سپیهری کەچ گەرد
لە کتێبی:
دیوانی مەستوورە
بەرهەمی:
مەستوورە (1804-1848)
4 خولەک
1716 بینین
سپیهری کەچ گەرد ...
داد جە دەستی تۆ سپیهری کەچ گەرد
مەسنەدگای عەیش کێت وە تاراج نەبەرد؟
مەجلیسی شادیی کێت بەتاڵ نەکەرد؟
دڵەی کێت جە غەم تۆ نەکەرد ناشاد؟
خەزانەی سروور کێ نەدای وە باد؟
نەونەهاڵی عومر کێ نەکەردی پەی؟
وە یانەی کام کەس تۆ نەوستی وەی؟
جە نەخلی وجوود نەورەس نەهاڵان
کام مەردێ وە جەور نەکەردی ناڵان؟
هەر کۆ جوانێ ساحێب تەخت و تاج
گوڵباغچەی عومرش نەکەردی تاراج؟
خوسووسەن خەسرەو شای کەمەر لاڵم
مایەی ئیقتیدار عومر و ئیقباڵم
سرووری خاتر غەمگین و ڕێشم
نە یاگەی گشت کەس: بێگانە و خوێشم
جە ڕاگەی جەفا و حیلە و مەکر و فەن
نەخلی جوانیش کەردی ڕیشەکەن
نە سەرای تاریک کەردی دەستاخش
بەردی وە غارەت شادی و دەماخش
بدیە جەفای تۆ گەردوون تا چەندەن؟
هەزارێ چون من بێ ساحێب مەندەن
سا تۆیچ وێنەی من دەروون سیا بای
بێ بەهرە و بێ عەیش هەر نە عەزا بای
فەڵەک نە جەورت زار و سەرگەردان
وەختەن چون دەیری بشوون وە هەردان
نەی زوڵمی سەنگین نەی بێدادی تۆ
هەر مەواچوون: داد، هەر مەکەروون ڕۆ
والیی زی شەوکەت یوسف لیقام ڕۆ
ئەسکەندەر شەوکەت، حاتەم عەتام ڕۆ
هوژەبری بێ باک ڕۆی مەیدانم ڕۆ
فەخر دوودمان ئەردەڵانم ڕۆ
جەمشیدی سانی فەرەیدوونم ڕۆ
ئیسە گیری دام قەبر دوونم ڕۆ
شەمعی شەبستان خەسرەو خانم ڕۆ
مایەی شادی و شەوق کوردستانم ڕۆ
زوبدەی والییان واڵا جاهم ڕۆ
فخر الولاتعەرەبیم موهر شاهم ڕۆ
جوانی نەورەس با نگینم ڕۆ
مایەی دڵوەشیی دنیا و دینم ڕۆ
شاهـ لاڵ کەمەر هەم لاڵ بەخشم ڕۆ
سانی تەهمەتەن ساحیب ڕەخشم ڕۆ
لاڵ بەخش، خۆم بەفیدای لاڵ بەختانت بام
فیدای بەزم عەیش مەی نۆشانت بام
خەسرەو، ئامانەن فیدای نامت بام
دەستاخی هەزار قەید و دامت بام
فیدای دوو دیدەی مەست و مەخموورت
قوربان ڕەنجش تەن ڕەنجوورت
قوربان ناڵەی زار و زگارت
فیدای زەلیلیی دەست ئازارت
خەسرەو خۆم بە فیدای نەوجوانیت بام
فیدای تاج و تەخت خەسرەوانیت بام
فیدای جوانیی کام نەیاوات بام
فیدای ماڵی چۆڵ خەسرەوئاواشوێنت بام
فیدای کەنیزان بێ ناز مەندەت بام
فیدای غوڵامان سەرئەفگەندەت بام
سەرگەردی سوپای بێ سەردارت بام
خەسرەو وێم قوربان کەچیی کارت بام
فیدای جوانیی ناتەمامت بام
شاهم، بە سەرگەرد عەقڵ و فامت بام
قوربانی خەڵوەت بێ خەسرەوت بام
فیدای بەزم و عەیش ڕۆژ و شەوت بام
فیدای تەپڵ و کۆس ڕۆژی جەنگت بام
ئیسە خامۆشیی سەرای سەنگت بام
خەسرەو هۆردارە سەرێ نەی خاوە
ویلایەت خاپوور، خەڵوەتی خاوە
سوپای نیزامت مەندەن بێ ساحێب
عەمەلە و ئەتباع، دەربان و حاجێب
بە تاجت، تەمام بێ ئاغە مەندەن
دڵ مەلوول جە غەم، لەب بەستە خەندەن
فیدات بام داخان گشت وە خاک بەردی
یە چە مەرگێ بی، بێ وادە کەردی؟
ئێمەت وست بێ کەس وێت بە جوانی
دڵ کەندی نەی دەهر پڕ حیلەی فانی
شاهم، سەوگەندم بە بەزم و بادەت
قەسەم بەو مەرگی بێ وەخت و وادەت
ئانێ دەقیقە نییەن قەرارم
پەی نەوجوانیت هەر شینەن کارم
ئەر لەحزەی غوسسە بەر بشووم نە دڵ
منیچ بێ وادە سەر بنیۆم وە گڵ
سا چۆن بۆ فیدای دەوری دیدەت بام
قوربانی خاتر غەم ڕەسیدەت بام
فیدای ئەو شەوکەت خەسرەوانیت بام
قوربانی مەجلیس کیتاب خوانیت بام
ئێمە بگێڵین نەی دنیای پڕ جەور
خەسرەو وە ناکام سەر وە سەرای قەور
تۆ مەیلت دایم وە چەنگ و نەی بێ
بەی سەرای تاریک دڵوەشیت کەی بێ؟
جە دیدە کۆر بام زوانم بۆ لەنگ
چۆن قەرارتەن تۆ نەو قەوری تەنگ؟
جای باڵشی قوو چێشەن باڵینت؟
کێ هەن بێ موونیس شەوان ناڵینت؟
ئەساسەی خاوت کێ مەکەرۆ ساز؟
نەو سەرای تاریک کێ مەبۆت هامڕاز؟
ئیسە خاپوورەن سارا و ئوتاغت
خامۆش و بێ نوور شەمع و چراغت
کۆر بام پەرێ عومر بەسەر نەوەردەت
پەی عەیشی دنیای تەمام نەکەردەت
خەسرەوم، یە جەور دنیای بێ وەفان
وەر نە من بێ تۆ پەی چێشم ئی گیان؟
فەڵەک، واژگوون پارە پارە بای
سا تۆیچ وێنەی من سیاچارە بای
کارت هەر جەورەن چەرخی سفڵەی دوون
بە حەققی عەلیناوی تایبەت ببای سەرنگوون
مەستوورەناسناوی ئەدەبی نە جەور دنیای پڕ تەزویر
نە جای تەقریرەن، نە یاگەی تەحریر
بنیشە ناشاد چەنی دەرد و غەم
تا کە ڕوو بنیەی بە سەرای عەدەم