پاڕانەوەی خان محەمەد و نۆش ئافەرین لە دەرگای خوای گەورە
لە کتێبی:
سوڵتان ئیبراهیم و نۆشافەرین
بەرهەمی:
خانای قوبادی (1704-1778)
7 خولەک
528 بینین
پەی ڕجا و لاڵە تەمامیی یاران
لاڵان بەدەرگای پادشای سوبحان
واتن یا کەریم خالێق دانا
سوڵتان ئیبراهیم بەیۆ بەئەی جا
بەو تەنتەنەی وێش دێو سوارەوە
بەو تاج تەڵا بەو تۆمارەوە
شێر پڕ هونەر تێکدەری سپا
نازاران نەبان زەلیل نەی جا
وات حەمید ئەتۆ چەنی نازاران
بشۆ بە ئەو کۆ قەرار بگیران
هەر ئەو شەو حەمید نازاران بەردش
نەکۆی غار سەخت جا بە جا کەردش
ماهـ زەڕئەفشان هەم نۆش ئافەرین
چەنی کەنیزان نیشتن بە غەمگین
خان محەمەد واتش ئەی تیرئەندازان
ببۆن پاسبان شەکەرین ڕازان
چەندێ سەنگ و خاک دەردەم کۆ کەردن
هجووم پەی ئەی کۆ نازاران بەردن
وات حەمید مەلاح هەرتا گیان داری
جەنگ سەروماڵ ئەسیران کەری
تا من ڕوو کەرووم نە سپای خوونخوار
ئەگەر خوداوەند وەنەم ببۆ یار
یا ئارۆ سپا ماوەرووم نەبێخ
یا سەرم مەکەن بە ئەڵماس تێخ
هەر وەقت کوژیام نەمەیدان کار
سەر نیام نەڕای شازادەی سالار
هەر وەقت شازادە ئاما وە ئەی جا
قەسەمت مەدۆم بەزات ئەڵڵا
بواچە خان محەمەد دیدەش نەرات بێ
ئینتیزار بەگەرد، خاشاک پات بێ
ئێد وات هۆرێزا بە دڵەی بریان
هیمەت خواهی کەرد ئەو نەرووی گریان
نازاران واتن خودات بۆ هامڕا
تۆمان دا بە دەست یەکتای بێ هەمتا
جە کۆهات بەوار ڕوو کەرد نە سپا
واتش ئەی مەسعوود شووم ڕووسیا
بەیۆن بە مەیدان یەکایەک تەنیا
تا سەرش نەقەلب بکەرووم جیا
واتش ئیبراهیم فێرارش کەردەن
ئیسە تۆ ئامان ئەجەل ئاوەردەن
شای نۆش ئافەرین ماهـ زەڕئەفشان
تۆ بدەر وە من وێت بوەر ڕەوان
تۆ خەلعەت خاس ئەز من بستانە
ڕوو بەراگەی چین پەی وێت بنمانە
بەرشی جە حەرفم بەتێغ ئابدار
جە کاسەی سەرت بەرماروو دەمار
خان محەمەد واتش مەلعوون موردار
ئومێدم بەستەن بەدانای جەبار
تارۆحم مەندەن هەم گیان شیرین
سەر مەنیۆم نەڕای شای نۆش ئافەرین
ها وەختەن بەیۆ شازادەی سالار
سپای پەری و دێو «ماوەر» بەی دیار
ئەتۆ بە وێنەی ئەلیاس پادشا
مەکێشووت بەدام شووم ڕووسیا
مەسعوود ئێد شنەفت کێشا تیغ تێز
واتش خان محەمەد نییەن جای گورێز
بەو تەور دا نە فەرق خان محەمەد بەقار
تیغ نەرووی تیغ مەلعوون موردار
خان محەمەد شمشێر کێشا نەوەر دا
مەسعوود کە قەڵغان کێشا وە سەردا
بەوتەور دا نە فەرق قوبەگای ئەسپەر
