peykerey bilûr
Li pirtûka:
Gunah
Berhema:
Elî Ḧesenyanî (1939-1992)
4 Xulek
1889 Dîtin
Peykerey Bilûr
Bi denga: عەلی حەسەنیانی
kîjołê! şiney şemałî kwêstan
ey dił be temay to destewestan
kîjołê! cwantirîn gułî herd
sîngit wekû loke, dił wekû berd
baxî gułî, peykerey bilûrî
piřşingî giřî, hetawî, nûrî
ey cwanekçî xuday cwanî!
to şê’rî diłî, diłî diłanî
çawit wekû bade mestîhêne
aşqikuje, meste, xemřewêne
her çende ke kanyawî jîne
karî hemû kuştin û biřîne
ew dîn û serinc û nîwnîgaye
haware le min, çi bêřezaye
kułimit geş û lûs û saf û turte
her bextî mine ke destî kurte
wek befrî sipî le dundî aso
řêk û xiře kułmî diłkujî to
estêreyekî leser dyare
řûgey diłî aşqî hejare
estêreye, diłřifêne xałit
bêwêneye kułim û xałî kałit
key xałe ewey ke nexşî kułme?
aramîderî diłî bekułme
lêwit wekû şê’re, şê’rî şeytan
piř şehwete kwanê merdî meydan?
katê be bize û wite depşikiwê
gyan û diłî dar û berd debziwê
piř neş’eye, awrîne, naze
kangay hewesan, maçxiwaze
sîngit wekû befrî lend û hewşîn
řêk û sipî û tiraş û befrîn
memkit xiř û qît û qince wek go
îmanî diłan deba be fîřo
katê ke deřoy nerim lerey dê
dengî diłe ya meme «were»y dê
bejinit dił û dîn deba be carê
xway cwanîye, cwanî lê debarê
xałêkî řeşt le nêw memane
xwakirde ke wa le dił cwane
cêgey xewî xway ewîne sîngit
îlhamderî şê’rî jîne sîngit
řoynit wekû weznî şê’rî xwaye
key řewtî kewê le cwanî waye?
řoyîn nye, řewtî askane
kerwêşkeye, laberî xemane
dengit wekû neẍmey asmanî
ya çeşnî sirûdî sardekanî
xoştir le çirîkekanî «ako»
xawendî cwantirîn witey to
bo cwanî kiławêkit le serda
xełkî bewe bûne şêt û şeyda
’alem hemû hoşî lê biřawe
haware le destî ew kiławe
kîjołê! cwanîy to tewawe
labe be serî xot ew kiławe
ba derkewê pirçî nerim û tata
ba bonî berête henderan ba
ba bête derê hetawî zêřn
beşkem wexeber bê bextekey min
kîjołê! eto bo wa cwanî?
sertopî hemû cwanekanî
«vênûs» kwa takû to bibînê?
daxecłê, bigêřê germeşînê
ca biçtewe xizmetî «jopîtêr»
derdî diłî hełbiřêjê têrtêr
şîn ka serî ba be şîn û giryan
hawar bika: ey xway xwayan!
boçî le heweł minit nedîbû?
xułqandinî ew gułet le çî bû
«anahîd» edî le kwê xizawe?
pêm waye ke tan û poy pisawe
ba bizanê xway cwanî «arî»
lem kêw û çiře kirawe karî
çun cwanîy hemû cwanî dinya
ko botewe lay to taqî tenya
neşmîl û lebar û qît û qozî
kiłpey diłî aşqî, besozî
awingî le ser gułî beharî
ahengî ewînî tasebarî
awatî diłî, gułî xeyałî
firmêskî befir, şiney şemałî
beybûn û wenewşe û gułałe
şillêr û gezîze û hełałe
mendok û kema û hełz û bîza
gyaxaw û tewawî gyay de dinya
bem ḧesretewen ke çeşnî to ban
wata ke şepolî řeng û bo ban
kîjołê! be min biłê eto çî?
sed xozge bewey çelêk etoy dî
řakêşerî bîr û hoş û çawî
bo min - çi biłêm? - xeyałî xawî
axir dil û diłřifênî û min?
hey daxî giran û sed mexabin
her çende ke ehlî zewq û şewqim
emřoke nehatî bote tewqim
wek çolekeyekî deng biřawim
çend sałe le nêw qefes kirawim
sed daw û benim le dest û pêda
daym tem û meynetim le řêda
babirdełeyekî bêzmanim
yexsîrî geřanî goy zemanim
xem dewruberî hemû tenîwim
şimşîrî cefa diłî biřîwim
hawarî biřaw û natewawim
pêm seyre çilone êstê mawim
carcare ke dêm û to debînim
bom nwê debê cwantirîn ewînim
bem dîtne dił dega be awat
řengîn debê lapeřey beserhat
dekirêtewe xunçekey jyanim
to debyewe bûkî şê’rekanim
***
ako: kiçî xuday deng le yonanî konda
vênûs: xuday cwanîy yonanî kon
jopîtêr: xuday xudayanî yonanî kon
anahîd: xuday cwanîy aryakan