زرا کەرێ لۆتا دەڤێ
لە کتێبی:
شەفاق
بەرهەمی:
جگەرخوێن (1903-1984)
6 خولەک
1214 بینین
د مێرگێ دەڤە و کەر
دچێرییان سەر ب سەر
گۆشتێ وان تەڤ بوویە بەز
نە سەوال و نەژی پەز
مەخەل بوونە بەر ل هەڤ
ب سەر وان دە هاتی شەڤ
دەڤێ گۆ : ترا م تێ
کەرێ گۆ : زرا م تێ
دەڤە زوو گۆتە کەرێ
پر نێزیکی مەیەرێ
دبی هەبن رێبوار
وێ مە باژۆنە بنبار
ئەزنە خورتم وەک جارا
پشت کول بوویە ژ بارا
تژی وەک من بکە تر
نەبی، بکی زرەزر
لێ ئەو کەرێ تێر گیا
سڤک رابوو سەر پیا
هەتا ژێ هات کرە زر
ئەو چۆل ژ دەنگ تژە کر
کەروانەک دچوو رێ
چاوا هات دەنگێ کەرێ
یەکی ژ ناڤا کەروان
بارێ کەرێ وی گران
گۆ : وا، دەنگێ کەرێ تێ
ڤایە ل ڤێ دەرێ تێ
دو کەس دەرکەتن ژ رێ
بەرێ خوە دان جەم کەرێ
چاوا گهانە مێرگێ
دین کۆ کەر و دەڤە لێ
ئەو هەردوو دانە بەر خوە
ل وان کرن بارێ خوە
خویایە کەر نەزان بوو
بارێ وی پر گران بوو
خوە ئاڤێتە سەر قادێ
نەما دچم ب خوەدێ
چقاس لێ دان وان ب دار
کەرێ خوە کر وەک مرار
بارێ وی ژی دان دەڤێ
ما وێ چبکی وێ شەڤێ
دەمەک دیژی رابۆری
بوو فرتفرتا وی کەری
وێ شەڤێ و وێ رەڤێ
ئەو ژی دانین سەر دەڤێ
رەوشا دەڤە بوو نەخوەش
بوو زرزرا کەرێ رەش
دەڤە ژێرە گازی کر
گۆ : تە یا خوە ب من کر
هەتا لۆتا مژی بێ
تێ ببێنی وێ چ بێ
شەڤ چوو ل وان بوویە رۆژ
نەوالەکە وەکەدۆژ
تەنگ و کوور و پر زراڤ
ژێرێ وێ ژی تژی ئاڤ
دەڤە باکرە کەرێ
خوەش بنێرە ڤێ دەرێ
گۆ : وەی مالک میراتی
ما ولۆیە براتی
لێ دەڤەیێ هێج و هار
لۆتەک دا خوە هاتە خوار
کەرێ رەش و تەڤلی بێر
تەقلۆ مەقلۆ چوونە ژێر
دەڤە گۆ : خوە بگرە باش
گەلەک سەرژێرە ئەڤ کاش
لێ کەرێ رەش چوو و چوو
هەتا پەرچەپەرچە بوو
راستە بۆستەک نەزانی
دبی گازەک خەزانی
ئەو هەڤالێ بێ مژی
تەژی ب خوەر دکوژی
دەما کۆ زرا وی تێ
دەردکەڤی ژ خەتێ
ئەوی کەرێ بیرنەبر
بارێ دەڤە گران کر
ل سەر پشتا وی بوو بار
پاشێ چلۆ هەتە خوار
ئەو هەڤالێ پر خنز
پاشێ دبی قەلاوز
ئەو خوە دخی بن بارا
دبی کەرێ نەیارا
ئەمانەت و سەدزنهار
ژ پیسا رە مەبەیار
ب چەوتی ژی بلیزی
دەنگێ تە نابهیزی
بێ شێور و بێ بریار
وەکە زانی، دکی کار
نە هش هەیە،نە مژی
تەژی ب خوەر دکوژی
ئەی هەڤالێن پارتیزان
ون گوهـ مەدنێ نەزان!
