zikir fut abutalb û waq’at aw gwîd
From the Book:
Rewzetul Sefa
By:
Mirza Ebdilqadir Paweyi (1850-1910)
17 minutes
281 views
çûn ebûtalb şay ’alî neseb
serdar serberz tayfey ’ereb
naga derd sext bî be dûçarş
biřya pay taqet sebir û qerarş
kêşa peyapey henasan serd
benî haşmî yekser tełeb kerd
watiş wesyetim êđen ce yaran
cew dima pendim niga biđaran
eweł pey ḧurmet ke’bey mu’ezzem
qedirş ce latan hergêz nebo kem
sanî sêley řeḧim neken feramoş
ḧerfim çûn ḧełqe bikerdê ne goş
sêhem emanet êwe û muḧemmed
hergêz ce latan qewiłş nebo řed
kotayî neken ce řê’ayetiş
ẍafłî meken ce ḧêmayetiş
lazmen daym ew berguzîde
ne’leyniş bineyn we ban dîde
«midam alḧyatArabic» canb darîş ken
çûn xwace û ẍułam xidmet karîş ken
emîn qureyş pak û bê ’eyben
siddîq ’ereb esrar ẍeyben
me’mûren be emir xuđay lamekan
zat bê zewał, can de, can sitan
ẍenî qewm muḧtac şam şew meban
yekser gişt geđay qapî ew meban
be xuđa dinyay dûn, ce qaf ta we qaf
eşraf afaq ze’îf etraf
mebo seraser gişt we bendey ew
’ebid zeř ne goş we zeř sendey ew
ce hejde hezar ’alim pak teren
ce pêẍemberan şerefnak teren
êxbarş ce tîr xedeng řasteren
dînş ce edyan werîn xasteren
xof biken ce tîr du’ay muḧemmed
ḧazren daym xuđay muḧemmed
bułenden řutbe û feził muḧemmed
nimebo hergêz ’eził muḧemmed
erfe’en hêmmet e’lay muḧemmed
şîrînen kakoł şehlay muḧemmed
merqûmen ce ’erş êsim muḧemmed
letîfen we nûr cêsim muḧemmed
nûr xewrşîd û mahen muḧemmed
ce kewneyn şehnişahen muḧemmed
dił azar nebo lêtan muḧemmed
ba xatir şad bo lêtan muḧemmed
her we tifłî şîr amîneş werden
min muḧemmedim êmtêḧan kerden
ser ta paş we nûr berî ce ’eyben
duřdaney cewher xezaney ẍeyben
er neboş kumek dyarî ce kes
wesen pey ew yed ferd feryad řes
pey çêş? çûn şerîf gişt êns û canen
kumekiş sipay hefit asmanen
be xuđa muḧemmed şay e’la neseb
fexren pey mêllet qureyş û ’ereb
qewm bê kemał bê řeḧim û huner
ef’al wêşan maran we nezer
her kes we pûlad bazî kerd pence
yeqîn her sa’d wêş mebo řence
qedir muḧemmed nyen ce laşan
pawend qehirş meşo we paşan
ey benî haşim goşdar û bê goş
dexîl wesyetim neken feramoş
sehlen şefay derd ce şeffeteyniş
zeřê gerd û xak pak ne’leyniş
e’may sed sałe baweroş ne çem
řoşin çem mebo ta ke řoy ’edem
kotayî neken ne can nisarîş
ce piştî û kumek xidmetguzarîş
êđ wat û naga cew dem daẍiş kerd
řengiş bî be řeng ze’feran zerd
ru’esay qureyş silsiley ẍalb
şîn we enderûn lay ebûtalb
yekser kerdişan kefaret barî
be’zê be xoş keyf be’zê be zarî
girdîn watşan ya ebûtalb
eceł ha řoḧit danş ne qalb
bikyane we lay birader zadet
yanî muḧemmed xuđa pê dadet
be’zê cew mêwey «cinit almawaArabic»
şîrîn û meyweş yawa û neyawa
te’am û şerab lezîz diłber
