بەرسیسێ عابد (٥)
لە کتێبی:
دیوانا فەقیێ تەیران
بەرهەمی:
فەقێ تەیران (1590-1660)
6 خولەک
1039 بینین
160
رەنگ و رووێ شێخ شەحتاند؛ ئەو ل تەریقێ غەلتاند
کچ کوشت و خوون لێ شەبتاند؛ شەرعێ ژ بابێ دیەتێ
رۆژا کو بەرسیس خەلقاند؛ تەقدیر ل ئاتی نەفقاند
ب ئەمرێ خودێ کچ خەنقاند؛ ب زاریی و قیامەتێ
حەیفا لەتیفا شەکەرین؛ دائو برا لێ تێت گرین
ئەوراد ل شەیخ گرتی برین؛ رەش کر ب داغا فرقەتێ
ل عابدای داغا ببێم؛ ل سۆرگولا باغا ببێم
یا سنبلا ئاغا ببێم؛ غەیری د باغێ حشمەتێ
یا ل گەردەنا رەنگ عاج ببێم؛ یا ل کوفیا رەنگ زەر تاج ببێم
هندی مەدحا ب دیباج ببێم؛ ناکم خلاس ڤێ قسسەتێ
یا قەنج ئەوە گوناهـ بکین؛ ڤێ نازکێ وندا بکین
ئیشەڤ د سەیلێڕا بکین؛ ئەللاهـ غەریق کت رەحمەتێ
ئەللاهـ ل بەرسیس حەکماند؛ شەیتان مغار لێ هەدماند
مالەک ب سەردا عەدماند؛ نائێتە سەر سەلاحەتێ
شەیتان ژ رێ بر زاهدە؛ پاش کو فهێت کر عابدە
یا شەیخ ئیجازا من بدە؛ دا ئەز هەڕم سیاحەتێ
دەستوور بدە من ئیشەڤە؛ دا چم ب نک باڤێ خوەڤە
جارەک ببینم بێمەڤە؛ داخاز بکم ژێ شیرەتێ
بێ شیرەت و تەدبیرەکی؛ بێ ئوستکار و پیرەکی
نا دن جەوابا میرەکی؛ بڤێ دچنە فەزاحەتێ
نەزەرا میرانە گەرمە؛ ماییە فەهم ئەو قەدەر مە
کو بەلا بچێتە ژ سەر مە؛ ئەز ئەداکم حوججەتێ
ئەز دزانم ڤێ جەوابێ؛ دا چمە نک پیر و بابێ
بێ تەدبیرا وی قە نابێ؛ قولزما علمییەتێ
هندی د ئاسێ بت قسەت؛ ئەو مال خراب ڕێ تێ دبەت
ڤان موشکلان ئەو حەل دکەت؛ پڕ عاقلە فەهم دڕەتێ
بەرسیس دبێ بەندێ هەڕە؛ زاهر بکە ژ بابێ خوەڕە
جەوابەکی بینە ژ مەڕە؛ مائل بکن ڤێ دەفعەتێ
بەرسیس کو بن ژ با ڤەبوو؛ ئەبیەز ژنک وندا ڤەبوو
بابێ کوڕی پێ شاڤەبوو؛ گو ئختیار ژ کووڤە تێ
ئەبیەز بەیان کر گۆتنە؛ فسق و فجور حەققێ منە
من پێ کرن قەتل و زنا؛ شکینا ستوونا عززەتێ
حەققێ منە ژ رێ برن؛ قەتل و زنا م پێدا کرن
باندی دڤێ بەرسیس کرن؛ قەسساس بکن حکومەتێ
ئبلیس ژ ئەبیەز بەر گەڕاند؛ ئێسیر ژ کەربان دا دڕاند
تەعن و دژوون کو پێ بڕاند؛ زیبەندە سیما سورەتێ
بەرسیسە سەردارێ چیان؛ تاعەت دکر وی ژ پیان
شێڤێد د سالا هەفتیان؛ داخل کری د خەتیئەتێ
ئەو عابدێ جهـ سەومەعە؛ د خەوفا خودێدە خاشعە
خێر ل زنایێ راجحە؛ ل دەفتەرا خاسییەتێ
ل دەفتەرا هەرچی کە خاس؛ باندی کو دی راست بێ قساس
ئەو دێ ژ ئاگر بی خلاس؛ گونەهـ نەما ل زممەتێ
شەیتین ل ئەبیەز لەومە کر؛ تە ب خاترێ بابێ خوە کر
ئیمان ژ بەرسیس چێ نەکر؛ رابە هەڕە کفایەتێ
رابە شەڤەک دیسان هەڕە؛ ئەر وی سوجود بر ژ تەڕە
ئەو دۆژەهێ بو مەفەڕە؛ تاڤێژنە خەتیئەتێ
ئەمر تە دێ ئەبیەز کەڤێ؛ چوو بن گوهێ میر وێ شەڤێ
خەونا کو حاکم پێ نەڤێ؛ ژێڕا دکت حکایەتێ
د خەونێ دبینت حاکمە؛ ئەللاهـ بخۆ پێ عالمە
کوشتن ل بەرسیس لازمە؛ ژێڕا ددت شەهادەتێ
شەیتین ب سۆرەت باکرێ؛ هاوار کرە باب و برێ
ئان وی د نێڤ ئاخێ کرێ؛ قەت کەس د هانا من نەتێ
