کوردی بلووجستان و هندستان و ئەفغانستان

لە بلووجستاندا عەشائیری براخۆی هەمووی یا بەشێکی زۆری بە کورد دانراوە. ئەم عەشیرەتە زۆرە و بەشی گەورەی لە بلووجستاندایە، مەرکەزەکەی شاری «ئیغ»ە، حدوودی شیمالی «کانتا»یە و بە سەر «کلات»دا تا «لاس بەلا» ئەچێ و بەم تەرحە درێژایی مەنتیقەکەی نزیک ٢٥٠ میلە. ئەساسەن دوو بەش و پێنج فرقەیە: بەشێکی «سەراوان ـ براخۆی سەروو» و ئەوی تری «جاهلاوان ـ براخۆی خواروو»ە؛ فرقەکانی: کام‌بەرانی، میروانی، گورکناری، شومالانی، قەلەندەریانییە.

ئینسقلۆپەدیای ئیسلام (جڵدی ١، لاپەڕە ٦٣٠) بەعزێ ئیزاحات دەرحەق بەم عەشیرەتە ئەدا و ئەڵێ: براخۆی وەکوو بلووج ڕیوایەت ئەکرێ کە لە تەڕەف حەلەبەوە هاتووە. واقیعەن ڕەنگە لە غەربەوە هاتبنە ئەم وڵاتە، و ڕەنگە ئەمانە ئەسڵی «کۆچ» بە مەعنا «گەڕۆک»ە. ئیدریسی ئیدیعا ئەکا کە ئەمانەش نەوعە کوردێکن. واقیعەن ئەبینرێ کە ناوی مەشهووری هەموو «براخۆی» لە «لاس بەلا»دا «کوردگەلی»یە و بە گوێرەی ئەمە مومکینە ئینسان بڵێ کە ئەسڵی ئەم عەشایرە کوردی غەربی ئێرانن و لەوێوە بۆ بلووجستان هاتوون. میقداری نفووسی براخۆی بلووجستان نزیکی ٣٠٠٠٠٠ کەسە.

لە هندستان، لە وڵاتی «سند»یشدا لە عەشیرەتی براخۆی ٤٨١٠٨ کەسی هەیە. (ئینسقلۆپەدیای ئیسلام)

موستەشریق تەدەسقو لە بەینی قەومی بلووج و کوردیشدا بەعزێ موناسەبەت و ڕەوابتی کەشف کردووە (ئینسقلۆپەدیای ئیسلام، جڵدی ٢). بە گوێرەی شەرەفنامە لە ئەفغانستانەوە بەعزێ عەشایری زەنگەنە بۆ بلووجستان هاتووە. بە گوێرەی ئەمە ئەبێ لە ئەفغانستانیشدا کورد ببێ. زاتەن «مورغەنستیرن»یش ئەڵێ: موحتەمەلە لە تەڕەف غەربی «هەرات»دا بەعزێ ئەهالی کوردزمان ببێ. بۆ پەیاکردنی فکرێکی عموومی دەرحەق وەزعیەت و بڵاویی کورد لازمە تەماشای «خەریتەی قەومی کورد» بکرێ کە لە نیهایەتی ئەم جڵدەدایە.

بە گوێرەی ئەم ئیزاحاتە ڕەنگە نفووسی عموومیی کورد ئەمە بێ: