diłdarî naw şarêkî mirdû
Li pirtûka:
Min tînwêtîm be gir eşkê
Berhema:
Şêrko Bêkes (1940-2013)
7 Xulek
1177 Dîtin
diłdarekan!
diłdaranî, çawî wişey baxî agirî honrawe.
diłdaranî, gułî baranî werîwî
dirextî xorî řûtawe.
diłdaranî no sałî naw werzî xwênî
em - xake şehîdkirawe -
diłdarekan!
diłdaranî çiray zamî, naw çîroke kujrawekan
diłdaranî maçî tînûy naw şepole xinkawekan
diłdarêkim:
diłdarêkim le beheştî xoşewîstîma esûtêm.
diłdarêkim be dozexî nawî xoma
be ser estêrey kişawî çawî xoma
hengaw enêm.
diłdarêkim goranî bo:
gerdelûlî beharî naw azar ełêm.
diłdarêkim, awêstakem yaxîbûne.
diłdarêkim, jwan bo yar
lejêr asoy erxewanîy noy ḧuzeyrana da’enêm
taray giřî babeguřguř, edem beser:
bûkî nakamî newrozda û
bo mareyîy xwên egeřêm.
diłdarêkim, berdekey «sîzîf» leser şan
be tûleřêy ser hewrazî
sedey bîsta heł’egeřêm
le tarîkîy şipirzeyîm, le birûskey
hewrî janim
baranî sûr, diłopî giř
be ser durgey byabanî
befirkujda, ebarênim!
diłdarêkim, be şaney pencey sûtawim
qijî mêjûy hełpiřûzaw, da’ehênim.
şa’îrêkim, espî xewêkî bê ciłew
hełî girtûm.
peyjey nasorî şarêkî bêkotayî
bo seretay winbûnî xom, serî xistûm.
şa’îrêkim, be dway qaçî pîtekanma
termî xinkawî ẍerîbim řa’ekêşim
goř lenaw gořa enêjim!
min ẍerîbîy ber awêney ew jûrem
tya ledayk bûm.
min ẍerîbîy ew řêwbanem,
ke piştiwênî yadî bestûm!
min awarey byabanî dengî xomim
min lebîrçûy
nexşey şêwe û řengî xomim.
min awarey ew kîşwerem:
řojjimêrî řojekanî win kirduwe
nawnîşanî małekanî win kirduwe.
min awarey wiłatêkim:
şarekanî, bê penceren
şewekanî, bê estêren
řêgekanî
qeytanî pêławî bîrî girêkwêren.
min awarey wiłatêkim cadûgerî:
le eşkewtî yasakanya
le geracî pasekanya
le gîrfanî cantay parey şîn û sûrî pyawekanya
le kîsey memkî lastîkî jinekanya
le minarey dirokanya:
pêşmergey wişe, ekujin
qełeme cengawerekan, exnikênin
mêşkî «kaweKes» epjênin
«jan dark»y řiste yaxîyekan, esûtênin.
diłdaranî ḧîley espe awarekey
derbendî xwênî bazyan.
diłdaranî xorî zamî hełhatûy sengerî asoy
singî berzan.
cadûgeranî ser şanoy sîḧirbazî
êsteş her wek caranî naw
eşkewtî kon
giřî efsane qût eden.
mar û dûpişk û şewgerdî topîw exon.
nûşte le «epolo» eken!
êsteş her wek caranî naw
eşkewtî kon
xew be kopanî «cecałî» dinyay çołewe ebînin!
derzî le yexey cinokey
giranetay mindał eden
mû bo dêwî girdî řeş û
ḧewt qulley qaf epřûzênin
mencenîq bo:
«galîloKes»y zanist da’exen!
diłdaranî, tirîfey çawî xanzadî mangî xinkaw
diłdaranî, lêwî tîşkî pişkoy agirdanî hetaw
katê le piştewe, pêkiram
katê leser bermałekey – ḧellac -
nwêjim bo kurd ekird, kujram.
ewsa nawim:
mîrî gewrey řewandizCih bû
ewsa çawim,
ewsa bîrî be hengawim
sûjnê bû
şałî asmanî letletî
çoẍey zemînî letletî
kurdistanî beyekewe edûrêwe
sûjnê bû
teqełî qirçokî cibbey
xelîfekey estemûłî heł’eweşan.
ewsa lejêr simî tawî espekema
beẍay – walîy - eyzirîkan
«babî ’alîy», girêjney qaçekanî
le çałî merga lerzok bû
taqekanî koşkî - yiłdiz -
bo şîwekanî řewandiz
leser çok bû!
pêkiram, lepşitewe, pêkiram
her bew tîẍe jengawîyey
ke «bedirxan»y pê kujra, minîş kujram.
tîẍî cařî şeytanî ser minarekan
tîẍî zimanî marî ser:
berdenwêjî mizgewtekan
xinkam, le dûkełî fetway naw mêzerî
tûnî babay pîlanekey,
«melay xetê»da bû, xinkam
sûtam, le gêjawî giřî demî ejdîhay ḧewtiserî
«melay xetê»da bû, sûtam
diłdarekan!
êweş hemû legeł mina,
pêkiran, xinkan.
êweş hemû legeł mina,
sûtan, kujran.
diłdarekan!
diłdaranî ḧîley espe awarekey,
derbendî xwênî bazyan.
diłdaranî, xorî zamî hełhatûy sengerî asoy
singî berzan.
ewa dîsan
geřanewe
kullekwêre bê bałekan, geřanewe
jyanewe
tûlemare serispêkan, jyanewe
řuwanewe
kełbekanî melay xetê, řuwanewe
diłdarekan
em careyan, şarekeman serî naye
ser řanî şew
destî gocî,
kirde milî kêlî mirdûy seywanî xew
geřekekan:
îstigey bangî mergeweřî qajûy mał bûn.
kołanekan:
daremeytî laşey efsaney cecał bûn.
giłopekan:
xinkawî naw temî çuxmî cinoke bûn.
namexane û kitêbekan:
keştîy pirsey gwê benderî
wişe serbiřřawekan bûn.
şîrînekan,
ferhadekan,
kuştey destî, pîrêjnî
cadûgerî çerx û felekî şeytan bûn!
diłdaranî, ew giryaney zerdexeney tya epşikiwê.
diłdaranî, ew şewaney gułî şebeqî tya eřwê.
em careyan, le şarekey xezanî naw ḧuzeyrana
le gumezî xem û jana
le kejawey çiray bîrî:
«cewdetKes û cemal ’îrfanKesa»
newekanî melay xetê
şagirdekanî betlîsî
çiqłî pencey gułkujeyan
ekird be çawî jyana,
be çawî hełbestî sewzî:
«ḧemdîKes û bêkesKes û goranKesa»
em careyan, qełemekan
qełeme tirsinokekan
qełeme nûk cinokekan
le şeqamî keř û lałî şarekema
kilkî tirsyan kiłafe kird!
kewtine çîne,
le kelawey xêwekana kewtine çîne
be delaqey dergay birînî temenî,
sařêjnebûy leşî kurda
kewtine dadrûnî pîne!
em careyan, le şeqamî keř û lałî şarekema
- řoşnibîran -
be kiławekey «siḧrî cin» zoryan gîran!
cêyan hêştîn, wek pêkî xałîy ser mêzî
şewî sûryan, cêyan hêştîn.
cêyan hêştîn, le daristanî şimşêr û
zirgî çiřî şel û kwêrî neparêza
cêyan hêştîn
le tořî çingî qirjałî dizekana, cêyan hêştîn
cêyan hêştîn ke bînîyan:
wişekanman
nakeyn be denke tezbîḧî ser bermałî cadûgeran
řistekanman
nakeyn be řîze gułonkey mişkîy serî řyakeran.
cêyan hêştîn, wekû îmzay kujawey ser
paketî xałîy gîrfanyan, cêyan hêştîn.
wek çawîlkey zeřřebînî
şikawî par û pêraryan, cêyan hêştîn.
cêyan hîştîn ke zanyan:
«agire sûre
giř le dewrî ême exwa û
lewan dûre»
cêyan hêştîn ke zanîyan:
qaçî dînar
le řêy aşebetendûrê
kar wa biřwa
ekewête hengeşelê!
diłdaranî, ew çirawgey le xwênî şewî «ḧacî»ya
kiłpey ekird
diłdaranî, ew şebeqey le pêłûy çawî koyeCihda
cêpêy «mewlaney» heł’egirt
diłdaranî, em xamaney le «hendirîn»y wişeda
şehîd kiran!
be sêdarey ḧuzeyran û çwarçiray şewa hełxiran
diłdarêkim, be ser demî pirdî gwêzanî azarî
şarekema, dêm û eřom
çawim le gomî řûnakî
werzî pêncemînda eşom.
diłdarêkim, diłim gopkey miştoy ser ew:
xencereye, swarekey berdeqareman
daye des swarekey berzan
diłdarêkim, jwan bo yar
lejêr asoy erxewanîy
noy ḧuzeyrana da’enêm
taray giřî babeguřguř edem be ser:
bûkî nakamî kerkûkCiha
bo mareyîy xwên egeřêm!
