zikir tucih ḧizirit xitmî pinah az ẍar sur bih midîney minurh û byan wiqay’ kih dir an rah timam sixt û nahmiwar rwî nimude û risîdin siraqih nizîk ḧizirit ﷺ
Li pirtûka:
Rewzetul Sefa
Berhema:
Mîrza Ebdilqadirê Paweyî (1850-1910)
16 Xulek
420 Dîtin
ce subiḧ sêhem ’ebdułła û ’amir
berdin we pay ẍar ew her dû uştir
we tewfîq ḧeq zat bê zewał
wiştiran çok dan we bê qîl û qał
şay xetmî pena û siddîq serwer
we sebrê ce ẍar sewr aman we ber
resûl êbtêda «bisim alilhErebî»y kerd
swar bî we pişt naqey řehnewerd
siddîq ekber hem ce şon ew
swar bî derlad we dewan dew
’ebdułła û ’amir bew êtêfaqe
her dû şîn we ban pişt yek naqe
hey kerdin naqey şîrîn endaze
her kamê pey wêş mekerd canbaze
nekerdin mudar be wext û bî wext
řay çoł sara tey kerdin we cext
řû kerdin we řûy medîney awa
ta xwerşîd we ḧed nîmeřo yawa
yawan we cay yek sengełax seng
pya bîn derlad we bê seđa û deng
siddîq ekber we bê direngê
cayê tertîb da ce sayey sengê
ḧezret teşrîfiş fewrî bew ca berd
ce xestegî řa ’ezim xawiş kerd
bûbekir dya bew deşt û derda
dîş ha gelleyê ama ce serda
watiş be çûpan er hen be’zê şîr
bawer perêman lêm nebî diłgîr
çûpan yek qedeḧ şîr perêş awerd
siddîq ekber xane abad kerd
ḧezret cew demda bêdar bî ce xaw
derûn pakiş megřya pey aw
ta ebabekir şay sêdiq û yeqîn
şîr berd we xidmet «fixir al’almînErebî»
dest mubarek perê qedeḧ berd
nam xuđa berd şîr tenawil kerd
ebabekir hem be’zê cew werdiş
şukir zat pak bê zewał kerdiş
’erz kerd ya řesûl dêren řa dûren
cay medar nyen te’cîl zerûren
dîsan ḧezret û siddîq ekber
swar bîn we pişt naqey ko peyker
’ebdułła û ’amir her dû bîn swar
řahî bîn we şon mustefay muxtar
wiştiran her dû çûn teyr nîşt ne bał
řahan tey kerdin wêney bay şemał
cew teref qureyş e’yan û eşraf
ḧukim kerdişan we her çwar etraf
’ereb ’eşayr giroy sed wêne
mexloq mabeyn mekke û medîne
her kes muḧemmed çenî řefêqiş
bûbekir serwer yanê sidîqiş
her çî seḧabe şyen çenî ew
qetłişan biken we dewan dew
her yek sed wiştir xełat behaşen
pêş međan herçî ew temennaşen
ta ke î xeber cew zêd û mawa
we lay suraqey bin malk yawa
bełam suraqe merdê naxar bê
daym mubarz hezar swar bê
şexsê wat aro min ce řaguzer
mekerdim niga sara û deşt û der
çend nefer wey řeng we taw û te’cîl
meşîn we řawe we bê qał û qîl
ce řagey sara çend kes wêney bad
wiyerdin be şad we xatir guşad
bew tewr naqeşan her dû be dû bîn
her muḧemmed û yaran ew bîn
suraqe watiş to xawit berden
ewan bew řa da guzer nekerden
pey êđ eger řo weger hem şew bo
fetiḧ ew kare we dest ew bo
ewş ferîb da wêş hem şî we mał
pexiş kerd we ser da loy çetfe û ḧekał
zirey dawwidî we ten bestewe
neyzey dił peyker gêrit be destewe
řext řoy mesaf yekser kerd ne wer
selaḧiş poşa ce pa ta we ser
ferma ta espiş zîn kerdin we cext
swar bî derlad dêw naşenext
řû kerd ne seḧra bewr bê nezîr
espiş ce ’ereq sya bî çûn qîr
yawa we cayê çûn ’elem daran
dyar da ḧezret mabaqî yaran
