ڕەو- بەغدا
لە کتێبی:
مێرگی زام مێرگی هەتاو
بەرهەمی:
شێرکۆ بێکەس (1940-2013)
3 خولەک
1111 بینین
ئەمە باهۆزی مردنە؟
یاخود کۆستێکی باڵدارە
بەم بەیانییە خەواڵووە
لە دەربەندی بەهارێکی ترساوەوە
بە نێو تان و پۆی هاوار و زریکەمدا
ئەئاژوێت و
تیژتر لە چاوی شەیتان و
ڕەقتر لە تۆڵەی تەتەر و
مۆنتر لە قاقای هۆلاکۆ
بەرەو کاولاشی ڕووناکیم دائەگەڕێ!
*
ئەمە باهۆزی مردنە؟
یان تەپاوتلی مێژوومە؟
یان خل بوونەوەی دۆزەخەو
لە تەوقەسەری بەهەشتی
وڵاتێکی بێخواوەند و کەساسەوە
بەرەو ڕۆحم دائەگەڕێ!
*
لەم مەرگە ساردەدا
بە لووزە و
بە لووزە و
شارانم ئەڕژێنە ناو چیا و دۆڵەوە و
وەک خوێنی باخانم کوت و پڕ ئەمەیێن!.
لەم وەرزە وێڵەدا
هەر بە پۆل
هەر بە پۆل
لە شەوی زەردە «با» و
باوەشی بەفرێکی ڕەشپۆشدا
وەک کۆتر
منداڵ و
کارژۆلە و
پەلکە گیام
هەڵاڵە و گۆرانیی و شیعریشم
ڕەق هەڵدێن!.
لەم مێژووە تاریک و قووڵەدا
بە هێشوو
بە هێشوو
گۆی مەمک و گێلاس و
تەماشا و هاوارم
ئەوەرێن!
*
ئەبینن؟! وا دیسان ڕابوردوو
بە خۆی و گۆچانی تاریکیی دەستیەوە
دێتەوە ناومان و فوو ئەکا
لە چرای دیوارکۆی ڕۆحمان و
سەعاتی هەتاوی دواڕۆژمان ئەدزێ!
ئەبینن؟!
بەغدا داوە و.. کەچی قاچم ئەچێ بۆ لای،
بەغدا پەتی سێدارەیە و کەچی ملم ئەچێ بۆ لای.
بەغدا پەرداخێ ژەهراوەو
کەچی دەستم وا خەریکە هەڵیبگرێ.
بەغدا درۆیەکی لووسە و
کەچی دەمم وا خەریکە قووتی بدا
بەغدا تاتەشۆری گوڵ و هەقە و کەچی
منیش ئەیکەم
بە ئاوێنە و بە ئینجانە!.
بەغدا قفڵێکی ژەنگ گرتووی
لە زاری عێراق دراوە و
من ئەمەوێ بە ددانم بیکەمەوە.
بەغدا تۆڕی ماف گرتنە و
قولاپە بۆ زەردەخەنەی
کانی و زنەم
کەچی ماسییە سوورەی دڵم
وا خەریکە پێوەی ببێ!.
دە بڕوانن:
سووڕانەوەی هەمان بازنەی چەقۆیە
بە چواردەوری سەرو ملما.
گەڕانەوەی تارمایی هەمان داڵاشی خەلیفەیە.
هاتنەوەی هەمان دۆڵپایە
گرتنەوەی هەمان پەتایە.
دەبارە بوونەوەی هەمان
عیشقی کوێر و فاقەی ڕێیە.
بیست بارە بوونەوەی هەمان
بەڵێنی: شیر و شمشێر و
گەشتی «سمکۆ» و
دوا شێوی سەرای «شنۆ»یە.
چل بارە بوونەوەی هەمان
لە بێژنگدا ئاوهێنانە
شەست بارە بوونەوەی هەمان
ماچی نێوان ژەهر و نانە
سەد بارە بوونەوەی هەمان
دیمەنی ئەو کورسییەیە
کە پێکەنینی «قاسملو»ی
لەسەر دانیشت!