جارەک وەرن تەفتێش بکن؛ تەماهییا قەمێش بکن
باندی ل من ڤەتێش بکن؛ من زێڕ و زیڤ ب کێر نەتێ
زێڕێ کو هۆستا چێکری؛ تاجا مورەسسەع ل سەری
نائێت ب کێر خەلقێ مری؛ ژ من ڤەکن ڤێ کسوەتێ
بابێ ژ خەونێ دل ڤ گەست؛ شاهـ و غولام رابوون ب قەست
چوونە شکەفتێ دەست ب دەست؛ داخواز دکن ئەمانەتێ
ئەمانەتە بارێ مەزن؛ شەیخ گۆ ئەز و ئەمرەد و ژن
دونیا حەرام دوورە ژ من؛ ثويعەرەبی ژ شەئنێ من نەتێ
خەلقنۆ جەوابا شەیخ ئەڤە؛ ئەو جان نەهات بەنگی مەڤە
ڤەگەرییا ئو هاتەڤە؛ وندا ڤەبوو وێ ساعەتێ
تەحقیق نەکر وان ئەو جەواب؛ ژ یارییا خەلقێ خراب
وان گۆتە شەیخ (هیا کذاب)؛ سەر راست ببی عبارەتێ
دل سەعەیا قەتلێ دکن؛ کوشتن تنێ چ لێ دکن
هەتیانە ناڤ سهلێ دکن؛ ب سەرڤە چوونە توربەتێ
ئەو ناگهان ب سەرڤەبوون؛ نیشان و زولف ژ دۆرڤەبوون
لازم ژ گریان زەرڤەبوون؛ ئانینە دەر ژ وەحشەتێ
کچ کەوکەبا شەڤ تاریان؛ ئەو زاهدێ ژ حوریان
بو خونیێ ئەنساریان؛ یا رەب بەلا ژ بال تە تێ
یا رەب تو کەس سەودا نەکی؛ فهێت و شەرمەزار نەکی
عەیبا ل کەس ئزهار نەکی؛ حەتتا ڤە رۆژا ساعەتێ
عەیبێ د خەف بوون ئەشکەرە؛ حەمیان بهیست ئەو ماجەرا
بەرسیس هلاویستن (بشرا)؛ هاتە حەدێ هلاکەتێ
جەلاد ژ گەنجان کار دکت؛ بەرسیس ژ دەست هاوار دکت
مەلعون خوە لێ ئزهار دکت؛ دیسان گهایە لەعنەتێ
بەرسیس گری گۆتی بزار؛ نیەت خرابێ قەلسێ یار
چڕا نە هاتیە دیار؛ بێ شەفقەت و بێ رەحمەتێ
گۆ خلوەیا باب دوور بوو؛ گەهـ د (لبنان) و گەهـ (طور) بوو
سەکنیمە حەتتا حوزور بوو؛ ئەڤە گهامە خزمەتێ
٢٠٠
خەلقنۆ بنێڕن کازبی؛ ئەڤ رەنگ دبێتە راهبی
ئەز قەنج دزانم سەبەبی؛ کافر دکت کەیفییەتێ
بەرسیس گۆ ب قوتبێ خاس کی؛ ڤێ قسا موشکل تو راس کی
من ژ ڤێ بەندێ خلاس کی؛ ببمە قۆلێ مننەتێ
دوژمنان ئنساف چو نینە؛ تە دڤێ دونیا شیرینە
سەجدە بۆ زاتێ مە بینە؛ دا بکم شەفاعەتێ
ئەر تێنە من سەجدا سەری؛ جارەک بکم ئەز مەهدەری
هادر ل تە ڤەبن دەری؛ فی الحال د بینی رەحمەتێ
ئەو عابدێ بێ دەولەتە؛ ناڤێ ژ دونیایێ رەتە
ڤی خەبەری باوەر کەتە؛ سەجدە دبت ژ زەرورەتێ
ئەو عابدێ بینایی وعود؛ شەیخ ب ئیشارەت بر سجود
شرکا عەزیم چوو بو وجود؛ ئیمانێ بر ب شرکەتێ
ئیمان ژ بەرسیس بوو جودا؛ شەیتین ڤەکوشتی زاهدا
فروار کر بارێ خودا؛ مەکسەب نەکر تجارەتێ
هەفتێ و یەک سالی تەمام؛ تاعەت دکر دائم و دام
قەبول نەکر شاهێ عەلام؛ یەک جار برە خوسارەتێ
قەنج ناس بکن ئەللاهەکی؛ بەر خدمەتا پادشاهەکی
زایع مەکن ب گوناهەکی؛ ئێمن مەبن ژ هەیبەتێ
بێ حساب مکسیناسناوی ئەدەبی خەبەردان؛ ژ یاریا قەلس و نەمەدان
دێ نەدامەت بێ ب سەردان؛ میم و حێناسناوی ئەدەبی ب روایەتێ
میم و حێناسناوی ئەدەبی ئەڤ بەند دگۆتن؛ ئەم ب مەعنایێ هەڤۆتن
عوجبێ گشت خێران دشۆتن؛ لەو ریاء ب کێر نەتێ
فعلا خراب خود بینییە؛ عوجبێ مەکن ل دینییە
دەربا سەراست سەکینییە؛ ژ دەروێشی و حەقارەتێ