maço ḧazren ce beheşt yekser
bikyano pey ’em bizurgewarş
beł bibo şefay derd û azarş
çûn ebûtalb fewrî ferîb werd
şexsê we xidmet ḧezret êřsal kerd
wat waçe ’emût xeylê bed ḧałen
pîr û ze’îf û şikeste bałen
be’zê cew mêwey baẍ beheşte
xwanî hem te’am nur ḧeq řeşte
bikyano perêm bed ḧałen ḧałim
we çeng eceł wêrane małim
beł bibo şîfay azar sextim
kota bo nałey wext û bê wextim
qasêd řahî bî sifarşat berd
yek yek ne ḧizûr ḧezret ’erziş kerd
şay xetmî pena neđa cewabiş
her êđ mezana řagey sewabiş
siddîq ekber şay şîrîn xetab
ce sef meclês ama we cewab
watiş şerab û te’am beheşt
sefa û lezayz gułzar û gułgeşt
xuđawend qadir bê hemtay ferden
we giroy kafer gişt ḧeram kerden
qasêd gêławe we çar û naçar
teqrîr kerd perê tayfey ẍeddar
baz ebûtalb hem be ew mezmûn
ferîfte kerden wêney řehnimûn
qasêd hem we lay ḧezret kyana
pey mêwey beheşt xeylê kerd hana
ḧezret ferma ḧeq kan koy kerem
ekil me’kûlat guł baẍçey êrem
ḧeram kerden gişt we ehil kuffar
nesîb ewan dûkeł mebo û nar
ḧezret pey ’emûş kêşa ah serd
we şon qasêd ew hem teşrîf berd
dîş ebûtalb xeylê matemen
qewm qureyş gişt cergeşan cemen
ḧezret ferma ey qewm kînewer
yekser cey sera gişt bişin we ber
ta min û ’emûm ladê û yek dem
gerden azadî bwazîn ce hem
yekser watşan dił we endêşen
her çend be to qewm be êmeyç xwêşen
ebûtalb řay fewtiş ha ne pêş
cayz nyen kes ẍayb bibo lêş
cew dima ḧezret coş međa endoş
teşrîf berd we lay bałîn mamoş
ferma ey ’emû hoş wêt cem ker
xuđawend cezay xeyrit do ce ser
sêley řeḧim wêt we ca awerdî
min her we tifłî ḧêmayet kerdî
kerdî terk zewq noş û ’eyş pey min
wiyerdî ce qewm ce qureyş pey min
îse şerim meker ney ber û bîme
min xatir şad ker we yek kelîme
ebûtalb wat hoşim sersamen
bwaçe pêm ew, kelîme kamen
ḧezret kelîmey teyîbey şadet
awerd we zeban saf se’adet
ebûtalb wat ney ser wexte da
cey ẍerẍerey merg derd sexte da
rastiş her êđen mekirûhen ce lam
daxil bûn aro we dîn êslam
yeqîn mezanûn nîk xway min tonî
cay řeca û kerem penay min tonî
werne îmanim be xuđa mawerd
dîn tazey tom êxtyar mekerd
qebîley qureyş xwêş û bêgane
međeran hezar serkone û tane
maçan ce sêḧḧet êta’eş nekerd
ha ce xof merg îmanş awerd
er cey wer ḧêkmet we kar meberdî
bende we êslam de’wet mekerdî
be xuđa bê emrît hîç nimekerdim
fermûde û emirit we ca mawerdim
nebiz ḧeyatiş kewt ne telatim
řû kerd we ebnay silsiley haşim
watiş agatan ce muḧemmed bo
qîble nimatan ba muḧemmed bo
ce ḧêmayetiş dexîl sat be sat
kotayî meken ta «yum almimat»
xeyr û bereket mewaro lêtan
wesyet her êđen ha watim pêtan
ḧezret wat ey ’em dîsan hem ce no
xeylê ḧeyranim min ce kar to
ewan we tabê’ ême mewanî
wêt muxalêfet çenîm menmanî
ebûtalb wat îne çi basen?
