berey dahatû

From the Book:
Zewî Sext û Asman Dûr
By:
Maruf Aghayi (1966-1998)
 5 minutes  1149 views

tund wekû ba, beser zewîda dexuşî û bîrî dekirdewe. (beşî zortirî jyanî be bîrkirdinewe têper kirdibû. zortir lenêw xeyałda dejya). siruştî xoş dewîst. ḧezî le ba dekird, (ḧereketî têda dedî). bełam hemîşe hestî dekird ke mirov be başî nanasê. (ne deytiwanî biřway pê bika û ne deytiwanî lêy bê biřwa bê). em mebeste le řomanekeşîda řengî dabowe. (dunyay xeyałîşî dagîr kirdibû. zortir lenêw kitêbda dejya, bełam kemtir deynûsî). le bîrî bû ke sûjey em řomane legeł yekemîn minałî le dayk bû. (êsta ke minałekey bîst sał bû, řomanekey emîş taze be kotayî geyştibû). emcare dirust bîstemîn car bû ke be řomanekewe berew çapxane weřê dekewt, bełam hemû carê le nizîk wê peşîman debowe û degeřawe. katêk berhemêkî lawazî dexwêndewe, (le cyatî ewey řêz bo xo mandû kirdinî xaweneke danê), bêzî le xawenekey hełdesta. hemû carê ke diłnya debû berhemekey xoy behêze, weřê dekewt. le řêgada řûdawekanî řomanekey beser dekirdewe. kem kem lêyan sard debowe. ke degeyşte nizîk çapxane, bêzî le xoşî hełdesta û degeřawe. emcareyan neydewîst peşîman bêtewe, boye hem tund deřoyî –tunditir le hemîşe – û hem hewłî deda bîr le řûdawekanî nêw řomanekey nekatewe. em řomane berhemî nozde car sûtan bû. hemû carê ke beserîda deçowe, adarî be ser padaryewe nedehêşt û nusxeyekî tazey le řû denûsyewe. paşan nusxe konekey agir deda û çawî de awreke debřî. ew awrey zor pê cwan bû. lenêw agirekeda wişekanî xoy denasyewe. deyzanî êsta kam wişeye desûtê ya kameyane be dûkełî agireke dexnikê. paş sûtandin, xołemêşekey be ba despard û çawî lê dekird heta ba, sûtûy dwayîn wişey leber çawî win dekird.

emcareyan le hemû carêk diłnyatir bû. xatircem û pişt germ. hestî dekird ke îtir peşîman nabêtewe, bełam fikirêk azarî deda. tenya yek nusxey le řomanekey hebû. detirsa ke neka karesatêk biqewmê, hem xoy têda biçê hem řomanekey. ełbet řenge eger ew řomane neba, jyanî xoy be lawe girîng neba, le xoy nedetirsa. hergîz jyanî xoy be lawe girîng nebû. bełam neydewîst, řomanekey lenêw biçê. řomanekey xoş dewîst, nusxe sûtawekanîşî hemîşe leber çawî bû. her le seretawe be yek şemçe hemû řomanekanî sûtandibû. katêk ke nozdehemîn nusxey awir têberda, boy derkewt ke denkî têda nemawe. şemçekey fiřê da û be xoy kut: ewe axrîn awrêke ke be wişey xom deykemewe. pêy xoş bû bo xoy bimrê, bełam dwa nusxey řomanekey bimênêtewe. çunke zor lewey detirsa çawî be çawî kesêk bikewê ke řomanekey xwêndotewe. zor caran biřyarî dabû dway çapî em berheme, xoy le jûrêk da zîndanî bika, ya biçê bo şwênêk ke kes neynasê. neydezanî ew tirsey le çîyewe serçawe degrê: lewey ke nawbang derbika û xełk bînasin û sêrey leser hełnegirin? lewey ke xełk lepaş xwêndinewey řomaneke bêzyan lêy hestê? lewey ke pêyan wa bê xawenî em endêşeye le dunyay waqî’îşda debê şêt bê? lewey ke...?

ew tenya ewey dezanî ke le çawî xełk detirsê, boye hergîz seyrî sîma û řwałetî kesî nedekird. hewłî deda çaw le derûnyan bika. bîryan binasê, bełam ta zyatir derûnî xełkî denasî, le cyatî ewey tirsekey kem bêtewe, zyatir tirs day degirt. em care, tenya carêk bû ke netirsane we řê kewtibû, bełam em careş tirsî tesaduf xistyewe yadî jin û minałekanî:

lem tesadufeda demirim. řomanekem le tenîştim dekewê. jin û minałekanim degene serim. wirya, yekemîn minałim, defterekem heł degrêtewe. ewyan edeb doste. dezanê ke min em řomane denûsim. paşan dar û nedarekem dabeş deken. wirya hîçî nawê cige le řomaneke. hemû gałtey pê deken, bełam ew, řomaneke çap deka. tîrajî řomaneke be sur’etî ba deçête ser. min debme benawbangitrîn nûser û ewîş debête dewłemenditrîn mîratgir.

zorî nemabû bigate çapxane. pazde kîlomîtir. laqî be gazyewe na. tunditir û tunditir. de kîlomîtir. pênc kîlomîtir le dûr çawî be kamyonêk kewt. kamyonî çapxane bû. piř le kitêb. le xoşîyan geşke bû. hestî kird ke kitêbekey ewîş awa le çap dête derê. hemû azay leşî semay dekird. xerîk bû bałî degirt řoḧî deyewîst bifřê û le dunya hełkenrê. ḧałêkî seyrî be serda hat. le hîç şitêk nedetirsa. hîç şitêkî nededît cige le maşênî kitêbekan lêy nizîk û nizîktir bowe û le pir teqeyek hat, wek dunya xerab bûbê. wek merg û jyan wêk kewtibin. çuwe jêr kamyoneke.

ew hewałe be guyê binemałekey geyşit. xêra hatne serî. şîn û gaboř saz bû. se’at û pûł û engustîleyan hełgirt. cenaze gwêzrawe. le dwayîn katda wirya çawî be defterêk kewt. hestî kird deynasêtewe. bîrî bo lay řomanekey bawkî çû. bêt û ew bê, çî lê bikem. eger diłnya bwayem hîç kes nayxiwênêtewe çapim dekird, bełam ax leber çawî xełk.

řomaneke leser zewî becê ma, her taw na tawêk, ba lapeřeyekî hełdedawe.