سەد بارە بوونەوەی هەمان دەمامکی جاری جارانە
هەمان.. هەمان
هەمان تەقینەوەی ئێوارەکەی «حاجی هۆمەران»ە!!
یاخود کۆستێکی باڵدارە
بەم بەیانییە خەواڵووە
لە دەربەندی بەهارێکی ترساوەوە
بە نێو تان و پۆی هاوار و زریکەمدا
ئەئاژوێت و
تیژتر لە چاوی شەیتان و
ڕەقتر لە تۆڵەی تەتەر و
مۆنتر لە قاقای هۆلاکۆ
بەرەو کاولاشی ڕووناکیم دائەگەڕێ!
*
ئەمە باهۆزی مردنە؟
یان تەپاوتلی مێژوومە؟
یان خل بوونەوەی دۆزەخەو
لە تەوقەسەری بەهەشتی
وڵاتێکی بێخواوەند و کەساسەوە
بەرەو ڕۆحم دائەگەڕێ!
*
لەم مەرگە ساردەدا
بە لووزە و
بە لووزە و
شارانم ئەڕژێنە ناو چیا و دۆڵەوە و
وەک خوێنی باخانم کوت و پڕ ئەمەیێن!.
لەم وەرزە وێڵەدا
هەر بە پۆل
هەر بە پۆل
لە شەوی زەردە «با» و
باوەشی بەفرێکی ڕەشپۆشدا
وەک کۆتر
منداڵ و
کارژۆلە و
پەلکە گیام
هەڵاڵە و گۆرانیی و شیعریشم
ڕەق هەڵدێن!.
لەم مێژووە تاریک و قووڵەدا
بە هێشوو
بە هێشوو
گۆی مەمک و گێلاس و
تەماشا و هاوارم
ئەوەرێن!
*
ئەبینن؟! وا دیسان ڕابوردوو
بە خۆی و گۆچانی تاریکیی دەستیەوە
دێتەوە ناومان و فوو ئەکا
لە چرای دیوارکۆی ڕۆحمان و
سەعاتی هەتاوی دواڕۆژمان ئەدزێ!
ئەبینن؟!
بەغدا داوە و.. کەچی قاچم ئەچێ بۆ لای،
بەغدا پەتی سێدارەیە و کەچی ملم ئەچێ بۆ لای.
بەغدا پەرداخێ ژەهراوەو
کەچی دەستم وا خەریکە هەڵیبگرێ.
بەغدا درۆیەکی لووسە و
کەچی دەمم وا خەریکە قووتی بدا
بەغدا تاتەشۆری گوڵ و هەقە و کەچی
منیش ئەیکەم
بە ئاوێنە و بە ئینجانە!.
بەغدا قفڵێکی ژەنگ گرتووی
لە زاری عێراق دراوە و
من ئەمەوێ بە ددانم بیکەمەوە.
بەغدا تۆڕی ماف گرتنە و
قولاپە بۆ زەردەخەنەی
کانی و زنەم
کەچی ماسییە سوورەی دڵم
وا خەریکە پێوەی ببێ!.
دە بڕوانن:
سووڕانەوەی هەمان بازنەی چەقۆیە
بە چواردەوری سەرو ملما.
گەڕانەوەی تارمایی هەمان داڵاشی خەلیفەیە.
هاتنەوەی هەمان دۆڵپایە
گرتنەوەی هەمان پەتایە.
دەبارە بوونەوەی هەمان
عیشقی کوێر و فاقەی ڕێیە.
بیست بارە بوونەوەی هەمان
بەڵێنی: شیر و شمشێر و
گەشتی «سمکۆ» و
دوا شێوی سەرای «شنۆ»یە.
چل بارە بوونەوەی هەمان
لە بێژنگدا ئاوهێنانە
شەست بارە بوونەوەی هەمان
ماچی نێوان ژەهر و نانە
سەد بارە بوونەوەی هەمان
دیمەنی ئەو کورسییەیە
کە پێکەنینی «قاسملو»ی
لەسەر دانیشت!
سەد بارە بوونەوەی هەمان دەمامکی جاری جارانە
هەمان.. هەمان
هەمان تەقینەوەی ئێوارەکەی «حاجی هۆمەران»ە!!