگەردان و بەسەودای عەشقەوە وەک شێت
«سەبا یارانی مەجلیس گەر هەواڵی من ئەپرسن لێت
بڵێ کێشایە مەیخانە دوو چاوی بێچووە عەییارێ»
***
سەفا دوورە لە ئینسانی ئەدیب و عاشق و شاعیر
بەشی هەر دەرد و زووخاوە، دەروونی کەیلە پڕ ئاگر
چ دڵ سەختێکە تووشی بووم نەجاتم دەی خودای قادر
«لە نەزعا پێی ئەڵێم قوربان جەفا بەسیە... ئەڵێ کافر
ئەرێ چیت دیگە تۆ سەگ مەرگی کارم ماگە پێت جارێ»
***
برا کەوتوومە بەر لیسی زەمانە و چەرخی چەپ کردەی
بەناشوکری نەبێ ڕۆژێ نەبوو بۆخۆم بڵێم ئۆخەی
عیلاجی دەردی من نایە بەعوود و ڕوود و جامی مەی
«وەها سووتاوم ئەسڵەن تابی فریادم نەما سا دەی
ڕەفیقان نیوە سووتن ئێوە نامەرد عەرزە هاوارێ»
***
هەزاران ڕەحمەتت لێ بێ لە شیعرا چەند تەڕ و وردی
عەزیزم «مستەفا بەگ»ناسناوی ئەدەبی تۆ نەمردووی، کێ ئەڵێ مردی
جوابی وایە بێکەسناسناوی ئەدەبی گەر بڵێن تەقدیری بۆچ کردی
«دوڕ و یاقووت ئەبارێ لەم کەلامە شیرنەی «کوردی»ناسناوی ئەدەبی
دەسا خوا کوا لە دنیادا قەدرزان و خریدارێ»