îmaretî kilîs

înisqilopêdyay îslam ełê, xanedanî îmaretî kilîs, bê şubhe mensûbî xanedanî îmaretî ḧekarî û ’îmadîyeye. şerefname ełê esłî emane ’ebasîye û emane sê bira bûn: şemseddîn, ceddî xanedanî îmaretî ḧekarîye; beha’eddîn, bawkegewrey mîranî badînane; munteşa mu’esîsî xanedanî îmaretî kilîse. nawî em sê zate le teřef kurdanî ew nawewe be nezerî lehceyanewe kirawe be: şemûn, behdîn, mend.

lemane «munteşa = mend» quwetêkî munasîbî kurdî ko kirdotewe û çote mîsir û şam û xidmetî ḧikûmetî eyûbîy kirduwe û le teřef sułtanî eyûbîyewe nizîk le entakîye naḧyey qesîrî dirawetê; mend, berebere yezîdîy ew nawe û xêłanî kurdî «sum» û «kils»y le dewrî xoy ko kirdotewe û le xidmet û sedaqetî eyûbîşda dewamî kirduwe. le mukafe’atî emeda, sułtanî eyûbî, îmaretî kurdanî şam û ḧełebî pê bexşîwe.

le dewrî memlûkî mîsir û exlafîda netewey mend legeł yezîdîyekana zor xerîk bûn. emîr qasim beg le zemanî ’usmanîda legeł şêx ’îzzeddînî ře’îsî yezîdî, kewtote şeřewe û nîhayet be ḧîmaye û îltîmasî qerece paşay beglerbegî ḧełeb, qas beg gîra û kujra û can‌poła begî kuřîşî biraye estamoł û xiraye enderûnewe û şêx ’îzzeddîn buwe emîrî kurdanî ew nawe.

le zemanî sułtan silêmanda înca îmaret kewtewe des can‌poła û ta zemanî sułtan eḧmed ta dereceyek ḧukim û nifûzî netewey carî bû û nîhayet mîr ’elî ’usyanî kird û serbexoyî le ḧełebda î’lan kird, bełam zorî pêneçû qwîwcî murad paşa şikandî û le naw çû (1016 h).