xwastin

nasandinî xwastin eweye ke wişeyek le şitêka bekar hênrawe ke ew şite çwênrawe be guzare řesenî wişeke leber peywendîyekî lêkçûn - mişabe.

ca leber eme aşnayetî le nêwanî «wek yek - tişbye» û «xwastin - îsti’are»da aşnayetîyekî behêze, çunke xwastin le wek yeke behêzekewe dirust ebê; wate ew wek yeke ke her «lewçûn - mişebe» ke û «lêy çûn - mişbe» key têdaye, ke eme «lêy xwastiraw - mist’armne» û «boxwastiraw - misti’arle» egrêtewe.

lêreda eger hat û «lêy çûn - mişbe» ke newtira, we ya le diła nebû, bełkû her «lewçûn - mişbebe» ke witra, we ya eger «lewçûn» newtira «lêy çûn» ewtirê, ewende heye peywendîyekî lewçûnekey edrêtê. eme ebê be «xwastin». wekû «nalîPen name» ełê:

hatuçokirdin û geřan îşî mirove, hî daru dewen nîye, honer hênawye seru û narewenî çwanduwe bew mirov û kuřane ke sema eken û dên û deçin. hatuçokirdin le îşî lew çûnekeye, ew em sifetey hênawe dawye be lêy çûneke, bem core kirdûye be xwastin.

eme le layekewe, le layekî tirîşewe xwastin legeł «xwaze - micaz» ebin be xizim, çunke xwaze ke dû beşî hebê; xwazey zimanî - luẍewî, xwazey jîrî - ’eqłî. zimanîyeke dû liqî lê ebêtewe; yekê xwastin, yekê xwazey bereła - micazî mirsil. kewabû xwastin û xwaze le xêzanî binemałeyek bûn. cige lemeş, xwastin le řastîda «xwazeyekî zimanî - micazî liẍwî-»ye, çunke le xwastinda «lewçûn - mişbebe» ewtirê û bo em lewçûne danrawe, nek bo lêy çûneke ke «mişbe» keye.

pêş ewe ke bedrêjî basî cyawazî xwaze û xwastin bikeyn leber ewe ke dostayetyekey wek yek û xwastin tundutîje, basî ew hengawane ekeyn ke şahengawin bo cyabûnewey ew duwe:

1- wek yek dû payey binaẍeyî heye; lewçûn û lêy çûn, xwastin her yekêkî heye.

2- le wek yekda eguncê lêkçûneke butrê, bełam le xwastinda be hîç cor nabê butrê.

3- le wek yekda şitêkî aşkiraye ke lewçûneke -mişbebe- zeqtire, bełam le xwastinda ew zeqye namênê, bełkû têkławî peyda ebê, lem têkławîye em ser û ewserî dû şiteke zyatir lêk nizîk ebnewe.

4- wek yek û xwastin herdûlayan řuwe û mełbendêk eřon bo ewe herdûkyan tyaya hawbeş bin, ewende heye lecorî řêgakanyana cya’ebnewe.

le xwastinda lêy xwastiraw -mist’armne, wate mişbebe, bo xwastiraw - misti’arle, wate mişbe, heye, wekû lewçûn û lêy çûn -mişbebe û mişbe- le wek yekda heye. em lêy xwastiraw û bo xwastiraweş her yekêkyan le řistekeda ebin. ewende heye naw nebirdinekey wenebê kosp bê boy û le payeyetî bixa, herweha ebê nîşaneyekî dyar le řistekeda hebê bo ewe guzare řasteqîney wişeke mebest nebê.

dîsan be hîç cor nabê ewzar û lêkçûn le řistekeda hebêt, peywendî le nêwanî lêy xwastiraw û boxwastirawda heye, ewe le bîr ebrêtewe ke lêkçiwandinî me’newî le nêwanî lêy xwastiraw û boxwastirawda heye, çunke ewîstirê ew duwe le yek boteda qał bikirênewe, nek biçwênrên be yek û wek yek peyda bibê.

dûr nîye butrê em nasandine bo xwastin bem core lewaneye way lê bika legeł diroda cya nekirênewe û yek bigirnewe!

ełên ew řisteye ke xwastinî têdaye, we ya biłêyn «xwastin», be dû şit le diro cya ebêtewe, yekem be «tawîl» û berperiçdanewe, wate daway ewe ekirê «mişbe» ke - ke boxwastiraw - misti’arle - keye le řegezî «mişbebe» keye, wate le cinsî lêy xwastiraw - mist’armne - keye. dyare diro em daxwazyey têda nakirê. duwem nîşaneyek heye le îsti’arekeda ke to daway zahreke nakey, le diroda em şite nîye.