bełê yek qanûn qedîm řozgar
her mende bê pey ewan be yadgar
sê dane xedeng çoy tîr mawerdin
perê tefe’’ul merqûm mekerdin
«emirnî ribîErebî» we çoy eweł tîr
«nihanî ribîErebî» duhem çûn xemîr
sê hem bî merqûm çûn lewḧ sade
hîç nimenwîştin kem ya zyade
mewestin we toy tay cibey terkeş
pey ehil nyaz we bê ẍel û ẍeş
her kes nyaziş mebî ne derûn
des meberd tîrê mawerd we bîrûn
er xedeng «emirErebî» mama we destiş
derdem pey meqsûd kemer mebestiş
er nehî mama ce terkeş we ber
sewday ew metłeb ber mekerd ce ser
er tîr bê xet bwîna we çem
tefe’’ul mekerd ce no dîsan hem
suraqe cew dem çûn bad baran
yawa we nezdîk mustefa û yaran
naga ce teqdîr «rib al’almînErebî»
espiş tekan da kewt we řûy zemîn
des berd we terkeş tîrê ber awerd
temaşay teḧrîr xet xedeng kerd
watiş er aro we bê çend û çûn
muḧemmed we dest min mebo nigûn
dîş nehî ama teqdîr we tałeş
’aqił ce heybet metoqo załeş
ê’têbar nekerd dîsan bî swar
hem nya we şon řesûl nazar
suraqe ewind nezdîk bî pêşan
seđay qera’et meşnewa lêşan
siddîq ekber dem we du’awe
ga međya be wer ga be dimawe
naga her dû dest esp ew bedřû
şî we xakda ta ’uqdey zanû
suraqe der dem we bê mudara
tilya we zemîn çûn kuwe xara
cew dima xeylê zecir espiş kerd
take dest û paş ce xak ber awerd
dîsan suraqe swar bî we zîn
ne şon ḧezret «fixir almirsilînErebî»
rikab da we esp tund tekawer
cengicûy řoy mesaf merd namwer
yek dû neyze mend byawo pêşan
her çwar erwaḧ bistano cêşan
ḧezret pena berd we zat barî
siddîq ekber dest kerd we zarî
’erz kerd ya řesûl qomya lêman
suraqey beđbext ha yawa pêman
ferma to zarît sebeb ce çêşen
seđay giryey to dił tengî pêşen
’erz kerd min pey wêm endûhim ce kon
girye û zarî min pey wicûd ton
suraqe ce no hem tefe’’ul kerd
we ’ezim nyaz tîrê ber’awerd
dîsan hem nehî ber’awerd we ber
mekiruwe bê we tebi’ gumřay beđnezer
’enan kerd sebuk tekan da feres
we ’ezim qêtal merd bûlhewes
ḧezret niga kerd suraqe yawa
nyaziş qetłen xeyałş dawa
watiş ya kerîm ferd tenyay tak
suraqey beđbext meḧbûs ker ne xak
naga suraqe cew fêtrakeđa
espiş ta řikab şî we xakeđa
be du’ay ḧezret «xitim almirsilînErebî»
wêş we fewq ferq kewt we řûy zemîn
suraqe mateł mend we bê nusret
hana kerd hanaş yawa we ḧezret
wat ya muḧemmed ye du’ay to bî
te’sîr enfas seḧergay to bî
şermende û xicił nadan û weḧşim
buyer ce teqsîr biđer nobexşim
her kes ce ’eqeb tałb we to bo
er şêr ẍeřřan ya dêw ko bo
yeqîn meberûş çenî wêm we pes
henî kes be to nimebo des řes
tîr cibey min biber çenî wêt
her çît lazmen çûpan međo pêt
ferma min muḧtac nîm we mał kes
pêm wesen kerem ferd feryad řes
ẍerez, suraqe firawan lała
toz pay naqeş we dîđe mała
dîsan ḧezret wat ya danay dawer
eger sadqen necatiş biđer
du’aş qebûł kerd padşay bê bak
esp suraqe ber ama ce xak
suraqe ’erz kerd sext neyo lêtan
zad meta’im buwen pey wêtan
ḧezret henî hîç qebûł nekerd lêş
ferma min zad û meta’im pey çêş?
