dirêjey numayşinamey seydewan

From the Book:
Tapo û Bûmelêɫ
By:
Sware Ilkhanizade (1937-1976)
 6 minutes  1143 views

selam le gwêgrî beřêz. bêguman mawekewtinî nêwan dû ya çend beşî dastanêk beyek ḧewtû, etwanê zyanêkî zor, behêjayî nûsraweke le layekewe û lelayekî tirîşewe be têgeyştin û pêxoşbûnî gwêgir ya xwênerewe bigeyenê. min le řîzî ew kesane nîm ke ełên wa başe bo ewe dastanêk te’sîrî hebê, betaybet eger nûsraweyek bê bo řadyo û telefzyon, le cêgayekî ḧestem û giringa bibřêtewe ta gwêgir çaweřwanî beşî duwemî bika, çunke lam waye nûsraw ebê gîrayî û kêşerî ewende hebê ke xwênerewe ya gwêgir netwanê destî lê hełgirê û gwêy lê kila kat. nek leber eme ke bizanê payanekey be kwê ega. kesê ke leber antirîg û řûdaw gwê le dastan egrê û çeşnî nûsînekey la giring nîye, lebarî hestî hunerîyewe çeşnî minałêke ke gwê le efsane û cinoke û dêwu perî egrê.

paş em seretaye, le bernamey pêşûda kutman ke mîr ’ezîz serokî ’êlî dasnî le řojêka sê kiçî bo sê kuřekey hêna û tewawî ’eşîretî dasnî bang kird bo zemawend; bełam çarenûs şitêkî tirî le nawçawanî mîr ’ezîzî pîr nûsîbû. ebû lêwî le cyatî zerdey pêkenîn lerzey giryan lêy bête mîwan. melkewan perdegîr buwe.

mîr ’ezîz:

:-«behare, behare, beharêkî ser be zistane

:lelayekewe meytî melkewan hêzî ejno û somay çawanim leber destane

:lelayekî dîkewe semaye, hełpeřkêye, cilît û teqłe û dîlane!

:biřwane hewrî de ’asmanê, le min waye çawî ’ezîzî dasnîye û piř le giryane

:bełam eger biłêm ho xêłî dasnî dîlanî berden

:soranîyan de ximê girin

:dełên ’ezîze kore pîrêkî axir şeře, mîwanî derdeka le derk û dîwanê

:xudaye eger ’umrî nûḧim hebê

:legeł sebrî eyyûb, legeł dewłetî cumcume sułtanê

:qetim suknayî nakate ew diłey qelenderî baban wêranê.

:behare, behare, çend beharêkî le min şîn denwênê.

:to xuda gelî dasnîyan kê dîwyetî le dewretî zemananda

:leser meytî şořeswarî řenc bexesar,

:lebatî qur’an û kelamê,

:xoşxiwan û goranîbêj, ayşe guł û heway swêskeyî bixiwênê?»

wêjer:

pîrî dił şikawî kuřmirdû legeł hestî xuroşanî xoya şeřyetî; henawî giřgirtû hanî eda biçête naw kořî hełpeřkêwe biłê: «besyetî! êwe leser leşî sardewebûy lawêkî řenceřo heł’epeřn. bełê! melkewan mird û dîlan dwayî hat; bełam hêzêkî tirîş le derûnya heye berengarî westawe û be tanewe pêy ełê: na pîre pyaw! to kuřêkit mirduwe, dû kuřî tirit mawin, to katê bûy be gewrey dasnîyan, leserit nûsra hemû lawanî xêłeket bê cyawazî be kuřî xot bizanî. ne, mîr ’ezîz! bo karêkî têpeřîw şûreyî mehêne ser xot. betenya barî giranî ew mateme hełgire û lêyan geřê ba lawan le xoşî û şadîya nuqim bin.» mîr ’ezîz kurdew îtir nayewê biłêm ser bo kame hêzî derûn da’enewênê. bełam zemawend her wa germe, tenya diłî bawkî pîr û kuřêkî tazey jêr lûtkeyekî befrîn leserî sîpanê ezanin çi kostêkî gewre kewtuwe.

’ezîzî dasnî naçare herwek caran bedem mîwanekanyewe pêbkenê. ser le xêwetî pyawmaqûłan bida û biçête naw řeşmałî gencanewe tenanet naçare geřêk legeł gencekana hełpeřê û şanazî bida bew gencane ke paşan bo dezgîranekanî xoyan bigêřnewe biłên ême legeł gewrey dasnîyan le kořî hełpeřkêda destiman girtuwe. tiřajêdî lêredaye, diłêkî birîndar naçare be destî xawenekey xwê bikate ser birînya. naçare, çunke gewrey xêłekeyetî. çunke kurde û mîwanî heye; bełam axo her beme dwayî dê, ya tebî’et eyewê gewretrîn taqîkarî leser ’ezîzî dasnî bika bo ewey bizanê em qeła le poła dařjirawe key têk eşkê û kam beła destî egate ew lûtke berze, ke nawî ademîzade?! [mûsîqay kota] [dengî şew]

mîr ’ezîz [ḧałetî do’a û pařanewe]:

―«ey şew! ey qełay mêrdan! hemîşe le lam xoşewîst bûy. le katêkewe be gencî dewarewdewar le jêr bałî řeşta egeřam û kêşkî xêłatim ekêşa, lew katewe ke to yarmetît edam û giranî xewt exsite ser pêłûy çawî xaw û xêzanî yarekem û min tarîkayî tom ekird be cêjwan. xudaye gencî çend xoşew mirdinî gencan çend tałe; bełam ey şew! êste min piř bedił lêt etirsim; le nawçawanî girj û monit le tarîkî û tenyayît etirsim. xew le çawim torawe. çaweřwanim estêrey beyan leser hewar hełê û derwazey beyanî bikirêtewe. çend dûr û dirêj û bê sinûrî ey şewî řeş!»

[dengî çend kesêk, têkeł û pêkeł û wirtewrtî espayî]

şwan:

«daxî giranim, mîrim! katê ême geyştin henasey dwayî bû!»

[mûsîqay tund û betewjim -zerbeyî-]

mîr’ezîz:

«kameyan?! nêçîrwan ya seydewan?!» [besersuřmanewe deyłêt û dengî delerzê]

şwan:

«nêçîrwan gewrem! le řewezêkî berz kewtote xwarewe!»

mîr ’ezîz:

«bîben le pena gořî melkewan bînêjin; hewał biden be seydewan. minîş her êsta etangirmewe. bełam nabê kes bem base bizanê!»

wêjer:

kołekeyekî tirîş řûxa. estêreyekî tirîş řaxuşî û twayewe. beserhat çî le gyanî ’ezîzî dasnî dewê; le zemawendewe ta mirdin, le hîwawe ta humêdbiřan, le beharewe ta zistan; řêgayekî dûre, bełam tebî’et eyewê leyek çawtirûkandina mîr’ezîz dasnî bem hemû řêgayeda řabkêşê; çon ebê?!

ba bimênêtewe bo bernameyekî tir. xwatan legeł.