ڕووناکی
لە کتێبی:
دیوانی محەمەد ساڵح دیلان
بەرهەمی:
محەمەد ساڵح دیلان (1927-1990)
3 خولەک
1128 بینین
پەروانە بە شەو چرا ببینێ
بۆ ڕووناکێکەی خۆی ئەسووتێنێ
بۆ نەختێ شەوق و تۆزێ ڕۆشنایی
ئەبێ بە خەڵووز بۆ (ڕۆژی دوایی)
با گوڵ خەندەران بۆ بزەی سەر لێو
هێندە ئەبینێ ڕوو گرژ بۆ جنێو
کە بیستی قاقا یا پێکەنینێ
بە جۆری کوڵ و جۆشش ئەسێنێ
لە خۆشی گەشکەو زەردەخەنەی دەم
لێک ئەبێتەوە شەق ئەبا بە خەم
یا گوڵی گەورەی گوڵەبەڕۆژە
ئەزانی بۆچی هەر ڕووەو ڕۆژە؟
چۆن ڕۆژ بگەڕێ مل ئەچەرخێنێ
کە ئاواش بێ بۆی دۆش دائەمێنێ
پەرۆشی تیشکی زێڕینی ئەوە
بێزاری سزا و ناڵێنی شەوە!
ئەمانە هەموو بێ گیان، بێ زمان
بێ دەست و بێ گوێ، بێ ناو و نیشان
بێ بیرکردنەوە، بە بێ جووڵەی دڵ
بە بێ ترس و لەرز، بێ دوو دڵی و سڵ
لە دووی ڕووناکی وشادی عەوداڵن
دوژمنی شەو و شەوگاری تاڵن
با ئێمەش وەک ئەو گوڵ و مێرووە
کە بۆ ڕووناکی و گەشە تێنووە
بۆ گەشەی گوڵی سەربەستی و شادی
بۆ هەڵهاتنی ڕۆژی ئازادی
ئێمەی بۆ بادەی ڕزگاری تێنوو
ببین بە خەڵووز، ببین بە سووتوو..
============
دیوانی محەمەد ساڵح دیلان/قوربانییەکانی نەتەوە
بیخەرە گەردن، پەتی جەڕاوت
بیخەرە سەر پشکۆ نێچیری ڕاوت
گیر کە لە جەستەت نینۆکی سوورت
بیگەینە گوێ زەمزەمەی دوورت
بێخەنە... ژووری تاریکی زیندان
شەبەق بخەرە جێی قەپ و ددان
گڕ بەربدەرە خاشاکی لاشە
گۆشت هەرزان بکە بۆ داڵ و واشە...!
ئێسقان ورد بکە سەر بپەڕێنە
جومگەی ئەم و ئەو لێک بترازێنە
ببڕە، بکوژە، بکە بە سووتوو
فوارەی خوێن بخە ناو قورگی تێنوو
مەست بە بە جەرگی برژاو و پارە
بە خوێن ڕووناک کە ئەم شەوە تارە..!
با تەنگەی ئەستوور، چەشی دارکاری
مەستی ئازاردان پێی گوناهباری
هەڵپەڕێ لە سەر ئێسکی ئەم و ئەو
قاقای تێکەڵکا لەگەڵ قاسپەی کەو
با.. پیشەی سنگی کراو بە دارا
بکا بە تاری بەزمەکەی دارا
با.. ئەم بسووتێ، ئەو ببێ بە خۆڵ
ئەم بە قاورمە، ئەو بە شیپەی چۆڵ
چی لەوە... مێزی ڕازاوەی ئەوێ
دسکاتە ملی قەد باریک شەوێ
زەڕەی پیاڵە و فنجان مەبەستە..!
شەرەف تۆ بڕۆ هیچ ڕامەوەستە..!
با خەڵکی هەموو قەڵاچۆ بکرێ
تەقەلا و ڕەنج و سامانی ببڕێ
سا ئەوی دەستی دار بگرێ بە حاڵ
لە گڕی شەڕدا بێ بە کۆی زوخاڵ
لەبەر مەرامی پیسی داگیرکەر
جەردەی (ئایەتی) خوێن ڕەشتن لەبەر
بمرێ نیشتمان، بسووتێ میللەت
بژی ژێر دەستی، بمێنێ زیللەت..!
بەڵام... پشکۆی ژێر خۆڵەمێش و ژیڵ
گوێ هەڵخراوی دەنگی زەنگ و زیل
ئەویان مەڵاسی بای تۆڵەسەندن
ئەمیان چاوەڕێی خرۆشی (هەستن)
کە ئەو هەڵی کرد ورد گەشایەوە
ئەمیان ئاوازی دەنگی دایەوە
ئەوسا نۆرەی گورز ئەکەوێتە دەس
گەلی داخ لە دڵ بە بەزم و هەوەس
کۆزەر و پەربای وا ئەکا بەشەن
چەرخ نەیدیبێ مەگەر بە دەگمەن
ئەوسا هەر کەسێ لە مەیدانا مرد
جێی شانازییە بۆ نەتەوەی کورد