نامەی خانا بۆ میرزا شەفیع پەی سەنەی ساڵم
لە کتێبی:
دیوانی خانای قوبادی
بەرهەمی:
خانای قوبادی (1704-1778)
4 خولەک
829 بینین
پەی سەنەی ساڵم، پەی سەنەی ساڵم
دیام وە تاریخ پەی سەنەی ساڵم
پەنجا و چوار بیم هەرەس وە ماڵم
پیرەی وە بێ دەنگ بی وە زەواڵم
ساقت بیم نە جەمع جەرگەی جەوانی
کەساد بیم جە بەین جەمع ئینسانی
وەیشوومەی پیریم هەوا سەندەوە
وەڵگ جەوانیم یەک یەک کەندەوە
ئەوسا جەوان بیم، جە پەڕ تاف دەو
بازئاسا مەدام، چەنگ نە سینەی کەو
ساحێب ماردم بیم، سەییادان دەستوور
جە یەک فەرسەخێ مەپێکام جە دوور
چەرخئاسا و شاهین شکارم پۆڕ بی
سەر ڕەم مەگرتم هەر کام کە تۆڕ بی
بەو نیم نیگای عەین ئیشارەی پێوار
کەڵڕەم جە شاخان، ماوەردم بە وار
تیژتەر جە شاهین، شنقاڕ جە تاودا
شەوان مەگرتم، سەرسەوز جە ئاودا
شابازان لاقەید، جە تانەی تاڵیم
مەنیشتن نە فەرق سەرپەنجەی باڵیم
شیرین شابازان، تەییار تیژدەو
وە بێ حەڵقەی دام، مەکێشام نە خەو
ئەندێشەم نەبی جە شاهی قەیسەر
هەر پلەی سەخت بی مەکەردم گوزەر
بەو تەور جە شەوان، مەشیم وە پارێز
ڕێزەی ڕێخ جە پام نمەکەرد ئاخێز
نەفەس مەگرتم جە پای ڕێزەدا
شۆن پام نەبی، شیم وە ڕێزەدا
هەتا جەوان بیم، وەیتەور پیم نەبیم
هامڕاز باز بیم، سۆنەگیر نەبیم
ئیستە ها پیری سەرسامم کەردەن
وێنەی سکەی قەلب، بەدنامم کەردەن
ها پیری ئاما وە پیریمەوە
ئیتر نیم وە تەنگ زویریمەوە
نەمەندەن ڕەونەق ڕەنگ نە جەمینم
شکەستەن ڕەجلەین، گەردە نشینم
بە ناعیلاجی مەشۆم بە ڕاوە
مەلەرزۆن وە فەرق فەوق سەرپاوە
سفیدی ئامەن، سیام بەردەوە
مەنزڵگای دووریم نزیک کەردەوە
بلوور دووربین، ئایینەی عەینم
وە ئەستەم مەدۆ، شەوق ڕەجلەینم
ئیتر نیم وە قەید ڕووی حەیاتەوە
هام نە فکر کۆچ ڕای مەماتەوە
دا نە دەماخم وەیشوومەی هەواڵ
غوڕەی نەفەسم، مەشۆ مەشۆ ماڵ ئەو ماڵ
کەفتەنم وە کۆس دەرد وێمەدا
هامسەر بێزارەن شەو نە جێمەدا
نە سام، نە ستوون، نیم نیگام مەندەن
نە دام، نە قووەت، نە دەستگام مەندەن
نە دەست، نە نیشان، نە ماردم مەندەن
پیری گشت وجوود، نە دەستم سەندەن
پاڵم دا وە سەنگ ئاخ و داخەوە
ئاهیر نەمەندەن وە چەخماخەوە
هامدەم هەراسان نە شنۆی جەنگم
دێو سڵ مەکەرۆ جە زشتیت ڕەنگم
کەڵڕەم مەوینان نەمەندەن سامم
وە سوحبەت مەیان وە دەور دامم
قەهقەهی کەبکان خاڵ و مل ڕەنگین
خۆتەن ئاهووان، نازداران چین
مەیان مەمدران، نە دەور لاشەم
سمکۆ مەکەران نە دەور پاشەم
نازک نەوهاڵان دەم وە خەندەوە
پێم ماچان خاڵۆ بە ڕیش خەندەوە:
خاڵۆی کەفتەکار! پەی چێش زوویری؟
چ تەورەن، مەینەت ماجەرای پیری؟
شەوق دڵ چون شەوق شای نەوشیروانی
ئاخ لە دەس پیری، داخ پەی جەوانی
هەر وەخت مەخێزام نەدەوان دەو
چابووک ڕۆژان، بێ ئەندێشەی شەو
قامەت ڕێک و ڕاست، وە سەر نەی ڕەوان
پیری چەفتی کەرد، وەک چەفتی کەوان
پیر و کەفتەکار، قامەت قەواغم
شەریک مەینەت، ڕەفیق ئاخم
چێش بدۆم جەواب ماجەرای مەینەت؟
سەرسامم نە کار دنیای بێ بەینەت
هەردەم مەکەردم فکر و خەیاڵان
ئاخ بشۆم نە سونع چواردە ساڵان
تا حەڵقەی تۆر دام بخەستام بە خوار
کەڵڕەم جە زاغان، باوەردام بە وار
ئینگلیسی ماردم بگرتام وە دەس
بشیام وە پارێز غەزاڵان مەس
چون هەردەجاران بکەردام تەدبیر
کەبک خاڵڕەنگین باوەردام وە گیر
چون ئەوسا دڵم مایل وە گوڵ بێ
سەرگوڵ مەپیکام هەرکام وە کوڵ بێ
ئاخ پیری دەینم وە گەردەنت بۆ
کاش بشیام وە نرخ چواردە ساڵەی نۆ
دەوورەیی دوورین، دوور لە دوورەنی
دایرەی دووری دا، دەورەی دوورەنی
تۆ گەل گەل کەڵ کەڵ چەمەن ڕەم کەردی
پارێز پای ڕێز هەستی من بەردی
خانا فکرت کەر! ئەی خەیاڵ خامەن
«مَلك الموتعەرەبی» ئامان، کارت تەمامەن
ئەر مەردەی مەزار بەیۆ وە بیسات
تۆیش مەشی وە نرخ جەوانی ئەوسات
گلەییت جە دەس چەرخ گەردوونەن
فائیدەش نییەن فکرت زەبوونەن
دوعای خاتیمەی حوسنای ئەبەدی
بکەر جە دەرگای دانای سەمەدی
عاقیبەت خەیری پەی پیری خاسەن
جە دەرگای خودا ئومێد هەر پاسەن
کەرۆم وە توفەیل موستەفای مورسەڵ
جە هەردوو دنیا هەر ئەوەن ئەفزەڵ
یە خاناناسناوی ئەدەبی واتەن بە دڵ زەویری
هاناشەن جە دەس ماجەرای پیری