داش نە باهۆی ڕاست مەسعوود بەدگەوهەر
نۆبەی مەسعوود بی دەست دا قەدارە
داش نە فەرق سەر خان بێچارە
چوار ئەنگوشت نە فەرق خان محەمەد پەی کەرد
وەلحاسڵ تا تاق ئەبرۆش جیا کەرد
مەسعوود وات سپای خان بی نێگوونسار
بشن نازاران باوەرین بەوار
هێرش دان سپا دەردەم بەیەک بار
لوان نازاران باوەران بەخوار
خان محەمەد چون شێر تەکان دا نەوجا
سەرش موحکەم بەست ڕوو کەرد نەسپا
یاوا وە سپا خرۆشا بە قار
گورێزان تەمام سواران هەزار
لوا پەی مەسعوود زەربێ دا وەنەش
بەو دەستوور سپا هجووم ئاوەردش
ئاخر کە مەسعوود ڕەوان بی پەی کۆ
سپای تیرئەنداز تیرشانان بێ شۆ
غوڵامان دەردەم تیر وستن بەوار
تیر وستن نە ڕووی مەلعوون موردار
ماهـ زەڕئەفشان شای نۆش ئافەرین
دیدەشان پڕ بی نە سەیل ئەسرین
چەنی کەنیزان کەردن موناجات
لاڵان نە دەرگای قازیولحاجات
یا ڕەب بەحاجەت بەروی عەشقبازان
بەداغ سینەی جانگودازان
بەیارەب یارەب شەب زیندەداران
بە ئومێد دڵ ئومێدەواران
هێما کە دوعا تەمام نەوا نا
قادر قودرەت، قودرەت نمانا
نیگا کەردشان هەم نەرووی ئاسمان
فەرهەنگ دێو چەنی شازادە ئامان
شازادە نەدوور نیگای زەمین کەرد
خان محەمەد زامدار بە نەزەر ئاوەرد
مەسعوود ڕوو کەردەن نەرووی قولەی کۆ
شای نۆش ئافەرین ها نەزاری و ڕۆ
شازادە ئێد دی تاقەت پێش نەما
غوڕا بە هەیبەت ڕوو کەرد نەسپا
بەوتەور نەعرە دا نەرووی قاروقین
کووهـ و دەرودەشت لەرزا تا زەمین
شازادە بەوتەور کێشا تیغ تیز
وستش نە سپا شوور ڕەستاخیز
ئەسپ و مەرد و زین مەوستش بە خاک
«ئەلحەزەر» خێزا نەگرۆی ئەفلاک
شازادە مەسعوود نیگا کەرد نەدوور
دیش کە شازادە مەیۆ بەزەروور
بە ناعیلاجی ئاما بە مەیدان
واتش شازادە بێ نامونیشان
سپای مەغریبی گورێزان نەوجا
خاڵی کەردشان ڕووی عەرسەی سپا
وەقتی کە مەسعوود ڕوو کەرد نە ئەوجا
واتش شازادە شووم بێ حەیا
* مەرشار دەمشق نەیادت شییەن
نەزانای مەغریب بی ساحێب نییەن
مەبۆ حەق وێم بە وێم بستانووم
ڕۆحت بە دۆزەخ سەقەر بکیانووم
شازادە بەو تەور خەشمش ئەسەر کەرد
نە جەبهەی جەوشەن مووش سەر بەرئاوەرد
دەست دا بە شمشێر داش نە فەرق سەر
مەسعوود کە لوا ئەو نەزیر ئەسپەر
وەقتێ داش نەسەر ئەسپەر شەق ئاوەرد
شمشێر نەفەرقش تا ناف ویەرد
وەختێ مەسعوود کەفت نەخاک سیا
بەرز بی نە سپا بانگ واوەیلا
سپا خرۆشا پەرێ شازادە
شای نۆش ئافەرین وێش کەرد ئامادە
ماهـ زەڕئەفشان هەم ئاما بە خوار
