îmaretî ḧekarî

From the Book:
Xulaseyekî Tarîxî Kurd û Kurdistan (Cildî 2)
By:
Muhammad Amin Zaki (1880-1948)
 2 minutes  1135 views

derḧeq be esłî xanedanî em îmarete, me’lûmatêkî dirust nîye. şerefname ełê ceddî emane, şemseddîn naw zatêke (temaşay basî kilîs bike). le layekî tirewe ełê duwem car, îmareteke le teřef esededdîn kilabîyewe îḧya kirawetewe û em esededdîneş ke be «zeřîn çing» şoretî buwe, le mîsrewe û le ser îltîmasî asûrîyekan kirawe be emîr.

duqtor firîç be gwêrey em me’lûmate û îsmî «şimûn = şembu»we ełê çunke be asûrî îsmî «şenbe» nawî řojêke, ebê em emîre le asûrî bê; welḧał em fîkire zor ẍełete, çunke şemo kurdîye û eger be gwêrey muşabehetî lefzewe ḧukim bideyn, ebê biłêyn «şembo» kurd buwe. xulase wekû şerefname le basî îmaretî kilîsda ełê, ebê şemseddîn bapîre gewrey em xanedane bê û îmaretekeş şemboy pê gutrawe.

le dway esededdîn, melîk ’îzzeddîn şîr (yezdan şîr) buwe be emîr û şest sałêk ḧukmî kirduwe. le dwayîda zahîd begî kuřî, îmaretekey xistote jêr ḧîmayey şah îsma’îlî sefewîyewe. le dway zahîd beg wa der’ekewê ke melîk beg û seyîd miḧemed begî kuřî, her yeke le beşêkî ḧekarî û şemdînanda ḧukmyan kirduwe û netewey em xanedane ta ’esrî nozdemînî mîladîş mawe û ḧukmyan carî buwe û le îmarete gewrekanî kurdistanî merkezî bûn.

zekerya beg û îbrahîm beg le cûłemêrg û elpaqda ḧakim bûn û tesadufî dewrî şerefxanî bitlîsyan kirduwe (1005 h). ewlya çelebî, zor medḧî em îmarete eka û ełê, da’îmî de hezar tifengiçîyekî bû û le weqtî tenganeda çil penca hezar şeřkerî ko ekirdewe.

axîr emîrî em xanedane, nûrełła begî ḧakmî botan bû ke le dway ḧadîsey bedir xan beg, îmaretekey le des çû, le 1845m.da ḧelîme xanim, baş qel’ey teslîmî turk kird.