dîn to ḧeqqen, ḧerf to řasen
bełam min ce xof tîr û taney qewm
ce ehil qureyş şewraxaney qewm
maçan bawerş we hîç kes nyen
her ce xof merg musłiman byen
werne min we dîn pesendîdey to
mekerdim řoşin nûr dîdey to
îse cey ḧałet erwa siperden
mekirûhen ce lam îman awerden
ḧezret teşrîfiş axêz kerd we dew
derlad me’yûs bî ce îman ew
teşrîf we menził şerîf berdewe
eday nimay ferz zuhirş kerdewe
cew dem hem qureyş meşweret kerdin
we ebûtalb gişt hicûm berdin
’etebe û şeybe sef nişîn sef
ebûcehil seg umeyey xelef
hem ebûsufyan hem ebûleheb
baqî senadîd qureyş û ’ereb
ne dewr bałîn talb cem werdin
ce bab ḧezret yekser ’erz kerdin
watşan bendey ebûtalbîm
ême gişt ebnay tuxim ẍalbîm
yekser diłşadîm be serdarî to
be ’eta û kerem xende û yarî to
ru’esay qureyş merdan serwer
gişt ce ḧukim to ber neşîn we ber
bełam metersîn cey natewanî
dûr ba neqił key ce dinyay fanî
muḧemmed cey wer sa her çî kerden
ce boney towe karş wiyerden
îse ew nêza’ henî dimay to
ta řoy qyamet baqî memano
eger to we dił selaḧ mezanî
ya be aşkar ya be nehanî
aro muḧemmed tełeb ker yek dem
bada ce yektir bibîn xatir cem
qerarê bider ce mabeyniman
lêł nebo mînay cam zeyniman
ne ew bigêro we ême ’ertew
ne ême berîn nam dîn ew
ême û but û kîş ew hem dîn wêş
bisazîn we hem wêney qewm û xwêş
’erz bendigan bew biker qebûł
bada neyawo we qetił û qetûł
çûn ebûtalb şineft î xeber
tełeb kerd ḧezret şay «xîr albişir»
watiş ey ferzend řeng baf qureyş
senadîd qewm eşraf qureyş
yekser gişt ce to êltêmas daran
axir hem lutifit we çem međaran
sułḧ û sełaḧet biker çenêşan
ewan wêşan û butxaney wêşan
to hem meşẍûł ber çenî emir wêt
cey dima kesê dexiłş nebo pêt
şay xetmî pena fermawa ey ’em
ey xestey bîmar derûn peř ce xem
minîç hem ce qewm êltêmas darûn
erḧam û xwêşan we çem međarûn
ebûtalb wat dił we endêşen
êltêmas to ce qewman çêşen
ferma metłebim her yek ḧerf byen
ce yek kelîme zyater nyen
ew yek kelîme bwaçan we dił
perêşan mewday xar mebo we guł
ferman fermay ehil ’ereb gişt meban
daym ne ’ecem zor be mişt meban
ebûcehil wat to ey muḧemmed
sîway ce ḧirûf «abîz û asud»
bwaçe çêşen ew ḧerf e’zem
pansed kelîme carî keyn we dem
ḧezret kelîmey şehadet wana
wat xuđa be ḧeq zênde û tewana
minîş pêẍember axir zemanim
řesûl xuđay hefit asmanim
qewman me’zeret perêm naweran
be xuđa û be min îman baweran
mebûn be zamin řehnimay řatan
ferda ce meḧşer şefa’et xwatan
qureyş fermûdey şay «xîr albişir»
neşneftin we gûş dêwyan ce ser
yekser watşan ke ey muḧemmed
to ce ḧed wêt pa kerdenî řed
gerekten hezar xuđay nazenîn
gişt zîba û zeř poş xał û mêł şîrîn
wer bideyn ce dest pey yek xuđay to
be xuđa î kare ’ecayb mebo
kê? key? ce hezar me’bûd wiyerden
sucdey yek me’bûd nadîde berden
êđ watin naga axêz kerdişan
zyad bî ẍerez daẍ û derdişan
ce ebûtalb hem nepersaşan
şîn we butxane we lay xuđaşan
sucdey xak pay hubel berdişan
giftugoy ḧezret êzhar kerdişan
şeytan ne qelbiş we efsûn sazî
watiş muḧemmed nedotan bazî
ebûtalb wat axir ey ferzend
ḧerf to řagey sułḧiş kerd ne bend
wext me’reke û ’edawet nebê
wadey îman û şehadet nebê
ḧezret wat ey ’em to înkar meker
îman be xuđay layezal bawer
ta ke nekêşî ah nedamet
şefa’et xwat bûn ne řoy qyamet
ebûtalb wat karîyen êşim
ẍeyr ce te’ney qewm nyen endêşim
mewaçan ce dîn abay wêş wiyerd
hem ce xof merg îmanş awerd
ger ne be xuđa îman mawerdim
dił û dîdey to řoşin mekerdim
ce te’ney qureyş ayîn êslam
îman awerden mekirûhen ce lam
êđ wat û naga tebdîl bî ḧałş
ce dîn û dinya wêran bî małş
ḧezret we diłgîr qedem řence kerd
teşrîf we menził qesir beyza berd
çûn ebûtalb we henasey serd
ce dimay ḧezret fewrî fewtiş kerd
cew dima ’elî salar sefder
derlad ew xeber da be pêẍember
wat ew axir şeř, zał ’emûy to
gumřay dił ce seng, pîr řenceřo
wełg ḧeyatiş bad fena berd
to be siłamet koç axir kerd
ḧezret çûn şineft xeylê bî meḧzûn
řêza ne dîdeş esir lale gûn
pey umêd xas giran bî derdiş
zyad ce ’adet te’essuf werdiş
ferma ya ’elî toy canşînş
bişo xas biker ẍusił û tekfînş
cenab emîr keřar ḧeyder
’erz kerd ne xidmet şay «xîr albişir»
wat ebûtalb be kufir merden
kê ẍusił û kefen kafran kerden?
