١
دیباچە
لە کتێبی:
مەم و زین
بەرهەمی:
ئەحمەدی خانی (1650-1707)
3 خولەک
2825 بینین
سەرنامەئێ نامە نامێ ئەللا
بێ نامێ وی ناتەمامە وەللا
ئەی مەتلەعێ حوسنێ عشقبازی
مەحبووبێ حەقیقی و مەجازی
نامێ تەیە لەوحێ نامەیا عشق
ئسمێ تەیە نەقشێ خامەیا عشق
بێ نەقشێ تە نەقشێ خامە خامە
بێ نامێ تە نامە ناتەمامە
نامێ تەیە شاهـ بەیتێ مەقسوود
فهرستێ موکاتەباتێ مەحموود
مەزموونێ موراسەلاتێ لارەیب
مەشهوودێ موکاشەفاتێ بلغەیب
مەحبووبێ قولووبێ من لەُ القلبْعەرەبی
قەلبان تو دکی ب با خوە ڤەن جەلب
مەعشووق تویی ب فەخر و نازی
عاشق تویی لێک بێ نیازی
موتلەق تو موفید و موستەفادی
بێ شوبهە مورید و هەم مورادی
نووری تو د حوسنێ ڕوویێ دلدار
ناری تو د قەلبێ عاشقێ زار
شەمعی نە ژ قسمێ نوور و ناری
شەمسی ژ عەیان تو پەردەداری
گەنجی تو د نیڤ تلسمێ عالەم
کەنزی تو عەیان ژ ئسمێ ئادەم
ئەڤ عالەم و ئادەمی و مەشهوود
ئەڤ مومکن و ماسوایێ مەوجوود
هەمیان ب تە یە مەدارە و دەبر
فەییازێ ریازێ خەلق و وەلئەمر
ئەمرێ تە ب لەفزێ کنْعەرەبی دو عالەم
مەوجوود کرن غەرەز چ ئادەم
ئادەم ب خوە یەک ژ هەردوانە
یەک حەرف ژ ئەمرێ کنْ، فکانَعەرەبی
ئەو حەرفە حەقیقەتا موحەققەق
هەم ئەمرە ب قودرەتا تە هەم خەلق
ئەشباح مورەسسەمن ژ ناسووت
ئەرواح موەسسەمن ب لاهووت
ئەڤ رووح و جەسەد ب جەبر و ئکراهـ
تەزویج بووین ب ئەمرێ ئەللاهـ
ناسووتی ئەگەر چ ڕەنگ سوفالە
لاهووتی ژ پەرتەوا جەمالە
حەرفا کو مە گۆتی نەقشێ هوورە
لێ مەقسەد و مەعنەیا وێ کوورە
زاهر تە ئەگەر نومایە سوغرا
باتن ئەوە نەقشێ خامە کوبرا
مەوجوودە د وێ شەهادەت و غەیب
مەشهوودە د وێ سیادەت و عەیب
ئنسان ب خوە هەم زەلامە هەم نوور
ئادەم ژ تە هەم قەریبە هەم دوور
هندی وەکو جنسێ عالەمینە
ئەو تابعێ نەوعێ ئادەمینە
ئەڤ ڕەنگە فەلەک هەمی موعەززەم
ئەڤ چەندە مەلەک هەمی موەکەررەم
ئەڤ کارگەها عەزیمە دەووار
ئەڤ بارگەها بەدیعە سەییار
ئەڤ چەندە زەمین د گەل عەناسر
ئەڤ ڕەنگە عەرەز د گەل جەواهر
ئەڤ چەندەهە نعمەت و نەفائس
ئەڤ ڕەنگەهە مەئکەل و مەلابس
ئەڤ چەندەهە موددەعا و مەتلووب
ئەڤ ڕەنگەهە موشتەها و مەحبووب
حەیوان و مەعادن و نەباتات
مەتلووب و مەقاسد و مورادات
بلجوملە ژ بۆ مە ڕا ل کارن
فیلجوملە ژ بۆ مە بوردەبارن
حەققا کو تە خوەش نزام و رەونەق
تەرتیبکرن ژ بۆ مە ئەلحەق
ئەم غافل و عاتل و گونەهکار
مایینە د قەیدێ نەفسێ ئەممار
نینن مە د قەلبی فکر و زکرەک
ناکن ب زەبانی حەمد و شوکرەک
خانیناسناوی ئەدەبی کو نهن ب قەلبێ زاکر
باری بدە وی زەبانێ شاکر