رەبەننامە
لە کتێبی:
شەفاق
بەرهەمی:
جگەرخوێن (1903-1984)
4 خولەک
900 بینین
هەڤال، جەمیلێ پر جەمیل!
خەبات بکە وەک شێر و فیل
تو گوهـ مەدە سەد قال و قیل
ژ دل بکە قیر و هەوار
روو تەڤ خوری، چاڤێ تە کۆر
رۆنی تەدایە تۆر و زۆر
دەنگێ تە چوویە بەر ب ژۆر
دل پاقژە، پر قەنجە کار
بکە هەوار و سەد ئەمان
ببێژە وان کوردێن نەزان
ون دار مەدن پیس و دزان
ستوور مەکن ل سەر خوە دار
تورک و نەیار تەڤ هەڤرکن
نها شەرێ قبرس دکن
پاشێ دزانن وێ چکن؟
ل سەر پشتا مە بن سوار
بکە هەوار و نالەنال
گازی بکە کوردێن شمال
یەکسەر ببن دۆست و هەڤال
ڤا چووچکا قەنمێ وەخوار
گازیکە نەڤیێن میدییا
بەس خوە بکن رەنگێ میا
دەرکەڤنە سەر شاخ و چیا
ژ وەدترسن تم نەیار
تا کەنگیوەر رازن د خەو؟
ل بەر نەیاران چێلەکەو
ئیدی مرن نێزیکە لەو
دڤێم ژ خەو رابن شیار
دۆستێ نەیارن، دەولەمەند
ێ کۆ ب دەست وان مال و گوند
پارسەک ژ نوو بوون سەربلند
هشیار دبن ئەم بێژمار
ملەت ئەمن، خوەدیێ وەلات
دڤێ کو ئەم رابنخەبات
پاکژ بکن تەڤ رۆژهلات
ژ خاپ و ریپێن کۆلەدار
ڤان شێخ و پاشایێن نەزان
ئەمخستنە دەستێ دزان
هەڤال، تو ڤێ ژ من بزان
تربا سپی و دووڤێ مار
ئەڤ تورک و فارس، یان هەمی
خوینا مە مێتن وان تمی
کۆرن، نزانن ئەڤ گەمی
کووڤەدچی، کی لێ سووار؟
رۆژا مە ژی نێزیکە، تێ
دەرناکەڤن ژڤێ خەتێ
بگرن ب دەست خوە دەولەتێ
کۆ چوو زڤستان، تێ بهار
بهار ب مە پر خوەش دبی
هەر کەس ب وێ رووگەش دبی
روێ نەیاران رەش دبی
سەرێ خوە راناکن تو جار
دژمن دبن لنگان کەڤی
رەڤ ژی ب دەستان ناکەڤی
بۆ مە دمێنیئەڤ زەڤی
تێدە دژین ئەم پایەدار
تێدە بژین ئەم تەڤ برا
خوەندن ببی رەنگێ چرا
وندا بکن ئەم ڤا گورا
ب پەرشقێنن رەنگێ مار
ملەت هەمی گربێژ بکن
تۆز و گەمارێ رێژ بکن
ژینا وەلات درێژ بکن
پێش دە هەرن ئەزمان و زار
ئەم زۆرێ بدن خوەندنێ
پرخوەش بکن ئەم ڤێ دنێ
سەربەستی بدنەدەست ژنێ
ئیدی نەمێنن زارەزار
دڤێ کو ژن ئازاد ببی
وەکی مە ئەو دلشاد ببی
پەردا سەری بەرباد ببی
وێ پر ژمە تەهلی ڤەخوار
تەهلی هەری، شێرین ڤەخوی
لێ خوە ژ رێ پر دەرنەخی
ژ ڤیرەخی، ژ وی رەخی
دڤێم ببن ب پشکوو پار
ژن مێوەکە شێرین بەرە
دارا ئەڤینە، تم تەرە
سەدەف ئەوە، کور گەوهەرە
سینگ بەخچەیە ئەو گولیزار
هەڤال جەمیل، هێڤی و لاڤ
بگهێ هەڤالان سەد سلاڤ
ئووسڤێ لەتیفێ ئەو ب ناڤ
ل کوو دکی گەشت و گوزار؟
رەبەن هەمی دۆستێ مەنە
چبکم ژ مە، بێ لۆمەنە
چاڤنێری ڤێ بەندا مەنە
قادا مە پر مایە بەیار
کۆر و کولەک و باوییا
مەست و هەژاروو تاوییا
هەتا بتات و شاوییا
وان دل ژ ڤێ ژینا مە سار
هەڤال و هەمیارێ مەنە
چاڤنێرێ ڤی کارێ مەنە
هەردەم ژی گوهدارێ مەنە
هەمی بەلەنگاز و هەژار
هەمی بەلەنگاز ئەم یەکن
ژ هەڤکەتینە، بێ چەکن
دژمن دخوازی دەینەکن
د ناڤ مە دانینە دلگەمار
ئەمتەڤ برانە نارەڤن
خورتن، ژهەڤدی ناکەڤن
ئەم کارەڤانە ئەو شەڤن
قەوام ل کویە، کا بەیار؟
ئەو تەڤدە چوون بەر ئاڤ و ئاڤ
هەتا ب لێڤان بوون چراڤ
مایە ژ وان یەک پیسەناڤ
ملەت ستپرە وەک زنار
کا قەیسەر و ئەبدلحەمید؟
کا فەسەل و سولتان وەحید؟
کانی رزاخان و مەجید؟
کا خوسروێ زێری گوهار؟
ئەو پێکڤە چوون، ملەت هەیە
وی گوهـ ل ڤی دەنگێ مەیە
هەرچی دبێژن ژێرەیە
زیان ژ بۆ مە، ژێرە کار
چەند سالە ئەم ب قیر و لەو
دەی کل دکن: رابە ژ خەو!
دژمن ببی وەک چێلەکەو
بمرم سەهێن دەڤلۆک و هار
دا بێنە کوشتن ئێن نەباش
ئەو زۆرکەرێن وەک گۆرنەپاش
ئەم ئاش بدن دەستێ قەراش
دا راست بکن هەرچی کوخوار
دا خوارییا ئەمراست بکن
قەنج و نەقەنجان ناس بکن
ملەت ژ وان خەلاس بکن
قادێ لەڤاکن پشک و پار
قادێ ل هەڤدی پار بکن
پێکڤەب هەڤ رەکار بکن
ئێن چاڤ ل خەو چیار بکن
دا کەس نەبی: خوەزی ب پار
پر خوەش ببن هەبوون و ژین
پێکڤە ب دلشادی بژین
ئیدی جگەر نابی بخوین
بەسەمدکن قیر و هەوار