ferhengokêk bo xwêndinewey em nameye

Li pirtûka:
Serincê le Zimanî Edebîy Yekgirtûy Kurdî
Berhema:
Îzedîn Mistefa Resûl (1934-2019)
 6 Xulek  1059 Dîtin

[(ba) badînan. (bo) botan. (s) kurdî sovêtî. (la) latînî. (’) ’erebî. (t) turkî.]

esp: hesp

arezû: riẍbة (’)

ewey: evî

awat: hîwa, hêvî

êsta: nûke, niho, vê gavê

_ ta êsta: heta nûhe, ḧeya niho

abûrî: îkonomî (la), aqtisad (’)

ejmêrrê: dejmêrrî, dête hêjmartin

edwê: qise dekat, xeber didat, dedwê, axavêt, dipeyvêt.

ewtirê: dewtirê, dête gutin, dibêjrê

eřwa: deçê, diçet

ałodeyî: sewdayî, ti’ilq (’)

eguncê: deşê, dibît

_ guncan: şyan _ bûn

encam: nitîcة (’)

erxîtêkçer: erkîtêkçer (la), hunerî mî’marî

îkonomî: abûrî

axaftin: qisekirdin, dwandin, xeberdan, peyvîn

agadar: bi agah, xeberdar

erk: îş, mihimة (’)

êre: vêrê

bełam: lê, be _ lê

binaẍe: bineřet, hîm, binestir, binke, şengiste

bîstûyane: bihîstine, jineftine

berewpêşçûn: pêşveçûn

bitwanê: bişêt, bikaret

berhem: antac (’)

biławkirdinewe: biłavkirdin

bestirawe: girê daye

bîrkirdinewe: hizirkirdin

bizûtnewe: bizav, civîn

bar: ḧal

bit: helamet (ba), sinim (’)

bitperistî: alusnîh (’)

bîr: hizir

bilîmet: ’ibqirî (’)

bedaxewe: mexabin

biłê: bêje, bibê

berzex: sid (’)

beş: pişk, qisim (’)

bekar hênra: bikar hat

bineçe: esił

beyanî: sibehî, seḧerî

bełge: delîl

beramber: ji hember

bote: budqe (’)

pitew: qaym, mikum

peřandinewe: derbazbûn

pałpêwenan: pałdan

pêşkewtin: pêşveçûn

pêşkewtû: pêşkeftî

puxte: paqij

puxtetrînyan: paqjitirê wan

pêş şořş: berî şořşê

pelhawîştin: tiẍliẍil (’)

peresendin: belavbûn

pere bisênê: belav bit

pêdawîst: pêwîst, lazim

pêy dełê: dibêjte wî

peywendî: ’ilaqة (’)

pêst: pîst, post, çerim

petî: safî

paşagerdanî: bêpaşayî, tevlevî

peyvîn (bo): qisekirdin, axaftin

tozêk: pîçek, hendek, kemek

tozêkîş: pîçekjî ... hitid

taybetî: betaybetî, xasma, nexasim

têgeyştin: têgehşitin, famkirdin, serwextibûn (s)

têkeł: tev li tev (bo)

tir: dî

tirîş: dî jî

tîre: tîr, îcaẍ, fixiz ’işîrh (’)

tewjim: tyar (’)

tajîk: tacîk, fars (lêreda)

têbînî: serinc, milaḧizة (’)

taq: tenya, tenê

temen: ’umir

teşeney senduwe: belav bûye

cyawaz: cuda, başqe (t)

cyawazî: cudayî

cêgîr: sabit (’)

cor: tuxim, nu’ (’)

cołayî: tevin

çeşin: tuxim, cor

çwarçêwe: milbend

çewt: xwar

çoł: wała, vała

çareser: ḧil (’)

xwêndewar: xwênda, xundeva

xoşewîst: xoştevî, delal

xoy: bo xwe

xwêndinewe: vexwandin

xêra: bilez, zû

xew: xewn

xapandin (bo): hełxełetandin

dyalêkit (la): şêwe, zarave, lihcة (’)

daçespandin: tisbît (’)

dirustibûn: çêbûn

_ dirustî kird: çê kir

dewłemendibûn: zengînbûn

demêke: ji mêje

dirawsê: hawsê, cîran (’)

denûsrê: dête nivîsîn

deyanewê: divên, dixiwazin

dwaxsitin: paşvebirin

dwakewtin: paşveçûn

damezrandin: ti’esîs (’)

deste: destek

derçûn: derketin, derkevtin

dyarbû: aşkira bû, xuya bû

dozîwetewe: vedîtîye

detwêtewe: detavêt

dabřan: jêbûn

derga: derî, qapî

desełat: zor, twana

destewsan: bêdesełat

dasepandin: ferizkirdin bezor

dêhat: gundan

dataşîn: çêkirdin, dirustikirdin

řêge: řêk, řê

řasteqîne: řast

řagirtin: seknandin, řawestandin, veçẍandin

řêbaz: řêge

řegez: ’insir (’)