ḧezret wat dexiłit çêşen we dînş
biker tedarek ẍusił û tekfînş
meperse xeber ce pak û napak
bereş we ḧurmet bispareş we xak
hîç ḧedîs meker her ta metawî
ta her wext we lay ême meyawî
şay merdan ce no şî we serînş
kerdiş tedarek ẍusił û tekfînş
wêş û ’uqeyl û teyar û ce’fer
keftin ne ciłew cenazey pider
ḧezret teşrîf berd çenî cenazeş
ta seray tarîk hewargey tazeş
fermawa ya ’em çend nîkî kerdî
sêley řeḧmyet we ca awerdî
ragey řeḧim to her sefa û seyren
aferîn «cezake alilh xeyraًArabic»
qebîley qureyş cem bî cema cem
medfûn kerdişan ne toy xak xem
ḧezret bew fêraq bew enduwe dił
teşrîf berdewe dîsan we menził
pey ebûtalb êstêẍfarş kerd
pena we qapî berz xalq berd
ta ke naził bî «hizihArabic» ayet
sêtren pey muşrêk řagey hêdayet
﴿مەا کەانە lîlnّebîyّy ûەالّezîyne amenuwa ئەەن yesْteẍْfîruwa lîlْmuşْrîkîyne welewْ کەانûûا ewwilîy qurْbeyٰ mîn be’ْdî مەا tebeyّene lehumْ ئەەنّehumْ ئەەسْحەابû alْceḧîymî﴾. surة altubة ayة 113Arabic
be qewł cimhûr ’ulemayan gişt
şinasendey zat ehil zîba û zişt
çûn ebûtalb ce sał dehem
fewt kerd ce bê’set řesûl xatem
cew dima ḧezret şay firîşte xo
ko bî gişt ce laş xem we berzî ko
dîsan her ew sał xedîcey kubra
«rizî alilh ti’alî ’inhaArabic»
ce naga merez ecel yawa pêş
bêzar bî ce gyan zêndeganî wêş
temamî ’umirş ce weyşûmey derd
çûn wełg payîz temam xezan kerd
ḧezret teşrîf berd we lay bałînş
goş da we seđay sext nałînş
wat ey xedîce cey naweşî to
boy ḧuzin û melal kerahet meyo
bełam xuđawend bê hemtay ferden
ce beheşt çenî min kerem kerden
to û ’ayşey pak, tak mêhreban
salêsen meryem kinaçey ’êmran
çeharum kulsûm çûn pirşey encem
pencem asye bênit muzaḧem
aro cibre’îl xeber da be wêm
her penc ce beheşt ’eta kiryan pêm
xedîce watiş sed car mubarek
carê koç min biker tedarek
cew dem xedîce ḧałş bed ḧał bî
’umir şerîfiş şest û penc sał bî
ta ke ce naga badey eceł werd
řoḧiş pey řewzey řêzwan teşrîf berd
ḧezret tedarek koç ḧerem kerd
kêşa peyapey henasan serd
mekerdiş zarî we bê mudara
esrîn ce dîdey şabaziş wara
ne’iş şerîfey ḧerem berdişan
her ce toy ciḧûn medfûn kerdişan
ḧezret şî ne toy qebir peř nûrş
du’a kerd pey řoḧ pak meẍfûrş
nimaz meyêt cenaze sercem
be’zê hem isûl ferz nebî cew dem
cew dima ḧezret daym meḧzûn bê
xatir perêşan dîde peř hûn bê
pey ew dû muşfêq ẍem lêş bî ẍalb
yekê xedîce û yek ebûtalb
ḧetta ce menził e’lay munewwer
pey hîç imûrê nimeşî we ber
nyaşan çûnke ḧezret bew ḧałe
we «’am alḧizinArabic» nam ew sałe
bełê her ew sat ebûtalb merd
muşrêk pey ḧezret temam zor awerd
dest ’edawet diraz kerdin lêş
bê ḧeya qisey serd mewatin pêş
yek segê sya kyastin we dew
