تیپی بەدەنگ و بێدەنگ

تیپی «بەدەنگ (علة)» ئەو تیپانەن کە دەنگەکانیان بە خۆیانەوەیە و لە خۆیەوە دەر ئەکەوێ بێ یارمەتیدانی تیپێکی تری بێدەنگ. لە زمانی کوردیا ٨ تیپی بەدەنگ هەیە و ئەم بەدەنگانە دوو جۆرن: ١- تیپی بەدەنگی کورت: u، i، e ٢- تیپی بەدەنگی درێژ: o، û، a، î، ê. تیپی «بێدەنگ (غیر علة)»یش ئەو تیپانەن کە بەبێ یارمەتیی تیپێکی بەدەنگ دەنگەکانیان دەر ناکەوێ. و بێجگە لەو ٨ تیپەی سەرەوە هەموو تیپەکانی تری زمانی کوردی بێدەنگن.