سەرمەستێ ئەڤینم
لە کتێبی:
شەفاق
بەرهەمی:
جگەرخوێن (1903-1984)
5 خولەک
1388 بینین
ئەی هەڤالا ئەڤیندار
تو ژی وەک من بریندار
کەنگی کۆ ئەم دگهێن هەڤ
ب دلخوەشی، رۆژ و شەڤ
گول و چیچەک گەش دبن
دلێ داران خوەش دبن
سونبل هاویر دهەژن
تەڤ ستێرک درژن
چیا بلند دبن ژۆر
جهان دبت کەسکەسۆر
با تێ ب ساز و لیلان
تەروەندە هاویر دیلان
ئاڤێن گۆلا ددن پێل
روێ رۆژێ دبت سێل
تلوور کەسک و زەر و سۆر
ب بازکان دچن ژۆر
وەکە لۆکس و چرا گەش
رۆنی ددن شەڤا رەش
پر گەش دبن گولێ من
تەڤ درەڤن کولێ من
گول و چیچەک، ئەز پ توو
قاز و ئۆردەک ئەز و توو
هەردوو رەوشا ڤێ ژینێ
دەنگێ سازا ئەڤینێ
ئەی هەڤالا ئەڤیندار
توژی وەک من بریندار
وەر دا ئەم هەرن شۆرەش
ئەم گوهـ نەدن شەڤا رەش
ببن وەک بووک و زاڤا
بەری رۆژ هەری ئاڤا
پەردا شەڤێ بێ سەر مە
بەخت پێوان بی ل بەر مە
ئەز تێر ببم ژ دینێ
پیرۆز ببم د ژینێ
وێ هشکەدار ببن تەر
ئەم گوهـ نادن جەنگ و شەر
ئەڤ شۆل هەمی دبن گول
ژ دل دچن خەم و کول
گاڤا تە بکم هەمبێز
ب سەربەستی هەرم رێز
چاڤێن رەش و دێم و چەن
هەردوو لێڤێن شەکەرکەن
بدی سەیدا دیاری
ل دل دبی بهاری
ئەی هەڤالا ئەڤیندار
تو ژی وەک من بریندار
کا ئەم هەرن سینەما
ژ دل دەرخن ڤا خەما
کۆ چاڤ هاویر بگێرن
ل هەر تشتی بنێرن
هەنە گەلەک وەکی مە
بەلکی زێدەتر ژ مە
هەرکەس دڤێن ئازادی
کی ناخوازی دلشادی
راست و قانوون، گرێبەند
ل بەر مە بوونە پێوەند
ناهێلن ئەم بژین خوەش
گایێ بەش و کەرێ رەش
ئەو ناخوازن سەربەستی
ئەم ژی ناڤێن بندەستی
ئەم رۆنییێن ناڤ شەڤا
هەڤ دکشێنن کارەڤا
ب چاڤان هەڤ دناسن
چ دەرپێ و کراسن
ب قۆزییێن دو چاڤان
ل هەڤ دکن سەلاڤان
ئەڤیندارن،نە تۆلاز
ژ هەڤ رە بوونە دلخواز
کارێمە بێ زیانە
تەنێ ملەت، نەزانە
ئەڤێن بوون رێبەرێ مە
چ ئانینە سەرێ مە
درست ناکن ئەڤینێ
بێمرێس دکن جڤینێ
لێ ئەم بیا وان ناکن
دڤێن دلێن خوە شاکن
ئەی هەڤالا ئەڤیندار
تو ژی وەک من بریندار
کا ئەم هەرن بەر چەما
بکن گۆڤەند و سەما
پێلێن ئاڤێ ببێنن
خەمان ژ دل دەرێنن
ل سەر قوومێ ئەم رازن
نە گلی و نە گازن
دلێ مە ژی پێل باڤێ
خوە بگهێنی پەراڤێ
ئەو قاس تەبا: گر و هوور
دژین تێ دە بێ دەستوور
نە مەلانە کەشە
ئەڤ ژین ب وان چ خوەشە!
