اشعار ده‌هجائی دومصراعی کردی

همانطوری که در زبان اوستائی و پهلوی و سایر لهجه‌های محلی و اشعار عامیانه‌ی زبان فارسی اشعار ده هجائی وجود داشته است در لهجه‌های کردی که از لهجه‌های قدیم ایران و آثار اولی آن بالنسبه بیش از سایر لهجه‌های ایران می‌باشد اشعار ده هجائی قسمت اعظم ادبیات آن را تشکیل می‌دهد تمام کتب داستانی و حماسی ایران از قبیل شاهنامه و اسکندرنامه و تمام داستان‌های عشقی که بر محور لهجه اورامانی و به لهجه‌های مختلف کردی سروده یا ترجمه شده است همه ده هجائی است و اغلب گویندگان آن غیر معلوم می‌باشد.

ترانه‌ها و اشعار عامیانه کردی که گوینده و سراینده خاصی ندارند همه ده هجائی و شامل دو مصراع می‌باشند که هر مصراع نیز به دو جزء پنج هجائی تقسیم شده است و وقف همیشه پس از هجای پنجم یعنی در وسط هر مصراع است و اگر این نوع ابیات را با دو بیتی‌های زبان فارسی بسنجیم باید هر مصراع را که شامل دو جزء است یک بیت مستقل بشمریم که قافیه در آخر بیت اول و دوم ملحوظ می‌شود نظیر این شعر:

یعنی: تو خودت گلی، گل را خواهی چه کنی / عالمی در حسرت گل روی تو می‌باشد

که می‌توان آنرا چنین نمود:

که چنانکه گفته شد همیشه وقف در وسط یعنی پس از هجای پنجم است.