ئیمارەتی ساسۆن

لە کتێبی:
خولاسەیەکی تاریخی کورد و کوردستان (جڵدی ٢)
بەرهەمی:
محەمەدئەمین زەکی بەگ (1880-1948)
 2 خولەک  760 بینین

خانەدانی ئەم ئیمارەتە، نەتەوەی میر عیززەددینی برای حاکمی بتلیس (میر زیائەددین)ە، یەعنی لەگەڵ ئومەرای بتلیسدا ئامۆزا بوون. حەتتا بە ناوی میر عیززەددینەوە «عیززی»شیان پێ ئەگوت. ئەم عەشیرەتی ساسۆنە بە نەزەر عەشیرەتی «ڕۆژاکی» بتلیسەوە لە دەرەجەی دووەمدا بوو و چوار فیرقە بوو: شێرۆیی، بابوسی، سۆسانی، تەمووقی. لە دوای ئەمە کە «ئەرزەن»یش خرایە سەر ساسۆن، عەشیرەی خالدی، دێرمغاوی و عەزیزانیش کەوتە ژێر حوکمی ئومەرای ساسۆنەوە.

موئەسیسی ئەم ئیمارەتە بە گوێرەی شەرەفنامە میر ئەبوبەکرە و لە دەوری حکوومەتی ئاق قۆیۆنلوودا دامەزراوە. لە دواییدا میرانی ساسۆن حیمایەی شا ئیسماعیلیان قەبووڵ کردووە. لە دوای زەفەری چاڵدێران، مەحموود بەگی ئەمیری ساسۆن، تابیعیەتی عوسمانی قەبووڵ کرد و قەڵای ئرزنیشی درایە و لە سەر ئەم قەڵایە لەگەڵ مەلیک خەلیلی حەسەنکێفدا کەوتە هەراوە.

ئەم ئیمارەتەش وەکوو باقی ئیمارەتەکانی تر لە دەوری عوسمانیشدا گەلێ دەوامی کردووە.