sałî 1937 bû sey ’elî bismîlla le...

From the Book:
Řiştey Mirwarî (Bergî 5)
By:
Alaaddin Sajadi (1907-1984)
 5 minutes  1042 views

sałî 1937 bû sey ’elî bismîlla le suleymanî leser «bisim alle» legeł ḧacî tofîqî pîremêrdida têkçûbû. pîremêrd řojnamey «jîn»y her le suleymanî der’ekird. mela sidîqî nazenînî ḧakmî kubra bû le suleymanî. pîremêrd her carey heřeşey enard bo ser ’elî ke wazbênê le cinêwdan. egîna xirapî pê’ekem. sey ’elîş eyut çî le dest dê ew zendîqe dirêẍî nekat. le řastîşda ḧacî tofîq şeřî bew efroşt.

pîremêrd lew qiseyey sey ’elîye, helî dest kewt. hesta çû le meḧkeme şikatî le sey ’elî kird ke kafir buwe, cemîl sa’ib xuşkezay ḧacî tofîq midîrî xezêneye, eḧmed muxtarî hewlêrî qazî suleymanîye, karbedestanî seraş hemûyan seryan le miḧakmeyekî wa exurê. be hemûyanewe qiseyan kird be yek ke miḧakmeyekî weha bo ahengî řojêkî suleymanî pêwîste. řojî çwarî nîsanyan dana be řojî miḧakme, pisûłe dirust kira û bew pisûłane be pîremêrd û sey ’elî řageyenra ke řojî çwarî mang ḧazrî miḧakme bin, ḧacî tofîq çend şayetêkî pêkewenaw ke sey ’elî kifrî kirduwe, legeł eweşa emane hîçî wa nebûn. sey ’elî her ewe bû lewe tûře ebû her wext ke ḧacî tofîq nawî ehêna pêy ewt: «sey ’elî bismîlla». îtir ḧacî tofîq ew qewaney bo dirust kird. řojî yekî mang pîremêrd nardî be şwên hemû dehoł û zûřnajenekanî suleymanîda ke her le êstewe be dehoł û zûřnakutan bikewne naw şar û biłên řojî çwarî mang muḧakmey ḧacî tofîqî pîremêrd û sey ’elî bismîllaye le seray suleymanî.

bemcore dehołkut kewtine naw geřekekenî silêmanî, mawey sê řoj emeyan wit, bełam pareyekî başîşyan le ḧacî tofîq wergirt. sey ’elî caran tûře ebû, her leber ewe bû ke pîremîrd leber xoyewe pîy ewt bismîlla, êsta bismîlla kewte dem zûřnajen û hemû mindałî suleymanî.

řojî çwarî mang ehlî dayerekan û xełkî suleymanî hemû řûyan kirdibo berderkî sera. derzît hełbixistaye ne’ekewte ser erz, meḧkeme danîşt, mela sidîq le serewe, qazî lem layewe, sey ’elî xiraye qefezî tawanbaranewe, polîs lem la û lew layewe be tifengewe řawestan. ḧacî tofîqî pîremêrd be xoy û şayetekanewe řawestawin. serokî meḧkeme be nawî xawen şikowe meḧkemey řesmî biławkirdewe û řûy kirde sey ’elî ke ew ḧacî tofîqe dawa eka to kafir bûyt, to ełêy çî? sey ’elî řeng le řûya nema û witî: wa nîye, min musłimanim «ئەەشْhedu ئەەنّ leّa îyleٰhe îyleّ’î alilh ûئەەشْhedu an miḧmidaً risul alilh». řûy kirde ḧacî tofîq witî: to çî dełêy? witî: cenabî serokî meḧkeme em sey ’elî bismîllaye be minî witwe zendîq û emaneş şayetmin, zendîqîş bo musłiman nawtirê, le ayînî îslama yekêk mûsłimanêk be kafir derka xoy kafir ebê.

emca serok řûy kirde qazî û witî: bîrubaweřî êwe çîye? witî: bełê le zemanî emewyekana ke ewtira zendîq, yanê kafir û êsteş ew tawanbare -ke lew qefese daye- şayetîmanî hêna, me’nay waye le kifrekey xoy peşîman buwetewe. emca îtir bîrî meḧkeme çone bemcore ḧukim eda. řûy kirde ḧacî tofîq witî: ey to ełêy çî? witî: cenabî ḧakim em pyawe be minî wituwe zendîq û lêy xoş nabim, legeł eweşa pirs û řay meḧkeme çone, min lew pirs û řaye dernaçim.

serok witî: řay meḧekeme eweye ke aşt berewe legełî û řêkkewnewe. ḧacî tofîq witî cenabî serok min lem řêgayeda tûşî zyanêkî zor bûm, ebê zyanekem bo bibjêrê. serok witî: meḧkeme be nawî mîhrebanîyewe dawat lê eka ke aşt bibnewe. ḧacî tofîq witî, leser řû lênanî meḧkeme min legełî aşt ebmewe û lêy xoş ebim, leser ewe ke le êste be dwawe her çend witim sey ’elî bismîlla, em sey ’elî bismîlla ye tûře nebê. serok řûy kirde sey ’elî, witî: to ełê’ çî? sey ’elî milêkî lar kirdewe û witî: başe. her ke ew witî başe. bû bu çepłe û hera û sey ’elî le qefes hate derewe û ḧacî tofîq çû be layewe, destî xiste naw destî û aştî buwewe legełya. emca paş ew řoje pîremêrd be dem wazî nehêna, hemû car le řojnamekeşya, be nûsîn «sey ’elî bismîlla»y enûsî û sey ’elîş le daxa wextebû şeq berê û hîçîşî pê ne’ewtira, em miḧakme û miḧakmekarîş hemûy bo gałte bû, egîna hîç binaẍeyekî nebû.