řûdaw: serhatî, beserhat

řeçaw: berçawgirtin

řojhełat: řohelat

řewanekirdin: viřîkirdin, henardin, şandin (bo)

řewałet: dîmen

řade: ḧid (’)

řoł (la): dur (’)

řapeřîn: řabûn, antifazih (’)

zigmak: bo ziman (zimanî dayk û bawik)

jêkve: leyek

sereta: pêşxeber, ber _ name, miqdimة (’)

serçawe: serekanî

sinûr: tuxwîb

sûd: fêde

selmandin: asbat (’)

serbexoyî: xoybûn, xuserî

_ serbexo: xuser, xwîbû

saman: siruة (’), tiras (’)

sede: çerx, bablîsk (bo)

sûtandin: suhtin, şewtîn

sirûd: nişîd (’)

şwên: cêge, ceh, cî dere

şêwe: zarave, cor, çeşin

şitêk: tiştek

şar: bajêr

şîw: şîvak, şîv

şeqił: şeqle

şêwaw: têkçû

fořim (la): şikil (’), řuxsar

firawan: fireh fireh

fewtan: têçûn

fiřêdan: avîtin

fiřê bide: bavêje

fêrbûn: hînbûn, ’elmîn

qise: gutin, peyv

qełzem: derya

qutabî: şagird

qał: misqil (’)

kosp: ’a’iq (’)

koşiş: hewł

kełçer: kiltûr (la), siqafih (’)

kat: wext, dem, gav

kokirdinewe: komkirin, xiřkirin

kizkirdin: kemkirin

kołneder: xogirtî, samd (’)

kolke xwêndewar: nîv xundeva

kewte geř: kete kar, kete şûlkirin

kal: pîr

kipbû: mitbû

komełe: civat

karîger: ḧasim (’)

kêşe: sira’ (’)

kołeke: sitûn, ’imud (’)

kişayewe: vegerya, tiraci’ (’)

gel: mîllet

giştî: ’am (’)

geşesendin: xemlîn, azdihar (’)

genc: kenz, saman

guman: şik (’)

gwê sebane: sivande

girup (la): komełe, micmu’ة (’)

girdewebû: kombû

lapeře: berpeř, řûpel

lêdwan: lê vekołan

lebîr çowe: jibîr çû

lenaw eçêt: tê çûn

lêkołînewe: lêvekołan

liq: ta, çeq

leyek eçêt: wek yek . bihev diçet

lêkî bidenewe: tefsîrî biken

law: xurit, genc

lewêwe: jwêra

lemebeder: jivî pêve

labbirê: řakirê

ladê: dêhat, gundan

leserxo: hêdî hêdî, bi kawexo

mêjû: dîrok

mana: mi’nî (’)

merc: şerit

mawe: dem, midة (’)

mutabxane: kargey xerar dirustikirdin

mêşk: mijî, meẍiz

mîwe: fêqî, fêkî (bo)

mełbend: dyar

muturbe: tit’îm (’)

nûsîn: nivîsîn

naweřok: miḧtiwî (’)

netewe: amة (’)

nałê: nabêjit

naqoła: neqola

nawçe: herêm, dever

nextê: pîçek, kemek

nexşekêşan: tixtît (’)

natwanîn: neşêyn (ba), nekarin (bo)

hatote nawewe: hatîye nav

hełe: xełet, keç

hawcor: yeksû, wekyek

hengaw: şeqaw, pêngav

hêł: xîç, xet

hendê: hendek

ho: eger, sibib (’)

hewł: kuşiş, miḧawle - cihd (’)

hîwa: hêvî

hemîşe: hergav

handan: tişcî’ (’)

huşyarî: a’lam (’), wi’î (’)

hełwêst: muqif (’)

hest: şi’ur (’)

honrawe: qisîdة (’)

witar: gutar, miqal (’)

wişe: pirs, peyv, kilimة (’)

wergirtin: sitandin

wişk: ḧişk, hişk

wird: hûr

wiryayî: huşyarîy

wêne: dîmen, surة (’)

yekêkyan: yek ji wan