diłdaranî, çawî wişey baxî agirî honrawe.
diłdaranî, gułî baranî werîwî
dirextî xorî řûtawe.
diłdaranî no sałî naw werzî xwênî
em - xake şehîdkirawe -
diłdarekan!
diłdaranî çiray zamî, naw çîroke kujrawekan
diłdaranî maçî tînûy naw şepole xinkawekan
diłdarêkim:
diłdarêkim le beheştî xoşewîstîma esûtêm.
diłdarêkim be dozexî nawî xoma
be ser estêrey kişawî çawî xoma
hengaw enêm.
diłdarêkim goranî bo:
gerdelûlî beharî naw azar ełêm.
diłdarêkim, awêstakem yaxîbûne.
diłdarêkim, jwan bo yar
lejêr asoy erxewanîy noy ḧuzeyrana da’enêm
taray giřî babeguřguř, edem beser:
bûkî nakamî newrozda û
bo mareyîy xwên egeřêm.
diłdarêkim, berdekey «sîzîf» leser şan
be tûleřêy ser hewrazî
sedey bîsta heł’egeřêm
le tarîkîy şipirzeyîm, le birûskey
hewrî janim
baranî sûr, diłopî giř
be ser durgey byabanî
befirkujda, ebarênim!
diłdarêkim, be şaney pencey sûtawim
qijî mêjûy hełpiřûzaw, da’ehênim.
şa’îrêkim, espî xewêkî bê ciłew
hełî girtûm.
peyjey nasorî şarêkî bêkotayî
bo seretay winbûnî xom, serî xistûm.
şa’îrêkim, be dway qaçî pîtekanma
termî xinkawî ẍerîbim řa’ekêşim
goř lenaw gořa enêjim!
min ẍerîbîy ber awêney ew jûrem
tya ledayk bûm.
min ẍerîbîy ew řêwbanem,
ke piştiwênî yadî bestûm!
min awarey byabanî dengî xomim
min lebîrçûy
nexşey şêwe û řengî xomim.
min awarey ew kîşwerem:
řojjimêrî řojekanî win kirduwe
nawnîşanî małekanî win kirduwe.
min awarey wiłatêkim:
şarekanî, bê penceren
şewekanî, bê estêren
řêgekanî
qeytanî pêławî bîrî girêkwêren.
min awarey wiłatêkim cadûgerî:
le eşkewtî yasakanya
le geracî pasekanya
le gîrfanî cantay parey şîn û sûrî pyawekanya
le kîsey memkî lastîkî jinekanya
le minarey dirokanya:
pêşmergey wişe, ekujin
qełeme cengawerekan, exnikênin
mêşkî «kaweKes» epjênin
«jan dark»y řiste yaxîyekan, esûtênin.
***
diłdarekan!diłdaranî ḧîley espe awarekey
derbendî xwênî bazyan.
diłdaranî xorî zamî hełhatûy sengerî asoy
singî berzan.
cadûgeranî ser şanoy sîḧirbazî
êsteş her wek caranî naw
eşkewtî kon
giřî efsane qût eden.
mar û dûpişk û şewgerdî topîw exon.
nûşte le «epolo» eken!
êsteş her wek caranî naw
eşkewtî kon
xew be kopanî «cecałî» dinyay çołewe ebînin!
derzî le yexey cinokey
giranetay mindał eden
mû bo dêwî girdî řeş û
ḧewt qulley qaf epřûzênin
mencenîq bo:
«galîloKes»y zanist da’exen!
***
diłdarekan!diłdaranî, tirîfey çawî xanzadî mangî xinkaw
diłdaranî, lêwî tîşkî pişkoy agirdanî hetaw
katê le piştewe, pêkiram
katê leser bermałekey – ḧellac -
nwêjim bo kurd ekird, kujram.
ewsa nawim:
mîrî gewrey řewandizCih bû
ewsa çawim,
ewsa bîrî be hengawim
sûjnê bû
şałî asmanî letletî
çoẍey zemînî letletî
kurdistanî beyekewe edûrêwe
sûjnê bû
teqełî qirçokî cibbey
xelîfekey estemûłî heł’eweşan.
ewsa lejêr simî tawî espekema
beẍay – walîy - eyzirîkan
«babî ’alîy», girêjney qaçekanî
le çałî merga lerzok bû
taqekanî koşkî - yiłdiz -
bo şîwekanî řewandiz
leser çok bû!
pêkiram, lepşitewe, pêkiram
her bew tîẍe jengawîyey
ke «bedirxan»y pê kujra, minîş kujram.
tîẍî cařî şeytanî ser minarekan
tîẍî zimanî marî ser:
berdenwêjî mizgewtekan
xinkam, le dûkełî fetway naw mêzerî
tûnî babay pîlanekey,
«melay xetê»da bû, xinkam
sûtam, le gêjawî giřî demî ejdîhay ḧewtiserî
«melay xetê»da bû, sûtam
diłdarekan!
