تکاکارم تکاکاری بفەرموو،
لە کتێبی:
دیوانی عەونی
بەرهەمی:
عەونی (1914-1992)
3 خولەک
813 بینین
تکاکارم تکاکاری بفەرموو،
لە لای شۆخی پەری روخساری مەهڕوو
بەڵێن وابێ ئیتر موو ناپسێنم،
ئەگەر زنجیر و تۆقم کەن لە ئەستوو
ژیانی شادیی و پڕ کامەرانی
وەکوو ڕۆژانی لاوێنی بەسەرچوو
هیوای چیم بێ ئیتر بەم ڕۆژگارە
پەسەند دەکرێ ڕەوشت و کاری بەدخوو
لە ڕێی هات و نەهاتا با سەفەر کەین
ئەوەی بوو بوو، ئەوەی هات و ئەوەی چوو
وڵات وێران بوو، ئاوایی هەموو چۆڵ
سەراسەر بایەقووش کەوتۆتە قوو قوو
ڕەز و باغات و دار و کانی ئاوی
هەموو سیس و هەموو زەرد وشک بوو
هەتاکەی پەست و بێ هەست دابنیشم
بە زیندوویی خراومە گۆڕی مردوو!
دەبێ کەی تیشکی هیوا سەر دەرێنێ
کە ڕووناکی بخاتە دەشت و بستوو
منیش ئاسوودە خاتر یەک هەناسە
بڵێم ئازادم و سەربەست و زیندوو
ئەمە پێویستی بەستراوە بە خۆمان
دەبێ یەک بین و یەک بگرین من و توو
هەتا یەک نەگرین ئازادی مەحاڵە
دەبێ بمرین لە ژێر باری پەکوپوو
بە هێز دەشکێ و شکاوە کۆتی دیلی
هەموو زنجیر و بەند دەپسێ وەکوو موو
چییە هۆی یەک نەبوونمان ئەی برادەر
نەزانین خۆ پەرەستی پووڵ و بێ چوو!
چییە دەرمانی ئەم دەردە کوشندە
بکا چاری بە حیکمەت وەک ئەرەستوو!
وەکوو زێڕی خولاسە دای بڕێژی،
لە ناو یەک بۆتەدا یەک ڕەنگ و یەک ڕوو
ببێتە مەرکەزی وەحدەی قیاسی
لە ئیتاوولە ڕابوردوو و لە هاتوو!
کەچی «وەک ئاگری ژێر کاین لەگەڵ یەک»
بە ڕەحمەت بێ کە «حاجی» ڕاستی فەرموو!
لەبۆ بێگانە چەن خزمەتگوزارن،
وەفادار و ئەمین و ڕاست و یەک ڕوو!
لەگەڵ یەکتر بە وێنەی گورگی هارن
شڕ و دڕ، ترش و تاڵ و گرژ و بەدخوو
لەگەڵ یەک دا هەموو ئازا و نەبەردن،
بە وێنەی ڕۆستەمی داستان و برزوو
لە ڕۆژێکی چوویە ژێر باری ئایین،
لە بەر کەم هەستی، ئیمانت لە بیر چوو
وەهات زانی کە قەومیەت درۆیە،
دەبێ هەر مل بدەیتە نوێژ و ڕۆژوو
لە لات وابوو هەموو ئیسلام برایە،
عەرەب بێ، کورد و فورس و تورک و هیندوو
کە ئێستا تێگەیشتی گشت درۆیە
هەموو بۆ خۆی هەڵی کرد قۆڵ و بازوو
تەماشاکە لە دەوری لاشەکەی تۆ
هەموو کەوتە قەل و داڵاش و قاژوو
لەگەڵ یەک چەند عەجوول و لێک نەبورن
بەڵام دوژمن هەمووی بەستن بە یەک موو
جەواڵ هی خۆتە کاڵای خۆتە ئەمجا،
لە ژێر باری گران شانت جدەو بوو
بە سامان و دراو و ماڵی تۆیە
کە دوژمن شاد، ئەتۆش بێ خێر و خوێڕوو
کە بانگت کا وەڵامت هەر بەڵێیە
بەڵێ ئامادەیە هەرچیت کە فەرموو
برای کوردم بەسە تاکەی نەزانین؟
موتاڵا کە هەموو پەرتووکی مێژوو
ئەتۆش قەومێکی کۆنی ئاریایی،
ئەتۆش فەرمان ڕەوا بووی سەردەمی زوو
تەوژمی هێرشێکی توندی تۆ بوو
سوپای ئاشوور بە جارێک لەناو چوو
ئەوێستاش دەرفەتە گەر یەک دی بگرن
بە مەرجێکی هەموو یەک ڕەنگ و یەک خوو
وەکوو «حاجی» کە فەرمووی یەک دی نەگرن
«دەبینی زوو وڵاتیشت لە دەست چوو»