pêşekî

emey pêşkeştanî dekem yaddaştekanî sałanî seretay jyanî xwalêxoşbû mamosta mela miḧemmedî çirustanîye ke yekêk bû le melakanî silêmanî û le 1963da koçî dwayî kirduwe. mamosta em yaddaştaney le sałanî 1955-1956 da le nexoşxaney toyse le beẍda nûsîwe.

daxekem mamostay çirustanî yaddaştekanî hemû jyanî xoy nexsituwete ser kaẍez. tenanet ewendeşî lê nenûsîwnetewe hemû ew mawe bigrêtewe xwêndinî tya tewaw eka û ebê be mela. le dewruberî geyştine qonaẍî xwêndinî (’ebdułła yezdî) yida ebřêtewe ke têkřa nîwey xwêndinî feqêyane.

legeł eweşa ewendey bo em endazeyey jyanî nûsîwye, be çeşnê çiřupiř û dułemende, eger her bew pêwdane biřoyştaye ta serdemî nûsînî kitêbêkî gewre û şayanî le hunerî yaddaşt nûsî kurdîda lê der’eçû ke le meydanî xoya şanbeşanî yaddaştekey řefêq ḧîlmî bwestê.

le jyanî lewepaşî mamostada gelê řûdawî wa heye eger bînûsînaye sûdêkî zorman lê yanewe desgîr ebû, wekû ew çawpêkewtiney legeł simayl xanî simkoKes ke katê řûy dawe em le pijder mela buwe û ewîş hatuwe bo ew nawe, ya wekû ber bombay îngilîz kewtinî małî le řanye û sûtanî kitêbxanekey û qutabxane dananî le suleymanî le sałî 1932we ta sałî 1936 û basî ew şitaney lew dêhataney şaristanî silêmanî dîwnî ke be nařezayî xoy ḧukûmet nardibûy řêwşiwênî xoparastin le nexoşî pîşanî danîştiwanyan bidat.

belay minewe em yaddaştaney mamosta nirxêkî zorî bo gelê serî jyanî kultûrîman heye. tabłoyekî çiřî jyanî feqêyetî û jyanî komełayetî ladêkan û corî bîrkirdinewey xełkî ew serdemeye. beşêkî bayexdarîşî le mêjû pêweye. min pê bizanim ta êsta kesî tir şitêkî lebarey řişanewekey 1904ewe le kurdistanî xwarûda be kurdî nenûsîwe ke mamosta ełê: «ełên le suleymanîye ḧewt hezar û ḧewtised û kusûrî pê mirduwe». çerdeyekî jyanî abûrî piř le kwêrewerî xełkî ew řojaneş řûn ekatewe. le bazey hunerîşewe nimûneyêkî řewanî pexşanî kurdîye, kesêk nûsîwye cige le biławkirdinewey çend parçe şi’rêk le «gelawêj»da pêwendêkî ewtoy be kultûrî nwêwe lê nezanrawe, keçî legeł eweş be hełsengandinî min legeł hendê kem û kurtîy giramerîşda, le zor lewaney emřo pexşanî kurdî enûsin cwantir û baştir û řewantirî nûsîwe.

çend hefteyek lemew pêş biray beřêzim kak mela yeḧyay çirustanKesy dîwanî şi’rekanî mela miḧemmedî bawkî daye lam ke be mebestî leçapdan nûsîwyanetewe û amadeyan kirduwe, bo ewey berawerdî bikem legeł desnûsekey şa’îr xoy ta eger hełeyekem le nûsînewey wişeyekda dî řastî bikemewe. em yaddaştaneyş le defterêkda nûsrawetewe lenaw desnûsekanî dîwanekeda bû. ke le xwêndinewey bûmewe biřyarim da leber ew řuwe başaney basim kirdin bînûsmewe û amadey kem bo çap. lembarewe legeł kak mela yeḧya qisem kird û řêkewtîn û eweta êsta pêşkeştanî ekem û umêdim waye bêkełk nebê botan û katêkî xoşîş be xwêndineweyewe beser berin.

ewey be pêwîstî bizanim lêreda bîłêm eweye ke min em yaddaştanem le şêwe nûsînî melayaney konewe hênawete ser şêwe nûsînî nwê. eger řêkewtî şwênêkim kirdibê be hełeyekî zeqim zanîbê řastekeym le têksitekeda nûsîwe û le perawêzda têksite hełekem desnîşan kirduwe. le hendê şwênîşda ke hełekem be zil nezanîwe, wek xoy nûsîwme û le perawêzda desnîşanim kirduwe ke ebû çon bwaye. dûr nîye hendê wirde hełey tirîşî tyabê le yadim çûbê desnîşanyan bikem. hendê wirde پەرûاێزیشم le şwênî pêwîstida nûsîwe.