êweş hemû legeł mina,
pêkiran, xinkan.
êweş hemû legeł mina,
sûtan, kujran.
diłdarekan!
diłdaranî ḧîley espe awarekey,
derbendî xwênî bazyan.
diłdaranî, xorî zamî hełhatûy sengerî asoy
singî berzan.
ewa dîsan
geřanewe
kullekwêre bê bałekan, geřanewe
jyanewe
tûlemare serispêkan, jyanewe
řuwanewe
kełbekanî melay xetê, řuwanewe
diłdarekan
em careyan, şarekeman serî naye
ser řanî şew
destî gocî,
kirde milî kêlî mirdûy seywanî xew
geřekekan:
îstigey bangî mergeweřî qajûy mał bûn.
kołanekan:
daremeytî laşey efsaney cecał bûn.
giłopekan:
xinkawî naw temî çuxmî cinoke bûn.
namexane û kitêbekan:
keştîy pirsey gwê benderî
wişe serbiřřawekan bûn.
şîrînekan,
ferhadekan,
kuştey destî, pîrêjnî
cadûgerî çerx û felekî şeytan bûn!
***
diłdarekan!diłdaranî, ew giryaney zerdexeney tya epşikiwê.
diłdaranî, ew şewaney gułî şebeqî tya eřwê.
em careyan, le şarekey xezanî naw ḧuzeyrana
le gumezî xem û jana
le kejawey çiray bîrî:
«cewdetKes û cemal ’îrfanKesa»
newekanî melay xetê
şagirdekanî betlîsî
çiqłî pencey gułkujeyan
ekird be çawî jyana,
be çawî hełbestî sewzî:
«ḧemdîKes û bêkesKes û goranKesa»
em careyan, qełemekan
qełeme tirsinokekan
qełeme nûk cinokekan
le şeqamî keř û lałî şarekema
kilkî tirsyan kiłafe kird!
kewtine çîne,
le kelawey xêwekana kewtine çîne
be delaqey dergay birînî temenî,
sařêjnebûy leşî kurda
kewtine dadrûnî pîne!
em careyan, le şeqamî keř û lałî şarekema
- řoşnibîran -
be kiławekey «siḧrî cin» zoryan gîran!
cêyan hêştîn, wek pêkî xałîy ser mêzî
şewî sûryan, cêyan hêştîn.
cêyan hêştîn, le daristanî şimşêr û
zirgî çiřî şel û kwêrî neparêza
cêyan hêştîn
le tořî çingî qirjałî dizekana, cêyan hêştîn
cêyan hêştîn ke bînîyan:
wişekanman
nakeyn be denke tezbîḧî ser bermałî cadûgeran
řistekanman
nakeyn be řîze gułonkey mişkîy serî řyakeran.
cêyan hêştîn, wekû îmzay kujawey ser
paketî xałîy gîrfanyan, cêyan hêştîn.
wek çawîlkey zeřřebînî
şikawî par û pêraryan, cêyan hêştîn.
cêyan hîştîn ke zanyan:
«agire sûre
giř le dewrî ême exwa û
lewan dûre»
cêyan hêştîn ke zanîyan:
qaçî dînar
le řêy aşebetendûrê
kar wa biřwa
ekewête hengeşelê!
***
diłdarekan!diłdaranî, ew çirawgey le xwênî şewî «ḧacî»ya
kiłpey ekird
diłdaranî, ew şebeqey le pêłûy çawî koyeCihda
cêpêy «mewlaney» heł’egirt
diłdaranî, em xamaney le «hendirîn»y wişeda
şehîd kiran!
be sêdarey ḧuzeyran û çwarçiray şewa hełxiran
diłdarêkim, be ser demî pirdî gwêzanî azarî
şarekema, dêm û eřom
çawim le gomî řûnakî
werzî pêncemînda eşom.
diłdarêkim, diłim gopkey miştoy ser ew:
xencereye, swarekey berdeqareman
daye des swarekey berzan
diłdarêkim, jwan bo yar
lejêr asoy erxewanîy
noy ḧuzeyrana da’enêm
taray giřî babeguřguř edem be ser:
bûkî nakamî kerkûkCiha
bo mareyîy xwên egeřêm!