er kesê ama ce bed endêşan
waqê’ey ême mewaçe pêşan
suraqe ’erz kerd yek aman name
mebo kerem key to wey ẍułame
ḧezret emirş kerd ’amir bê endêş
merqûm kerd ce pos pare da we pêş
suraqe der dem hêmmet xwahî kerd
we sed şadî û zewq řû we pes awerd
ẍerez, we řawe we her kes yawa
gêłnaş we pes bê ceng û dawa
watiş min çend řo zeḧmetim berden
muḧemmed wey řa guzer nekerden
ne muḧemmed wêş ne esḧab ew
naman newyerden ne we řo ne şew
dawazan daw yekser nadim kerd
şî we dimawe gişt çenî wêş berd
bełê ne cedan eweł hêdayet
wey tewr merqûmen esił řêwayet
ce dimay ẍezay ḧuneyn meşhûr
suraqe tey kerd menziłan dûr
yawa we pa bos şay «xîr albişirErebî»
ew aman nameş da be pêẍember
dîn êslamş ew řo kerd qebûł
îmanş awerd be xuđa û řesûł
ce ko bişnewîn şay buřaq swar
çenî ew yaran şerit û wefadar
ce hîç mekanê negêrtin aram
ce şam ta seḧer, seḧer ta we şam
dîşan xeymeyê dyaren ce dûr
direxşan teren ce şem’ kafûr
xeymey «’atikة binit xaldErebî» bê
we qewm ew zêd, yekser walêd bê
xeylê sexa û tebi’ şîrîn řeftar bê
’efîfey dewran řûy řozgar bê
we umim mu’îd meberdin namş
’ałem menoşa şerbet ne camş
salar ew hoz gişt nîk û bed bê
zahêren zewcey ebû mu’îd bê
ḧezret cew xeyme pa awerdewe
xerga û xeyme gişt awa kerdewe
tebeq tebeq nûr ce serda meweşt
xeyme peř nûr bî çûn xeymey beheşt
yaran ḧezret we natewana
ce gurusnegî kerdişan hana
watşan nanê ya xurmayê teř
bifroşe pêman bisanîn we zeř
umim mu’îd řû kerdiş we yaran
watiş çûn baran êmsał newaran
çûnke qeḧtîyen erzaq nedarîn
wêman we ’usret ewqat mewyarîn
er te’am mebî minnet meberdim
be xuđa zyafet êwe mekerdim
henî be xerîd be firoş nebê
muḧtac be êzhar watey toş nebê
xwacey ka’ênat dîş pîre mêşê
leng û laẍir û syaset kêşê
ce goşey xeyme pejareş berden
çûn gunahkaran tenaf ne gerden
persa ke ewîş bew tewr esîren
daxo şîrdaren ya xo bê şîren?
umim mu’îd wat ke ew gûsfende
ew leng laẍir, gelle wamende
ha wexten erwaş ber bişo we ber
ce ko şîr daro hey xakiş we ser
ḧezret fermawa řuxset bider pêm
bişûn bidoşûş min be dest wêm
watiş řuxseten bełam nedaro
sê sałen nebyen çon mebo aro
ḧezret teşrîfiş berd we lay gûsfend
êsim pak zat şay bê zewał wend
dest mubarek şerîf wêş berd
nermê êşarey pistan mêş kerd
we meylan ḧeq yektay bê nezîr
demarş yekser gişt peř bî ce şîr
bew tewr sengîn bî ce şîr pistanş
cay mûrê nemend ce beyn řanş
we îzin me’bûd tak tenyay ferd
ce saḧêb xeyme zerfê tełeb kerd
yek qedeḧ bizurg awerdin perêş
doşa ew gûsfend wêş be dest wêş
leba leb qedeḧ leb řêz bî ce şîr
cew şîr bo xoş ałay bo ’ebîr
pey umim mu’îd kyanaş derlad
ferma binoşo ḧeq kerden zyad
baz her ew qedeḧ we esḧaban werd
noşaşan temam yeka yek sêr kerd
ce dimay giştîn wêş hem be’zê werd
çûn çeşmey seraw her zyad mekerd
her çî zirûfat xeymey ew mał bî
yekser peř ce şîr nuqrey dûqał bî
teşrîf xeyriş we dił xwahî dił
swar bîn ce no berşîn cew menził
rû kerdin we çoł we byabane đa
we beř û beydî ’erebsane đa
ce dimay ḧezret ne çeragawe
şûy umim mu’îd ama ce lawe
dîş goşey menził xeyme bo ’ebîr
zirûfat temam leb řêzen ce şîr
watiş î şîre gişt kê awerden?