xakiş şend we řûy humayûn ew
ta ebûleheb şineft î xeber
dû dîdeş ce qîn şî we keley ser
we qewm qureyş xeylê dad duşnam
ama we xidmet şay «xîr al’enamArabic»
wat ey muḧemmed nûr dîdey min
ferzend ’ezîz berguzîdey min
to ce emir wêt sabit qedem ber
goş we ḧerf ba napakan meder
mewaçe ebûtalb nemenden
cew bon qureyşî zorşan senden
qesem we hubel daray zemane
xuđay xuđayan taq butxane
herta ke zêndey řûy serzemînim
to nemam baẍ min hem perçînim
henî endêşet hîç nebo ce kes
nimebo ’edû kes be to des řes
zahêren yekê ce ehil kuffar
ẍelîz bed zat mel’ûn bedkar
dûra dûr kerdiş sebib pêẍember
ta ebûleheb şineft î xeber
lwa ew mel’ûn bikerdiş goş mał
yek bazûş şikest be wêney xirxał
ew hem we qureyş derdem hana berd
zyad ce endaze dad û bêdad kerd
qewman watşan ey ebûleheb
ey mewlazadey tayfey ’ereb
mer sucdey xuđay yekta berdenî
dîn muḧemmed qebûł kerdenî
ebûleheb wat tane međen lêm
min her ham we dîn ced û abay wêm
«’ibdalimtilb» kam dînş byen
min ce dîn ew baz geştîm nyen
lakîn ce kumek birazadey wêm
dirêẍ nedarûn ta řoḧ menden pêm
her kes çenî ew cengiş êraden
çiman ce mader wêş her nezaden
ew meşẍûł kar imûr wêşen
êwe bew şexse dexłitan çêşen
yekser watşan to nîkit kerden
hem sêley řeḧimit we ca awerden
ḧezret meşẍûł bî be de’wet ce no
zeře bîm nekerd ce qewm bed xo
muşrêkan nebî yaray bedîşan
we satê sed car ḧezret medîşan
ce ebûleheb parêz meberdin
hîç kes pa ce dest xeta nekerdin
ta ebûcehil bin hêşam qît
çenî ’etebey bin ebî mu’ît
ew dû şeytane «’ilîh alli’inةArabic»
daşan we leheb çend tîr û te’ne
watin muḧemmed birazadey ton
biperse «’ibid alimtilb» ce kon
çûn ebûleheb şineft î xeber
ta şî we ḧizûr pak pêẍember
wat ya muḧemmed su’alê darûn
lutif û cwabit we çem međarûn
«’ibdalimtilb» menziłş kamen?
îse erwaḧiş ce kam meqamen?
ferma î su’al fayêdeş çêşen?
ew mawaş ce lay qewman wêşen
ebûleheb hem we lay qewm yawa
watiş muḧemmed wey tewr fermawa
ebûcehil wat îne me’naşen
yanî hay dûzex ebedî caşen
baz ebûleheb dîsan nadim kerd
ce no hem su’al we lay ḧezret berd
wat ya muḧemmed bo řas waçe to
«’ibid alimtilb» we dûzex meşo?
ḧezret wat bełê karş wiyerden
her kes tabê’et dîn ew kerden
sed hezar beła gişt ne řaşanen
se’îr dûzex daym caşanen
bûleheb ce qîn xeşimş xiroşa
meẍziş ne kelley kapołş coşa
wat wełła henî beyn min û to
ta we řoy memat ’edawet mebo
ce mu’awnet ḧezret kêşa dest
hem çenî qureyş êtêfaqiş best
daym wêney gêc derya mecoşan
ce îza û êzrar ḧezret mekoşan
ẍerez, her ewend cesaret kerdin
emwal esḧab we êcḧaf berdin
ḧezret ce endêş ’edûy bê şumar
ber şî ce mekkey şerîf we naçar