şêwey goran (hewramî)

dyalêktî sêyemî kurdî ke pelî ewey hawîştuwe ke bibête zimanî edebîy yekgirtû bo hemû kurd, ew dyalêktî (goran)e û betaybetî beşe hewramîyekeyetî.

bem dyalêkte řengîntirîn beşî edebyatî kurd û samanî neteweyîman nûsrawe û, edebyatî em dyalêkte hendê xasyetî ewtoy xoyî le edebyatî netewekemanda daçespanduwe ke tewaw le geł xasyetekanî zimanî kurdîda deguncê. be corêkî ewto ke paş kişanewey em dyalêkte xoyşî, ew xasyete daçespawane le edebyatî kurdîda mawnetewe û karyan kirdote ser ew zimane edebîye yekgirtuwey emřo edebyatî em serdemey pê denûsrê. nimûney emeş kêşî pencey şî’rî kurdîye ke emřo bałî beser berhemî zorbey şa’îranmanda kêşawe.

geşesendinî şî’rî hewramî û dyalêktî goran betêkřayî le bineřet û hêłî berewpêşçûnya le geşesendinî dyalêktekanî tir naçê.

desełatî syasî lem core geşesendine cya nakirêtewe, bełam tenya bo em dyalêktey kurdî řenge ayîn û mezheb û terîqet hoyekî bineřetîy geşesendinî em dyalêkte bin.

gelêk berawird ta êsta lenêwan gatakanî zerdeşt û şî’rî hewramîda kirawe, betaybetî le řûy kêşî ew şî’ranewe. pîrî şalyarî hewramî lay hendêk be yekêk le muẍanekanî zerdeşt denasrê û hendêkîş be pyawêkî gewrey seretay biławbûnewey musułmanêtîy dezanin le kurdistanda. goranîy mezhebî goranekan û şî’rî ayînîy ehlî ḧeq bem şêweye nûsrawin.

mamosta ’ela’edîn secadî lay waye ke mewlewî her leber ałûdeyîy şêxî sîracedîn û terîqetî neqşibendî şî’rî be hewramî nûsîwe, bełam eger em ałûdeyîyeş hoyek bêt, ewa derûnpiřbûnî mewlewîy tawegozî le wêne û wişey çend sedey şî’rî goran û nasînî ew dyalêkte be zimanî edebyat way lewîş û le mewlana xalîdî mîkaylîy cafîş kirduwe ke be hewramî şî’ir biłên.

hewłdanî dyalêktî goran û pelhawîştinî bo ewey ke bibê be zimanî yekgirtûy edebyat, le katî geşesendinî kirmancîy jûruwewe destî pê kirduwe û her lew kateşda ke le paytextî mîrinşînî babanda şitêkî taze peyda debû ke ta êsta geşe desênê, her lew kateşda hêşta mewlewî bew dyalêkte şî’rî dewt. bełam wek xanî lûtkey kirmancîy jûrû û nuqtey hatnexwarewey bû, herweha mewlewîyş lûtkey şî’rî hewramî û nuqtey hatne xwareweyetî.

le sedey hejdehemewe, le damezrandinî şarî silêmanîyewe, beşedyalêktêkî tir pelî ewey hawîşt ke bibête zimanî edebîy yekgirtû, emeş beşî «silêmanî»y kirmancîy xwaruwe.