çi tewr cem byen kê peydaş kerden?
umim mu’îd wat şexsê mubarek
ser ta qedem nûr şîrîn tedarek
satê bî mêhman nîşt be wêney xwêş
cew dima dya pey ew pîre mêş
î şîre yekser we dewan dew
ḧasił kerd yek sat ce pistan ew
ebûmu’îd wat hîç penhan meder
şemmey ce wesfiş pey min beyan ker
cwab da şexsê xoş fam xoş xo
guł řeng guł qamet guł beden guł bo
dîde we surmey lutif ḧeq řeşte
nûr êlahî we serda weşte
nukte dan siř waqê’at ẍeyb
melayk terkîb berî ce gişt ’eyb
êbrahîm sûret e’la muqeddes
musa mu’cêze ’îsayî nefes
xwelase ewsaf pak pêẍember
yeka yek temam ’erz kerd we şewher
bew tewre bizurg peř nûş û ’eyşen
eger hen saḧêb qewm qureyşen
senadîd ce ew daym daẍdaren
řu’esa perêş gişt tełeb karen
ax min byawam we ḧizûr ew
pey pey bibosam qubbey nûr ew
ce qapî gerdûn êđim hen nyaz
be dîn pakiş bibûn ser’efraz
umim mu’îd wat cey xeyme awa
ew mêşe ke dest ḧezret pêş yawa
ye hejde sałen mudam subiḧ û şam
şîr međo daym çûn ayne cam
esłen cew şîre zeřê nekerd kem
mend ta xelafet farûq e’zem
ce dimay hêcret şay «xîr al’enamErebî»
qureyş yekser şîn we «bît alḧiramErebî»
watşan her kes merd peř huner
ferq mustefa û siddîq ekber
bawero pey qewm be şadî û tereb
eşraf qureyş řu’esay ’ereb
her yek wiştirê gişt ce yaney wêş
genc û cewahêr hem mebexşan pêş
naga «birîde bin xizîb» namê
merd saḧêb zor şêr peř samê
ser qebîley qewm çend ’eşayêr bê
namş ce meclês merdan dayêr bê
zahêr bî tema’ çenî heftad kes
yekser newcewan temamî newřes
derdem swar bîn pa dan ne řikab
řahî bîn çûn berq birêqey şehab
ray çoł seḧra gêrtişan ne wer
dîn dyaren şon naqey pêẍember
sê şewan û řo hey kerdin we cext
negêrtin aram be wext û bê wext
pey řoy çeharum her we qetre û dew
yawan we ḧezret we esḧab ew
berîde ḧezret ew řo neşnasa
be wêney sersam satê tewasa
ta ḧezret persa ferma to kênî
şêx ’eşayêr kam serzemînî
’erz kerd «birîde bin xizîb»m
eşraf qureyş daşan ferîbim
qestim pey qetił muḧemmed kerden
yeqîn çend şewm we řo awerden
îse napeydan neđaro eser
nimez ce kam řa kerdenş guzer
ḧezret ḧałî bî ce eḧwał ew
dił weş kerd ce nam feřux fał ew
rû kerd we siddîq ferma ey řefîq
we «ḧisb alxiwaErebî»y ton karan we teḧqîq
ḧeq awa kero î zêd û mawa
umûr ême be encam yawa
baz ce berîde hem persa xeber
ce kam qebîley merd dilawer
wat umim selmen nam qebîlem
be xuđa min dił saf bê mekir û ḧîlem
ḧezret selemhaş êzhar kerd be dił
watiş be siłamet meşîn we menził
baz ḧezret persa ce kam qewmenî
ḧeyf to bê selat hem bê sewmenî
watiş min ce to peyda bî wehmim
ce esił û neseb ce benî sehmim
ferma sehmî to gişt berşî we ber
