مقدمه

بحث و تحقیق در باره لهجه‌های محلی از دیر زمانی مورد توجه دانشمندان و شرق شناسان قرار گرفته و روز به روز بر اهمیت این سلسله تحقیقات افزوده گردیده است. درباره لهجه‌های مختلف کردی به مناسبت وسعت مناطق کردنشین و کثرت تکلم کنندگان بدانها این توجه طبعاً بیشتر و دامنه دارتر خواهد بود.

آنچه از مجموعه‌ی تحقیقات و کوشش‌های مداوم دانشمندان اروپائی حاصل می‌شود توجه به لزوم یک کار عمومی در باره کلیه لهجه‌های کردی بود که تاکنون انجام نگرفته بود و چون این دسته از دانشمندان اغلب خارجی بودند و به روح زبان و آهنگ درست کلمات و تلفظ صحیح آنها هر قدر هم که می‌کوشیدند باز وقوف کامل نمی‌یافتند و نیز برای تحقیق از یک لهجه گوشه‌هائی از آن را مورد توجه و مطالعه قرار داده از جهات دیگرِ این لهجه‌ها فروگذاری می‌کردند یا اصلاً تصور آنها از این لهجه‌ها شامل قسمتی بود که تنها یک جهت این لهجه‌ها را می‌توانست شامل شود این بود که در بسیاری از موارد کار آنها ناقص و گاه مضل و اغلب اوقات گیج‌کننده بود ولی نمی‌توان منکر شد که روش مطالعه و اسلوب کار آنها روشی پسندیده و عالی بوده است و اگر این روش راهنمای اهل زبان می‌شد نتایج حاصله هزاران بار بیشتر می‌بود.

عده دیگر از علمای محلی که احیاناً در باره این زبان‌ها و لهجه‌ها مقاله‌هائی نوشته یا تحقیق کرده‌اند چون یا به علوم زبان و لهجه‌شناسی و یا به روش علمی جدید آشنائی نداشته‌اند نوشته‌هایشان هیچگاه مورد توجه قرار نگرفته است.

بناء علیهذا مدتها بود که لزوم یک کار عمومی و تحقیق درباره کلیه لهجه‌های کردی توسط یکی از علاقمندان محلی حس می‌شد تا اینکه قرعہ‌ی فال را به نام نویسنده ناچیز زدند بیش از یازده سال است که کلیه لهجه‌های کردی را از جهات مختلف مورد مطالعه و زمینه کار قرار داده و در هر موضوع بطور جداگانه مطالعاتی نمود. آنچه از این مطالعات مربوط به قواعد و اصول زبان و تطبیق آنها با زبان‌های قدیمی ایران بود حاوی کتاب جداگانه‌ای است که شامل رساله دکترای اینجانب است که به چاپ آن جداگانه اقدام خواهد شد راجع به لغت و آداب و رسوم و ترانه‌ها و آهنگ‌ها و بازی‌ها ولباس‌ها و طرز زندگی و افسانه‌ها و تاریخ و جغرافی هریک بطور جداگانه مورد مطالعه قرار گرفته که قسمتی از آنها نیز چاپ شده و بدست علاقمندان رسیده است. کتاب حاضر مجموعه‌ای از ترانه‌های نغز و دلکش لهجه‌های کردی است که به مرور زمان مواد آن از طرف نویسنده گردآوری شده و درباره آنها به مطالعه پرداخته‌ام در اینجا نمی‌خواهم از روبرو شدن با دشواری‌هائی که در گردآوری این ترانه‌ها متحمل شده‌ام سخنی بگویم زیرا تشخیص و تفکیک این ترانه‌ها در مرحله اول شاید کاری چندان سهل و ساده نبوده است زیرا اغلب این ترانه‌ها در لهجه‌های مختلف با کمی تغییر در کلمات و تلفظات دگرگون شده بود و یافتن صورت اصلی آنها دشوار می‌نمود و نیز در گردآوری این ترانه‌ها کوشش شده است که هر ترانه و هر بیت به صورت اصلی و به همان هیئت که در میان روستائیان و عشایر و کردزبانان هر ناحیه رواج دارد و تلفظ می‌شود عینا ضبط و نموده گردد.