مایەی نۆماڵیم کەرێکی دێز بوو
کەرە دێز
لە کتێبی:
دیوانی مەزڵووم
بەرهەمی:
مەزڵووم (1916-1955)
3 خولەک
586 بینین
مایەی نۆماڵیم کەرێکی دێز بوو
چاپۆک و وریا گەلێ بە هێز بوو
هەربەناو کەر بوو ڕەوت و ڕەفتار خۆش
عەقڵی زیاتر بوو لە بەعزی بێهۆش
چونکە ئەو کەرە چوست و چالاک بوو
دێزێکی پەسەند دەس و چاو پاک بوو
خزمەتم ئەکرد بە ڕۆژ و بە شەو
نەمئەدا بە سەد ئێستری خۆشرەو
عەجەب شێرێ بوو بۆ ڕێگە و سەفەر
لە دەشت کەژدا چوست و هەڵمەتبەر
***
کاتێکم زانی خەبەریان هێنا
قاچی کەرە دێز لە بنا شکا
کە دیم کەرە دێز شل و شێواو بوو
سەبرم لێبڕا چاوم لێڵاو بوو
هاتمە گوفتار لە ڕووی قار و قین
ئەمە چ کەسە لە ڕووی سەرزەمین
کێ وا جەسوورە ساحێب زۆر و سام
قاچی ئەم کەرەی جیا کرد لە ئەندام؟
شەرتە هەقی خۆم، بۆخۆم بسێنم
ڕیشەکێشی کەم جەرگی دەربێنم
***
زانی غەزەبناک دڵم بە جۆشە
بۆ قەساسی ئەو دڵ بە خرۆشە
بە ڕەسم و تەعزیم هاتە پێشەوە
وتەی شیرین مەعنا کێشەوە
وتی غەم مەخۆ مەکێشە ئازار
هەقم بسێنی ڕەحیم و غەفار
ئەم ئیشە ئیشی - - - - -دەقی نائاشکرا
ئیشی شێخ ڕەشید کە خزمی خۆتە
***
وەرنە کەسی تر چ حەدی هەیە
تەجاوز بکا بەم دەرەجەیە
منیش ئومێد و ڕەجام وەهایە
بۆ قەساسی من مەسڵەحەت بوایە
وتم کەر دێز قسەت مەقبوولە
قەناعەت ئەکەم لە لام مەعقولە
ئەمن خۆش ئەبم ساڵحناوی تایبەت خۆش نابێ
بەم مەسڵەحەتە قەت ڕازی نابێ
گەرچی خزمیشین عەفویان ناکا
خوێنی کەرە دێز تاقیق گوم ناکا
***
ساحێب تفەنگ و دەمانچە و تیرە
ژێرەوژوور ئەکا خاکی فەقیرە
مەعلوم دیارە لە لام ڕۆشنە
خوێنی کەرە دێز دەبێ بە فیتنە
هاتەوە گوفتار بە داد و ئامان
وتی «سەید ئەحمەد» دەسم بە دامان
من قاچم شکاو حاڵم بێفەڕە
مەڵێن کەرە دێز هەر مایەی شەڕە
***
لە حقوقی من گەردن ئازابن
مەحفوز لە فیتنە و بەڵای خودا بن
تۆش ئەگەر مەردی مەردی بنوێنە
ساڵح ڕازی کە دڵی مەشکێنە
ئەمن بە قسەی ئەو کەری فەقیر
چوومە لای ساڵح بە فیکر و تەدبیر
وتم براکەم بە نەسسی خەبەر
هەر کەس ئیسلام بێ بەڵای دێتە سەر
***
ئیستاش کەرە دێز قاچی شکاوە
ئەڵبەت خوداوەند ئەوەندەی داوە
هەرچەند قاتیلی «شێخ ڕەشید» بووە
ئەمری خودایە و ئەو سەبەب بووە
ئەبێ سابیر بین قەناعەت بکەین
کاری خودایە کەس عاجز نەکەین
وتی: چی بڵێم قسەم نەماوە
پەتی «تەمورم» یەکجار بڕاوە
***
ئەهلی فەقیرە سیغار و کیبار
ئەمکردن بە پەند واتەی ڕۆژگار
لە حقوقی خۆم سەرفی نەزەر بێ
گەردن ئازا بن گەر هەزار کەر بێ
کەرە دێز چونکە لەفزی شیرین بوو
لە بۆ دوژمنان مایەی خۆشبین بوو
***
کەرە دێزم ڕۆ کەرە دێزم ڕۆ
موتیعی فەرمان هیچ نەڕێژم ڕو
کاسبی فەقیر هیچ نەزانم ڕۆ
سابیر و شکور بێ کاو دانم ڕۆ
ئازا و گورجۆگۆڵ ڕێی کاروانم ڕۆ
شێری مەیدانی گشت کەرانم ڕۆ
***
هەتا تۆ مابووی هیچ باکم نەبوو
غەم و غائیلەی خۆراکم نەبوو
کەرە دێزم بوو، بۆ ئەخزی مەعاش
هەر کەرە دێز بوو بۆ کاروان و ئاش
ئێستا تۆ ڕۆییت باڵت شکانم
سەر و ژێرت کرد باری ژیانم
دوعایە ئەکەم ڕەببی گیرا بێ
سەبەبکارەکەت غەرقی بەڵا بێ