زاری کردن شیرین از فراق خسرو
لە کتێبی:
شیرین و خوسرەو
بەرهەمی:
خانای قوبادی (1704-1778)
5 خولەک
454 بینین
جە سوخەن سەنجان دانای دڵنەواز
بەی تەور بی مەزکوور مەزموون ئەی ڕاز
چون ئەو چەم قەتران تەڵای دوگمەی قەو
دوور کەفت جە خورشید ڕوخسار خوسرەو
ئاتەش پارەی ئاهـ دەروونش جە دەرد
نە پای چەرخ چەتر ئاتەش باری کەرد
جە بادام تەڕ ئەو جە بێ تابی
ڕێزا بە گوڵدا ئەسر عەننابی
چون خەستەی زامدار گیان بە لەب یاوا
دەست و پا مشەند سوب تا خۆراوا
جە بێتاقەتیی دووریی خوسەرو
بە شەو تا بە ڕۆ، بە ڕۆ تا بە شەو
عەرەق چون قەترەی عەنبەر بۆی گوڵاو
مڕێزا بە بووم گوڵ دەستەی ئافتاو
کڵاوچەی سەمموور هەوا دا جە سەر
بەر ئاوەرد نە گۆش گۆشوارەی گەوهەر
مەحلوول کردەوە زوڵف بۆ گوڵاو
پەخش کەرد بە ڕوودا چون خەیاتەی خاو
کەند جە بەر زەڕبەفت دێبای ئەرمەنی
پۆشا نیم تەنەی سادەی سۆسەنی
چین وست بە ئەبرۆ بەو نازەنینی
مەڕد بە زەمیندا پیاڵەی چینی
سوراحی چون مەی پڕ یاقووت زەرد
داش بە ڕووی سەنگدا، ڕێزەی ڕێزەش کەرد
وات ئەر بنۆشوون بێ شای جەم شکۆ
جام بادەی ناب بە قوڕقوشم بۆ
بە خار هیجران خوسرەو بی دڵ ڕێش
پەشێو بی جە خەم وێنەی زوڵف وێش
جە دیدەی پڕ ئەسر هەر شەو تا سەحەر
بەحر دامانش پڕ بی جە گەوهەر
گا خڵتان مبی نە ڕووی خاک سەرمەست
گا مگەست جە داخ پشت پەنجەی دەست
لەب خوشک مەینەت، زوان لاڵ و لەنگ
بێدەنگ چون نەقشێ کنیابۆ جە سەنگ
وەختێ دەروونش جە خەم مدا جۆش
پەی دووری پەروێز لاڵ بەخش لاڵ پۆش
هۆرمکەند خاڵان ماویی پڕ جەلا
چون فەیرۆزەی ساف نە قورس تەڵا
جە جام نەرگس گوڵ باخچەی ڕوخسار
ڕەنگینتەر مکەرد جە لالەی وەهار
یەند کەرد بە سەردا خاک بە خاتر تەنگ
ئاینەی حوسنش گێڵیا جە ڕەنگ
ئەسباب زەوقش خەم بە خارەت بەرد
پێش نەمەند شادی غەیر جە ئاهـ سەرد
دوودی هەناسەش چون حەڵقەی کەمەند
پای چەرخ گەردوون گەردان کەرد نە بەند
مگرەوا موات هەی بەخت نامەرد
شەرمەندەی حەق بای عەجەب کارێت کەرد
دوڵەتێ جەیوەر ئاوات موەستم
بەرکەردی بە مفت ئاخر نە دەستم
دیت کە گیان مدای تۆ جە ڕەنجدا
ئاخر کە پات شی تۆ بە گەنجەدا
کۆر بای نەزانای چون قەدر ئەو گەنج
بەرشی نە دەستت نیشی ئەبلە ڕەنج
ڕا بە سەرچەشمەی زیندەگی بەردی
چون تاڵەت شووم بی چەنەش نەوەردی
بەی دەستوور چەندێ شیرین دڵ ڕێش
مکەرد شیکایەت چەنی بەخت وێش
دەمێ کەرد خەیاڵ ئەو شای شەکەرڕێز
بنیشۆ نە پشت گوڵگوون باد بێز
جە هەر کۆگە بۆبە دەوان دەو
وێش بیاونۆ بە سایەی خوسرەو
ئاخر ئەو ئاهووی چەریدەی سونبوڵ
بە تەدبیر عەقڵ ڕەوشەن ڕای کامڵ
موناسب نەدی کێشا ئاهـ سەرد
فەسخ ئەو خەیاڵ ئەو ئیرادە کەرد
سا سەودای خوسرەو مدا ستێزەش
چون مەشعەل نەفت بەرز بی بڵێسەش
هۆرێزا سەرسام سەرگەشتە و دڵ ڕێش
شکات بەرد وە لای بانووی عەممەی وێش
وات پەروێز ئیمشەو چون باد پەرواز کەرد
بە ئۆڵگەی وێشان دیسان تەشریف بەرد
جەی سەبەب بە تێغ خەم پارەن جەرگم
قەترانەن بە زووخ چون زوڵفم، بەرگم
باوان وێران بام ها جە داخ مەردم
واچە چۆن مبۆ عیلاج دەردم
وەختێ بە بانوو ئەی خەبەر یاوا
چمان بە ئەڵماس جەرگت شکاوا
زاناش کە شیرین کەفتەن بە وەیدا
پەی خوسرەو یەکسان شێت بیەن شەیدا
واتش هەی فرزەند جەمین پەڕەی گوڵ
مەعلوومەن جەی دەور بەرگەشتەی باتڵ
تومتوراق دەهر بەرقەرار نیەن
شادی و شین پەی کەس پایدار نیەن
مەوەر جە نەیرەنگ دنیا خاتر تەنگ
پەی چێش؟ مگێڵۆ بە ڕۆیێ سەد ڕەنگ
گا بە عەیش و نۆش مکەرۆت دڵشاد
گا مدۆ خەرمان کۆی خەمت وە باد
ئامانەن ججەی باب جەمین جام جەم
تا مومکینت بۆ وێت مەدەر بە خەم
سەبرێ کەر چەندێ سپی سەوڵ سایە
ئاخر میاوی بە کام و وایە
چون هەردە جاران هەر سوب هەر ئێوار
هەر خوو دەر بە سەیر سواری و شکار
هەر بە نیشات بەر چون عورووس گوڵ
بەرکەر عەجووزەی خەم نە پەردەی دڵ
بنۆش بادەی ناب شیشەی شیرازی
ویر دەر هەم دیسان بە چەوگان بازی
فراوان نە ڕای پەروێز نامەرد
کێشات جەفا و جەور، بێحەد ڕنجت بەرد
چونکە بەی دەستوور نەزاناش بە ڕەنج
بە پووچ ڕەنجیاو، عەبەس کەردش لەنج
هەیی جە سەوداش مەبەر خاتر تەنگ
هەم مگنووت نە دام، سەر مدۆ بە سەنگ
بە دانایی وێش هەرکەس منازۆ
چەنی سەختیی دەور دنیا مسازۆ
وەختێ جە عەممەش شیرین گوڵ بێز
شنەفت ئای ڕازان نەسیحەت ئامێز
بە جام سەهبای سەبووری کەرد مەیل
جە شەهد شادی دیسان دڵ کەرد کەیل
شاپووریچ جەی باب نەسیحەت کەردش
ساکن بی جە ئێش، کەمتەر بی دەردش
بە سیلسیلەی زوڵف کەردن پابەندش
کەردشان بە مەیل خوسرەو پابەندش