یادی بیست ساڵەی کۆچی پیرەمێرد
لە کتێبی:
دیوانی کاکەی فەلاح
بەرهەمی:
کاکەی فەلاح (1928-1990)
3 خولەک
878 بینین
وا ئەی فریشتەی پیرۆزی سۆز و ئیلهامی هەڵبەست
بۆ بیرەوەری بیست ساڵەی کۆچی پڕ پێستی مەبەست
وەک جاری جاران، ئەمجارەش هانام هێنایە بەر تۆ
بە شیعرێکی نوێ، یادی «پیرەمێرد» بخەینە ئەستۆ
دە با فرمێسک لە پێڵوی چاوی ئەم یادە دوور بێ
ڕێی ئەو خەباتەی بە دڕکی ژێر پێی «پیرەمێرد» سوور بێ
چونکە چاوی دڵ تا ئێستە زۆر جار گریانی دیوە
هەر بەو ڕێگایەش کارێزی قووڵی بەهرەی تەقیوە
ئەو پیرەمێردەی کە لە نەورۆزی تەمەنی ژینا
جۆش و خرۆش و نرکە و ناڵەی ئەو لە ڕاپەڕینا
لە خوێن گەرمی یا، پشکۆی گەشاوەی کوورەی خەبات بوو
بەشە هەوێنی بڕوای ئازادی گەل و وڵات بوو
ئەوبوو کاروانی شەهیدەکانی ئەلاوانەوە
زنجیرە کێوی ئەم کوردستانەی ئەلەرانەوە
نەک بەفرمێسک، بەڵکوو بە شیعری گەرمی خوێناوی
بە بوومەلەرزەی شۆڕشی شیعر و گرمەی هەناوی
ئەوبوو ڕۆژنامەی ژین و ژیانی خستە ناوەوە
جۆگەلەی ڕوون و گەشی هەڵئەگرت لەسەرچاوەوە
بۆ گەشەی باخچەی وێژە و زمانی تەڕ و پاراومان
بۆ سەر گوڵزاری بێ باخەوانی سیس و ژاکاومان
ئەوبوو هەڵگری چرای زانستی بۆ کوردەواری
کەوتە شەڕ لەگەڵ سامی شەوگاری نەخوێندەواری
خوێن و ئارەقی ڕەنج و تەقەلای ئەکرد بە نەوتی
باخچەی زانستی زۆر گوڵی هیوای کرد بە دەسکەوتی
ئەوبوو هەڵبەستی «مەولەوی» خستە بەرگێکی نوێوە
ئەو کزە و سۆزەی ئەهات لەقرچەی دڵی توێ توێوە
دەرگای ناسینی لەم مەڵبەندەوە لێ خستە سەرپشت
لەسایەی دەمی پیرەمێردەوە کەوتە بەر گوێی گشت
ئەوبوو کە پەندی پێشینیانی کرد بەهۆنراوە
دەریای ئەوپەندەی بەنووکی خامەی ئەو شڵەقاوە
گیانی نەمریی کرد بەبەر تەرمی باوک و باپیرا
تاچاوی خەیاڵ بڕ ئەکا شەپۆل ئەدا لەبیرا
پەندی پیرەمێرد، وەک باخچەی شیعری سیس نابێ هەرگیز
وەک بەهار وایە وەرزی هاوین و زستان و پاییز
ئەمڕۆ لە دوێنێ و بەیانی لەمڕۆ بۆنی خۆشترە
ڕۆژ لە دوای ڕۆژ و ساڵ لە دوای ساڵی بەرز و گەشترە
ئەو بوو کە ناوی سەدان شاعیری ئەژیانەوە
سەرلەنوێ ژینی پێ بەخشینەوە بە ژیانەوە
لەو لە بیر چوانەی ون بوون لە گۆشەی فەرامۆشیا
وەک ڕۆژهەڵاتن لە ئاسۆی دووری کرد و کۆشییا
گڕ و مەشخەڵی ئاگری نەورۆز لای گردی «یارە»
بەزم و ئاهەنگی چارەکە چەرخی نەورۆزی دیارە
بڵێسەی سۆز و هەستی دڵسۆزی ئەو بوو لەم ناوە
وەک لووتکەی کێوی بڵندی کورد و پەیکەری «کاوە»
ئەوبوو سوارچاکی مەیدانی چیرۆک نووسینی کوردی
پاڵەوانێتی ئەم کوردەی ئەنوان بە بیری وردی
وەک «مەم و زین» و «دوانزە سوارەکەی مەریوان»ەکەی
لە شانۆی ژینا، سەربەستی: چرا، کورد: پەروانەکەی
ئەو بوو سەربەستی ئافرەتی لەلا بەرز و بەڕێز بوو
ئەو دەمەی گورزی دێوی شەوەزەنگ قورس و بەهێز بوو
زۆر بەتاسە بوو ئەمانە بێنە ڕیزی پیاوەوە
وەک شێری بێشە، نرکەی «خاڵە» بوو کەوتە ناوەوە
ئەو بوو دێوانەی قەلەندەرخانەی دار عەسا بەدەست
دەرون پەرست بوو دوشمنی گیانی ڕەواڵەت پەرست
کەوڵ و پۆست نشین وەک «دەروێشەکەی گوڵی زرێبار»
یەک ڕەنگ، یەک ئایین، لە فاک و فیکی هەلپەرست بێزار
جا بلیمەتێ سەرمایەی ژینی ئەم سامانە بێ
یان قەومی کوردێ دایک و باوکی ئەم ڕۆڵانە بێ
چۆن هەوری مردن خۆری ژیانی ئەشارێتەوە
چۆن بیرەوەری جگەرگۆشەی وای بیر ئەچێتەوە