teşebusî îsma’îl paşay badînanî

From the Book:
Xulaseyekî Tarîxî Kurd û Kurdistan (Cildî 1)
By:
Muhammad Amin Zaki (1880-1948)
 3 minutes  728 views

em îsma’îl paşaye le paş řesûł begî biray miḧemed paşa, ’îmadîyey girte jêr ḧukmî xoyewe û dêhatî wiłatanî nizîkîşî dagîr kird û be serbexoyî desî kird be ḧukmikirdin. le paşa beynêk le sałî 1835y mîladîda muteseřîfî mûsił, înce bayrqidar miḧemed paşa, leşkirî kirde serî û le dway muḧasereyekî betûl ’îmadîyey zewt kird, bełam îsma’îl paşa be xoy û quwetyewe derçû û xoy geyande qełay nîrwa ke le şîmalî şerqîy ’îmadîye bû.

muteseřîfî mûsił, le dway cêbecêkirdinî îş û karî ’îmadîye, geřayewe û le řêgeda le dêy kerimḧemed ’erebda řu’esa û aẍayanî şêxanî ko kirdewe û hemûy kuştin. le paş beynêk îsma’îl paşa, leşkirêkî başî pêkewe na û řûy kirde mûsił û kaẍezî bo miḧemed paşa nûsî û tełebî ’îmadîyey lê kird. muteseřîf gwêy nedaye. le paşda îsma’îl paşa řûy kirde cezîre û muddetêk lewê mayewe û muxaberey legeł řu’esay ’îmadîye kird û legełyan řê kewt û le sałî 1258y hîcrî (1842y mîladî)da çû û daxłî ’îmadîye bû. ke em xebere geyşte muteseřîfî mûsił, desubird leşkirî ko kirdewe û řûy kirde ’îmadîye, îsma’îl paşaş be leşkirewe hat be pîryewe û le nizîk dêy «’eyn tûsa» dû leşkir berengarî yek bûn û le paş şeřêkî zor leşkirî ’îmadîye řenge be fêł biławey kird û le dway geřanewey ordûy mûsił desubird gird bûnewe û le řêgey şaxewe řûyan kirde mûsił. dêy «elqûş» ke le řêgeyana bû, tałan kira û be’zê qetił û qîtalîş řûy da û le dwayîda îsma’îl paşa geřayewe ’îmadîye. le dway teslîmbûnî miḧemed paşay řewandizî, ordûy mistefa řeşîd paşa çuwe ser ’îmadîye û muḧaserey kird. le paş muddetêk qeła teslîm bû û îsma’îl paşaş gîra û nêrraye beẍda û ḧebis kira û dewrî em emîrey badînanîş be ser çû û ḧikûmetî ’usmanî, em teşebusaney yeke yeke defi’ kird. welḧał ebwaye em emîrane îtḧad biken û be îtfaq û birayetî, mudafe’eyekî muştereke biken.

le dway kewtinî ’îmadîye, ’eqre û dihokîş zewt kira û ḧakmanî îrîsîy em wiłatane yek le dway yek le beẍda û mûsłida be zor danran û le hemû wiłatî badînan û soranda îdarey turk cêgîr bû. lem naweda her îmaretî bebe mabû û ewîş be sebebî řeqabet û nîza’î begzadekanî bebewe řûy kirdewe fewtan.