وی تم ژ خوە بکن دوور
بەرە هەری جهێن کوور
تلیا تە بوو پەنجەشێر
شەر زێدە بوو، نەما خێر
زوو ببرە تلیا کول
دا نەخوەشی نەگهێ دل
یەک نەخوەشی بکێشی
بەرە پارتی نەیێشی
زیان دکی وی خۆرتی
پاقژ دمێنی پارتی
دەما پارتی دچی پێش
دژمن هاویر وەکە مێش
سڤک خوە دگهێنی ناڤ
شێلوو دکی لمە ئاڤ
خوە د کار دە ناکی سست
لێ تم دکی کورتەپست
ئێریش دکی هەچی باش
داکۆ خوەش نەگەری ئاش
کادر دڤێ شیار بن
ل هەر کەسی گوهدار بن
تم رێ ژبەر وان بگرن
تا ب ژەهرا خوە بمرن
ترسێ دخن دلێ وە
دا پر بکن کولێ وە
هنا ژ مە دکن دز،
هنا دکن قەلاوز
دەڤێ وان تەڤ قەرێژن
پر دەرەوان دبێژن
دبێ : من ولۆ بهیست
نە جارەکێ، سەد و بیست
لێ گوهـ مەدێ تەڤ دەرەو
ێ دبێژی، تەنێ ئەو
ئەو رادبی وەکە شێر
بەلاڤ دکی لباژێر
دا هن دیژی ببێژن
لێ ئەم ژی، وەرنە گێژن
مژ تێ چیایێن مەزن
تاژی ژ کێر دببەزن؟
مە سەرنە خستیە خەو
ئەم نەبوونە چێلەکەو
بەرە بکن گژەگژ
چیا ناترسن ژ مژ
کەروان دچی رێ و رێ
دەنگێ چیە ل پەی تێ؟
ئەڤ رێ راستە ئەم درن
ئەم ژ ڤێ رێ ناگەرن
نەما دڤێن پاشاتی
بەرە بمری قاتقاتی
ئەم کورد هەمی برانە
بارێ مە پر گرانە
پشتا مە دبن دە خووز
لێ ئەم ناکن کووزەکووز
دڤێ ئەم هلگرن بار
چقاس ریامە دژوار
کۆ خوین نەرژێ وەکە ئاڤ
کی دکاری بگهێ ماف؟
ئەڤ دەرێ سەرخوەبوونێ
تەڤ سۆر بوویە ژ خوونێ
ب ڤان زەندێن بریندار
دڤێ کۆ هلگرن بار
دەستێن ب خوین نەقشکری
ئەڤ ڤەدکن ڤی دەری
ژ بۆرجەوازێن کورد هن
بوونە سازمانێ دژمن
دڤێن مە دەرخن ژ رێ
دا خوەش بکن شوون ترێ
خوە دفرۆشن ب پەرا
نەما ددن پەی کەرا
کەرێ رەشێ ب زرزر
ژ سەر دەڤێ کەت و مر
ئەی گەرناسێن خەباتێ
پر بکن کێفەراتێ
ئێریش بکن قەلاوز
زوو رێ بگرن ل بەر دز
لێ سازمانێ بۆرجەواز
گەلەک ژیر و گەلەک ساز
ل واشەنتۆن دکەلن
لێ زانبەنە دەلن
تەڤ رۆڤینە چەکورخوەر
ئەو خوە ل مە ناکن دەر
پەران ددن کەرێن مە
دکن بەلا سەرێن مە
ب گۆتنێن پر قەلەو
هاویر دکن لەوەلەو
دا ترسۆنەک برەڤن
پاشێ ل وان بجڤن
خوە دکن ملەتپەروەر
دا کاربن بکن شەر
شەرێ هەچی پێشکەتی
چ سەرخەتی، بنخەتی
دژمن نابی دۆستێ مە
دڤێ بخوی پۆستێ مە
کوردێن سووری و ئیران
بێ خوەندن و بێ زمان
لێ وێ ئاری کێ بکن؟
کوردستانێ چێبکن
ئەی قەلاوزێن پر ژیر!
ون بنێرن ل جزیر
تژی کرن بیانی
ما قەی تو ژی نزانی
تفکە روێن ڤا پەرا
خوە مەفرۆش وەک کەرا
پر دلخوازێ تە مە ئەز
بەرە ژ دەست نەچی رەز
پر شەرمە دژمن بێژن :
کورد بجارەک قەرێژن!
بێ رێزان و بێ رێبەر
وان دکرن وەکە کەر
ئەمێ وان بەردن هەڤ
ڤردە رەڤ و وێدە رەڤ
ژ بۆ قادا خوە بەردن
بەرە بێژن ئەم کوردن
کوردێن چی؟ و مەردێن چی؟
هەمی تازی و برچی!
دەردکەڤن ژ وەلێت
دەرمان نەما ل وان تێت
دچن کار و خەباتێ
پر دکن کێفەراتێ
دا کۆ نانێ خوە دەرخن
ل پێش چراڤ و ئەرخن
کنج شل بوونە ژ ئاڤێ
دووڤ کەتیە چراڤێ
شێر ل تەڤان دایە لەپ
شکاندنە دەڤ و گەپ
هاویر لێدان و زندان
هەمی مانە پەریشان
پر بوونە ل وان ساویر
پیرهەڤۆکان ویرەویر
دلێ وان مشتە ژ ترس
ژ ئەرەب و تورک و فرس
رۆژی، ل وان بوویە شەڤ
دل ب ترسن، دەڤ ژ هەڤ
وەک لەشکەرێ شکەستی
نەما کاری راوەستی
ئەگەر نەبی یەک سەردار
ما وێ چبکن ئەڤ هەژار؟
تم ل پێشە مێرێ باش
ئەو خوە جارەک نادی پاش
لەشکەر ل وی دبن کۆم
ئێریش دبن فرس و رۆم
هەڤال، مەبن مێرەسل!
نەبی ترسێ بخن دل!
هەچی ترسێ ببێنی
وێ، چاوا دەست هلێنی
دەما زرا کەرێ چوو
دەڤێ نەما بدی دوو
گوهـ مەدن لیزێن نەیار
چاڤ ڤەکری، تم چیار
ب کێفەرات و زانین
بدن شۆپا جگەرخوین