ڕووکەردن نە فەوج هەزاران هەزار
هەر سێشان بەو تەور حەملە ئاوەردن
سپای مەغریب شار تارومار کەردن
خان محەمەد ئاواز شازادە شنەفت
چون شێر شکار فەریاد کەرد قوەت
فەرهەنگ دێو بەوتەور دار شمشاد شانا
وە هەرکەس مەدا ئەرواح مەستانا
شازادە فەرما بە فەرهەنگ دیو
وزۆ نە مەیدان وەلوەلە و غەریو
سپای مەغریب شار فێراری کەردن
بەدەست فەرهەنگ گیان دەر نەوەردن
ماباقیی سپا کە ئامان بەوار
وێشان وست نەخاک شازادەی سالار
شازادەی سەروەر گوزەشتێ کەردش
فەرما بە فەرهەنگ دەس کۆتا کەردش
جەو دەم خان محەمەد حازر بی نەوجا
سوجدە کەرد لوا دەست شا بۆسا
شازادە خان محەمەد گرتش نە ئاغۆش
وێنەی دەستە گوڵ بۆ نیا نە بۆش
واتش ئافەرین ئەی شێر سەروەر
خەلعەت داپەنەش نیم تاج نە زەڕ
شای نۆش ئافەرین واتش کەئەی شا
خەبەر خورشید پێمان دەر نەجا
شازادە ئەحواڵ تەمام بەیان کەرد
شای نۆش ئافەرین کێشا ئاهـ سەرد
ئەو شەو ڕەفیقان ڕازان مەکەردن
سەر نەخاو شیرین ڕاحەت نەبەردن
تا سوب ڕەوشەن بی سوڵتان بەخوڕەم
فەرما کە سەعید حازر کەن دەر دەم
شازادە سەعید کە حازر کەردن
دەردەم وە پای تەخت شازادە بەردن
واتش ئەی سەعید ئەتۆ چێش کەردی
ئەی فیتنە و فەساد تۆ بەرپا کەردی
من شەڕ عەلقەم زەلغەم دێو کەردم
قەسر سولەیمان بەدەست ئاوەردەم
تەلیسم زەنگوڵە شووم ناپەسەند
ئارایشم کوشت زەڕجام دێو بەند
خاتوونە خانم من خەلاس کەردم
شای نۆش ئافەرین بەدەست ئاوەردم
من شیم بەماوای جەزیرەی واق واق
زەنگیی ئادەمخوار یەکسەر کەردم پاک
من شار فەرەنگ بەدەست ئاوەردم
خورشید عاڵەم من خەلاس کەردم
بەسەد مەرارەت وەچەند دەردی سەر
شای نۆش ئافەرین ئاوەردم وە بەر
تۆ تەماعت بی وە بی دەردیسەر
شای نۆش ئافەرین باوەری وە بەر
«ئەو بووە حەرەم وە بێ دەردیسەر
من وێنەی مەجنوون دەشت گیرووم نەوەر»
شازادە سەعید سەر وستش بەوار
جە خەجاڵەتی ناما بە گوفتار
وات ئەی شازادە جە ڕای سەروەری
منیش چون غوڵام ئازادم کەری
شازادە دەردەم ڕەحمش ئەسەر کەرد
شازادە سەعید ئازادش بکەرد
ئەسپشان ئاوەرد بە زین زەڕکار
داشان بە سەعید دەردەم بی سوار
* شازادە سەعید هیمەت خواهی کەرد
لوابە ڕاوە ڕوو بە مەغریب شابەرد کەردن
جەدمای چەند ڕۆژ فەرما کۆچ کەردن
ڕوو بە ڕاگەی شار مەغرێب شار کەردن
بەسەد عیزو ناز داخڵ بین وە شار
ساکین بین جەتۆی قەسر زەڕین کار
تا چەند ڕۆ نەوجا مێهمانی کەردن
شازادە جەودەم عەزم کۆچ کەردن