نێر و مێنە، بێ ژمار
هەمیوەک مە ئەڤیندار
هنەک هەڤدی دمژن
هن ژی هەڤدی دکوژن
ئەڤ جهانا هەمی ئاڤ
نایێن هەژمار ئێن دناڤ
هنەک تێنە پەراڤێ
خوە تاڤێژن بەر تاڤێ
لێ ئەم تەڤان دکوژن
خوینا وان ئەم دمژن
کۆ کەیسا وان ل مە تێ
نادنکەسی فرسەتێ
کەنگی ئەو مە دبێنن
دڤێن مە داقورتێنن
جاندار هەمی ولۆنە
کەر و گایێ سلۆنە
تشتێن خوەش کۆ دبێنن
دخوازن داقورتێنن
ئەڤ ژینا بێ سەر و بن
هنەک تێن و هن دچن
وەکی مە تەڤ نەزانن
سەرمەست و جانگرانن
ئەم ژ کو تێن، دچن کوو؟
بەرسڤ نایێ دایین زوو
دەما چێدبن شەبەش
ب مە شقاس دبن خوەش
مریشک، دچی چ دخوی
تو ژی هێکا وێ دخوی
ئەم تەڤ خوینخوەر و خوینمژ
ما کی هەیە دلپاقژ؟
ئەم ژی وەکە گور و کەر
تەڤ گۆشتخوەر و گیاخوەر
ئێریش دکن دەرێ هەڤ
گەهـ ب رۆژ گەهـ ب شەڤ
دلێن مە رەش و تاری
جهان بوویە کی کاری
تەڤ پێخواسن وەک قەدێ
ئەم تەڤ گوهـ نادن خوەدێ
تەڤ هار و دین و گێژن
ئەم نزانن چ بێژن؟
ئەگەر خوەدێ مە راکی
دۆژەهـ تێرا مە ناکی
لێ کۆ ڤەکی مەهکەمێ
ئەوێ هەری جەهنەمێ
تشتێ ب مە ئەو دکی
ل سەر مە دەرەو دکی
نزانی مەژ کو تینێ
چاوا مە تینی ژینێ؟
ئەڤ ژین هەردەم هەبوونە
نە ژ ئادەم چێبوونە
ژیندار هەنە هەر و هەر
چ ئێن هشک و چ ئێن تەر
وەکە ئاڤا چەمێ زێ
هنەک دچی، هنەک تێ
ئەی هەڤالا ئەڤیندار
تو ژی وەک من بریندار
کا ئەم هەرن سەر چیا
ل بەر لات و سەر گیا
روونن ژ هەڤ بکن پرس
چنە ئەڤێن هوور و گرس؟
هن ستوور و هن زراڤ
نە دێ هەیە، نەژی باڤ
ئەڤ لات چما وەر ستوور؟
زخور، چما ولۆ هوور؟
دبن مە رە ئاڤا چەم
بەرژێر دچی، لەمەلەم
ئەو ژی وەکی من و توو
ژ کو تێن و دچن کوو؟
ئەم تەڤ سازن د ژینێ
دلبژۆژێن ئەڤینێ
مە هەڤدی کریە هەمبێز
د هەبوونێ بوونە جێز
سەرمەیانێ مەیە ژین
کارا مەیە ئەڤ ئەڤین
مە پەردێن رەش دراندن
سێنج و چەپەر چراندن
ئەم ناخوازن زۆردەستی
مە تم دڤێ سەربەستی
ئەڤین، شەراب، قەدەهـ، لێڤ
ژن بەخچەیە تژی سێڤ
دەرێ بەخچە ڤەکە زوو
دا رامیسم دەڤ و روو
هەردوو لێڤان بدن هەڤ
بەری ل مە ببی شەڤ
سەرخوەش ببن، ب کەن بن
وەک مەنیجە و بێژنە بن
پۆر گژگژژی، دەڤ گەرێز
لێڤ و زەنی ببن مێز
شەرمێ باڤێن بەر دەری
ببن هۆڤ و سەرسەری
مەی ژ لێڤان بنۆشن
ڤێ ژینێ خوەش بدۆشن
شاشێ باڤێم ل بەر پێ
نە کراس و نە دەرپێ
ببم قەشمەر، هەرم ، بێم
بەرە ئەزبم ئەوێ کێم
چاڤان بگرم هەرم دوور
ناڤ گۆمانێن پر و کوور
هەرم بنێ بۆخازێ
بەلکی بگهێم داخوازێ
د ناڤ پێلێن پنگاڤێ
بەلکی هەرم پەراڤێ
پەردێ ژ سەر خوە راکم
دا بزانی چ پاکم
ئەی داوەرا ئەڤینێ!
کەن شەکەر و شرینێ
ڤەشارتیێن هەبوونێ
بەرچاڤێن پەیدابوونێ
من راکشینە بانی
ب من بدە خویانی
سەیدا، چیە دبێژی؟
ل خوە دکی سەرگێژی
ئەڤ تەوشەپرسیارە
نە نووژەنە کەڤنارە
نە جزیری،نە خانی
کەسی بەرسڤ نەزانی
سەد وەک فەقییێ تەیران
د ڤر دە مانە هەیران
پر دژوارە ئەز بەنی
نە سەری و نە بنی
نە ئەڤ شەڤ و نە ئەڤ رۆژ
نە بهشت و نەژی دۆژ
نە دەستکەرا کەسینە
نە وەک کووپ و مسینە
چ هاتن و چژی چوون
هەردەم هەیە ئەڤ هەبوون
وەر فەلسەفا نوو بخوین
زانی کییە جگەرخوینناسناوی ئەدەبی؟