ceḧay çerxî bîst
Li pirtûka:
Koy Berhemî Qizilcî
Berhema:
Ḧesen Qiziɫcî (1914-1985)
5 Xulek
1283 Dîtin
řojê kabrayek banî swax eda
birdye ban gelî aw gił û ka
quřekey xoş kird, destî kird be swax
banî tewaw kird, geyşte qerax
ke řwanî îşî seyrî kirduwe
řêy hatnexwarî le xoy bestuwe
řêgey hatuçûy banî swax dawe
lew gwêsebane bê řê damawe
bîrî kirdewe, tegbîr û řay kird
pey be hîç řêgey řizgarî nebird
gutî xełkîne çarêkim biken
lem damawîye necatim biden
ewanîş hîçyan ’eqłyan pê neşka
gutyan sebir ke bang keyn le mela
mela nesredeyn benawbang ceḧa
hate pêş gutî: çitan lê qewma?
gutyan em kabra le ban damawe
řêy hatnexwarî le xoy swax dawe
eto pyawêkî jîr û befkirî
were bizane bełkû daybigrî
gutî bo eme zeḧmetim eden
be hemû latan řêgey pê naben?
boy hełdene ban serî gurîsî
be çeşnî piştên le qed xoy besî
serekey tirî giştitan řaykêşin
dayegirne xwar be kwêrîy dujmin
kabra gurîsî beste naw qedî
kêşayane xwar hîçgar be tundî
le qursîy xoy be zebrî kêşan
dayan be zewya gişt leşyan şikan
xełkeke gutyan erê mamosta
tuxwa çon ’eqiłit bem kare şika
gutî min dinyam zor řabwarduwe
zor berjewendim le kar kirduwe
minał bûm sałê bawkim kewte bîr
lêy ko bûnewe pyaw maqûł û jîr
gurîsyan dahêşt bestye naw qedî
hełyan kêşa ser. katê emem dî
kirdime sermeşq bo řojî qewman
awa emřoke hate firyaman
2
îngilîsîş ḧelfî beẍday swax eda
le gwêsebaney ’êraqa dama
zorî serinc da, serî hêna û bird
řêgey řizgarî xoy bedî nekird
«her kesê dawî bo xełk dana
xoy bew dawewe axir gîr exwa»
dawî nayewe bo turk û êranCih
bo xełkî ’êraqCih legeł pakistanCih
boy bibne senger le pêş sopay sûr
pîyan pê bikenê seyryan ka le dûr
em mîlletane be qiř çin giştyan
le sermayey ew nekewê zyan
şořşî ’êraq řêy lê birde bes
dama wek biřmê be serya heres
îngilîs gutî ey xełkî řoj’awa hawar
be firyam bigen carêke û emcar
lem bane berze xirap damawim
kewte qaçî xom gişt tełe û dawim
xełkî řoj’awa gutyan em kare karî ceḧaye
ceḧay em çerxeş mam emrîkaye
hanayan birde ceḧay mam çerxî bîst
ayzenhawir hatê hawarî mam îngilîsî bîst
gutî řawêjî nawê karî wa
lem tengayeney derdênim êsta
keştî û fiřoke û bomba û topxane
bibestine qaçî leser ew bane
ca le lubnan û urdun tekan den
ta biłêy yek û dû řizgarî eken
fermanderanî emrîkayî ke xistyane pêy gurîsî supa
dinya be carê lêy kirdine hera
mîlletî sufît gałtey pê ehat
eygut hîç şêtê karî wa nakat
pêy pê ekenîn şeşsed milyon çîn
cige le baqî xełkî serzemîn
qaqay azadîxwazanî dinya
dengî dayewe geyye emrîka
xełkî emrîka gutyan em řêget çon be bîra hat?
abřûman pêy çû le hemû wiłat
ew quřbesereş gişt leşî wird bû
ewa urdunîş le çingî derçû
ayzenhawir gutî ceḧayî xełkî wek êwe
xêr û supasî away wa pêwe?!
nazanin ceḧaş bawkyan wa derkird
egîna lenaw çaława emird?
kabray bennasyan herwa hêna xwar
emaneş sermeşq le řûy řojgar
emane giştyan nimûney karin
azûqey bîrî pyawî hoşyarin
karanî dinya hebû wek yekin
gişt be şêweyek beřêwe eçin
her dû mesafen berzî çałayî
herdûkyan tamin şîrînî û tałayî
her dû wasten supa ya gurîs
her dû damaw bûn benna ya îngilîs
řêgey řizgarî fennî emeye
îtir key cêgey pirtewbołeye?
xełkî emrîka têkřa kewtine qaqay pêkenîn
gutyan bem fenne hergîz řazî nîn
emey to eyłêy dûre le ceḧayî
her biřwêş ekey wekû kune
ceḧay çerxî bîst êskit xwatewe
bo ew hunerey wa belatewe
xoman hêzî azadî hîç pêşî nagrê
ba ayzenhawrîş le daxa bimrê
her mîlletêkî wirya bêtewe
wek lafaw eřwa berew pêşewe
berî lê nagrê hîç hêz û supa
supa û ka wek yek eřfênê û eba
şořşî çîn û vîtnam û korya
hemûyan dersin bo mam emrîka
bełam serşête û behełe eçê
ban û çaławî lê wekû yek dê
geřaye dwawe gele keştî şeş
«zistan tewaw bû xełûz ma řûřeş»
yanî îstî’mar bawî beser çû
řûy xa’nanî mîlletan řeş bû
zencîrî ḧelfî beẍda hełbiřa
tapoy urdun û lubnanîş diřa
taze xerîke ceḧay emrîka
peymane şiřey pînewpeřo ka
buwewe xurî řîsekey beẍda
taze peymanî dûla ba eda
legeł êran û turk û pakistan
«hawîn exwazê kiřîwey zistan»
dû lay le pênc la pêy qaymtire
aferem çende jîr û befkire!
taze eyewê peyman peřo ka
xoy lewe zyatir sûk û tiřo ka
pêşî azadî be peyman bigrê!
nazanê xoy û peymanî emrê
agirî be benzîn nakujêtewe
mirdû be qaqez nabûjêtewe
ẍedir benzînî řêy azadîye
bo ẍeddar merg û namuradîye
be piştîwanîy mîlletî sofêt
îstî’marî řeş řojî dwayî dêt
şořşî ’êraq çiray gelane
bangî azadî û zordarnemane
cejnî azadî gişt řojhełate
cejnî îstî’mar hełat hełte
ey qaremanî ’êraq her bijî
wek em mu’cîzet bo hênayne dî