مەلا یووسفێ هەساری
لە کتێبی:
شەفاق
بەرهەمی:
جگەرخوێن (1903-1984)
3 خولەک
779 بینین
مەلا یووسف هەساری بوو
گەلەک ژیر و شیاری بوو
دەما ئێریش دکر یەکی
وەک ئاگر و دژواری بوو
وەزیرێ ئاغایێ مە بوو
ئاغا ل وی پر ئەولە بوو
هەرکەس دچوون بەر دەست و پێ
هێڤی د وی دە پر هەبوو
دژوون ددان خەلکێ ب تۆڤ
وی تم دگۆ: ئەی هرچ و هۆڤ!
دەنگێ خوە ناکن، بوونە تات
ون سێسەد و ئەو یەک مرۆڤ
دەما ئاخا دەرکەت ژ گوند
هاتە جزیرێ سەربلند
وی پر مرۆڤ، دز و چلەک
ل خوە جڤاندن بوونە لەک
هەردەم دچوون ناڤا وەلێت
ل گوند دباراند ئار و پێت
کورتێلخوەرێن وی تم ل پەی
تەڤ خوینمژ و دژوار و شێت
تالان و سەد بێش و بەلا
ل گوند دکر سەد تەشقەلا
گوندی ب قێرین و هەوار
ب وان رە هەڤپار بوو مەلا
سەردارەکی تورک و نەیار
دهاتە ناڤ وان جار ب جار
گلیێ مەلا یووسڤ کرن
گۆتن: مەلێ مالێ مە خوار
هەڤالێ ئاخێ دەرکەتی
نان دایێ هەرچی بنخەتی
ئەو بوویە ئالتاخێ چەتان
هەرچی ژ تورکان دوورکەتی
فەرمان ب کوشتن دایە وی
ژێرە نەمانە شوون و جی
ئەو برنە ئەینکافێ سڤک
دەما کو سەردار لێ نەری
کوت-کوت کەتە دلێ مەلێ،
چاوا بکەڤمە ڤێ بەلێ؟
چارە نەمایە، کوشتنە،
کێ خستمە ڤێ تەشقەلێ؟
جبێ درێژ و ریش و شاش
خەفتانەکی سادە قوماش
ب قووندەرا کابک بلند
سڤک رەڤاندن ئەو ژ گوند
ئەڤ گۆتنن، سەیدا دبێ
لەشکەر برم جەم، لێ سبێ
قوران مە دەرخست، دایە پێش
سەد سووند مە خوار بێ فرک و بێش
قوران ژ دەست من گرت و گۆ:
باوەر ب ڤێ ناکم، کەرۆ!
ئەو زۆرکەرێ پر بار و خورت
ب سەر مە دە کر زرتە-زرت.
قوران چراند و پەرچە کر
ئاڤێتە بەر پێ هوور و گر
لێ وی ب ترکی گۆ: ببن!
ئەز دامە بەر خوە پەزک و گور
من دی کو هێڤی مایە هێژ
من گۆتە چاویش ژێرە بێژ:
کورکێ منە ل مەکتەبێ
هێڤی دکم بشێنی پێ
چاویش دەما ئەڤ ژێرە گۆت
یەک رێکرە مەکتەب ب لۆت
چاوا کورک ئانین م دی
هێستر مە بەراندن ب جۆت
کەنگی کورک هات، پاتە دا
دەستێ وی گرت و بەرنەدا
گۆ: راستە ئەڤ باڤێ تەیە؟
چاوا وی دەستوورا تە دا؟
ئاخا کو چوویە بنخەتێ
بوویە نەڤارێ دەولەتێ
چاوا دبی دۆستێ نەیار؟
چاوا ولۆ قیما تە تێ؟
لاوک کەنی، گۆ: ئەز خولام،
گوندی، دزانی شیرهەرام
باڤێ م پر زانا و ژیر
تم ئالیکارێ بێقرام.
سەردار ژ من رە گۆ: ڤەگەر!
دووری هەرن، کا ڤردە وەر!
تە ئەڤ کورک شاند مەکتەبێ؟
نها تو ئازاد بوو، دە هەر!
نە جبە ئوونە ریش و شاش،
تەڤ خوەندنا من چوون بەلاش.
هەرچی دبێژی راستە ئەو
ێ شاش ئەمن، نەکۆ تو شاش
چەند سالە کۆ من خوەند و خوەند
چەند سال مە دەرس گۆتن ل گوند
قوران و شاش، کارەک نەکر
مەکتەب ژ بۆ من بوویە فند
شێخێن کۆ وەک ئەبووبەکرکەس
ل جەمنە کوردان وەک شەکر
یەکی ل بەر سێدار و بەن
کەشف و کەرامەت چێنەکر
هەرچی دگۆتن تەڤ دەرەو
من گوهـ ددا پرسێن قەلەو
هەمی نەزان و بیرنەبر
هشیار نەبوون نە ئەز، نە ئەو.
تو راست دبێژی ئەی برا
شێخ و مەلا رەنگێ گورا
ببێژە، بنڤیس ئافەرین!
ئەز هەو دبێژم: گاورا
شەخ و مەلا تەڤ هۆڤ و دن
وان خستییە دەستێ خوە دین
بارێ مە ئیرۆ بوو گران
جەنگ و هناڤ تەڤ بوونە خوین