henî nemenden cay kîne û keder
berîde ce sam sengîn ḧezret
ce lefiz guftar şîrîn ḧezret
xeylê ḧeyran mend watiş ye kê bo
wey tewr xoş kelam xoş řeng û xoş bo
’erz kerd to kênî ey bizurgewar
nam to çêşen ce řûy řozgar
ḧezret fermawa min ’ebid ełłam
muḧemmed řesûl êbin ’ebdułłam
ferarî qureyş qewm peř kînem
îse ha ’azim mułk medînem
berîde dersat îmanş awerd
êqrar be xuđa û be pêẍember kerd
dîn êslamş qebûł kerd be dił
be ayey qur’an tesdîq kerd ḧasił
baqî yaranş ew heftad nefer
îman awerdin gişt be pêẍember
êqrar be xuđay waḧêd kerdişan
sucdey zat pak waḧêd berdişan
yaran ḧezret ew şew we şadî
wiyaran we zewq bezim azadî
bûbekir siddîq seḧabey serwer
kerdin şukir zat dehnidey dawer
seḧer we tewfîq bê hemtay wehab
xwerşîd ber ama ce perdey neqab
berîde ’erz kerd «ya xîr al’enamErebî»
yek ’erzê darûn we sergerdit bam
henî bey weswas cey serzemîne
teşrîf xeyrit meber medîne
ta destar wêş şêwna ce ser
kerdiş we beydax perê pêẍember
wêş horgêrit ’elem ejdeha peyker
sełewat da we řûy pak pêẍember
řagey medîne gêrtişan ne wer
bułend bî seđay «alilh akbirErebî»
keş û ko û kemer sara û pes û kaw
seng û dar û xar xak û bad û aw
her kamê pey wêş we «libîk libîkErebî»
mewat «ya risul silam ’ilîkErebî»
ḧezret tewazu’ mekerd çenîşan
we’dey şefa’et wêş međa pêşan
cew dima řû kerd we lay berîde
ferma ey ’ezîz kar pesendîde
to ce dimay min mebî herasan
meşî we şarê ha ce xurasan
şarê ’eceb řeng temam abaden
«exî zu alqirnînErebî» bînaş nehaden
nam û nîşanş er persî kamen
me’lûm bo we to her meruş namen
to mebî we nûr ehil meşrêq gişt
wêran mekey terḧ kilîsa û kinişt
fayz pey ewan bê xof û xeter
yeqîn to mebî ce «yum alimḧişirErebî»
bełê dimay çend me’reke û dawa
fermûdey ḧezret we encam yawa
baqî dastan û ḧêkayet dûren
metłeb muxteser kota zerûren
axir cew demda be emir ełła
ce řa da telḧe êbin ’ebdułła
ce tucar şam de’wet kerde bê
çend dewłet çenî wêş awerde bê
yawa we ḧizûr şay «xîr al’enamErebî»
fewren daxił bî we dîn êslam
wat ya muḧemmed řoḧim fêdat bo
ser û małim gişt sergerd řat bo
min hem ce řikab şay gerdûn efser
’azmim ta mułk medîney enwer
ḧezret ferma to ce mekken małit
hem bişo we lay beçe û ’eyałit
ta ke ew muşrêk ’edûy bê wêne
nezanan to hem, bo pey medîne
mebo aramit subiḧ û şam nebo
ta ke hêcretit natemam nebo
xwacey ka’ênat, siddîq ekber
camey no sifîd poşaşan ne wer
berîde kêşa beydax şahî
melayk cem bîn ce mah ta mahî
ḧezret wey seḧab sipay řengîne
řû nya we řûy mułk medîne
dûşenbe ẍeřey «ribî’ al’ewlErebî»
waqê’ bî hêcret bê sehu û xelel