řizgarkirdinî şay fereng lelayen şazadewe
Li pirtûka:
Suɫtan Îbrahîm û Noşaferîn
Berhema:
Xanayê Qubadî (1704-1778)
14 Xulek
490 Dîtin
ferma ke xeymey zeng ẍaret kerdin
esłeḧe û esbab temam awerdin
dîşan qatib şa ne meydan keften
ceser ta daman hûn pêda řeşten
şazade ce esp hem ama bewar
çenî qatib şa ama be guftar
ser qatib şa bişoran behem
bełku xwawend çenîş bo kerem
wezîru nedîm derdem berdişan
daxił be seray şahî kerdişan
şazade lwa wexeyme û xerga
welay nazaran şox diłřuba
qatib şa newca watiş wezîran
îne çi kesen îmdad kerd pêman
hełmet û zorş şêr řûy cengen
bê xof ne sipa û nîş xedengen
êd xasen ew şêr bawerûm we şar
mêhmandarî kem şazadey salar
wezîr wat ey şa saḧêb ’edił û dad
canşîn cay padşay kohzad
me’lûmen ew şêr saḧêb huneren
me’lûmen saḧêb tac û efseren
betac û tomar be şêwe şêwe
nîşaney şahî temam ha pêwe
şa wat ey wezîr danay namdar
bişo bexdimet şazadey salar
wezîr êd şineft horêza we pa
yawa be xidmet şêr kîne xwa
’erz kerd şazade êden temena
tełeb kar ton melîk qatib şa
sa ke êd şineft şazadey salar
wat be xan miḧemed yar wefadar
şazade û yaran şay noş aferîn
mah zeř’efşan şox nazenîn
daxił be ḧerem sera kerdişan
teşrîf be ḧuzûr qatib berdişan
yawan be bałîn nîga kerdin lêş
dîşan şêwey merg ’eyan bîyen pêş
řûy zamş tikey zûxaw řêzen
řoḧiş ce hestîy ten ce gurêzen
şazadey salar şî we bałînş
tekye kerd bazû ne řûy serînş
wat ey padşa xeyałit çêşen
řast bwaçe pêm dił ce endêşen
watiş şazade metłebim êden
çun ferzend wêm umêdim pêten
min wêm mezanûm řoḧim peř kenden
’umirim ce dinya we nefes menden
wesyetim êden be’d ez merdenim
ce dimay merden defin kerdenim
şazade to wêt çenî wezîran
temam ehil şar dana pezîran
girdîn weyek bar we bê mwasa
bişon we mescêd xaney kilîsa
kinaçem xurşîd şay ’ałemgîren
’ałem ce sewdaş bestey zencîren
to belutif wêt be fîrozîy bext
ser’efraz kerî ew be tac û text
ehil fereng pêş yekser bo teslîm
hîç kes ne’emirş nebo lam û cîm
bewêney şahan ferman řewa bo
ew necagey min we padşa bo
biẍeyr’ez xurşîd şox dił pesend
ferzend nedarûm ce dinyay piř fend
wextê ke yawa be tac şayî
ḧukimş řewac bî be diłrubayî
ewsa cew dimda to wêt mezanî
ełbet ser’encam karit mewanî
eger meylit bo şox diłpesend
to be selaley bikerî peywend
be emir bê çun ḧeyî layenam
qatib fena bî, ’umirş bî temam
şazade û yaran ehil şar temam
karsazîy definş kerdin ser’encam
watşan ey şa şazadey serwer
wesyet qatib to be ca bawer
wat bexan miḧemed ḧemîd herdûşan
baweran wey ca mah zeř’efşan
yaran beferman şazade wiyerdin
şîn nazaran wêşan awerdin
řûkerdin we şar ce kûçe û bazar
aman weseyran temam ehil şar
dimay ey şoxan belare û lence
kan cewahêr xeraman gence
xurşîd ce xurşîd wêney xwer îwar
şewqiş pêka nûr new mawa û dyar
kemer best bedîn mu’cîzey ’îsa
be şox û şengî şî pey kilîsa
beterkîw endam sewł xatir teř
teşrîf berd we ban text saf zeř
şazade celaş midra we pawe
kemał û hoşiş nemend celawe
sozya ce ’eşq xurşîd taban
hawexten berşo qelb şîrîn gyan
xurşîd ke zana şazadey sermest
’eqił û hoş û fam berşîyen ce dest
dest dane bahoy şazadey diłřêş
awerd we sertext be hamřaz wêş
wezîr û nayb çenî ehil şar
awerdin perêş tac zeřnîgar
şazade taciş webê mwasa
girt be destewe peyapey bosa
nam xuda berd pey xurşîd şerq
wat mubarekit nya we řûy ferq
kemer gewher ce kemergaş best
şazade hoşiş yek car bibî xest
nîgaş mekerdin serdaran sef
zanan ke hoşiş berşîyen nekef
xurşîd ne perde kerd nîgay bałş
zana ke řêzan yad û kemałş
wat sergerdit bam şêr ’ersey ceng
nam merdîy wêt nederî ceseng
ser’encam kar mekêşî tane
mebî we řêsway dewru zemane
hem wêş bey destûr giriftar bî pêş
melûl bî çûn lûl zułf tar wêş
be penhanî wêş esrîn kerd carî
bêzar bî temam ce şehryarî
şêr dû çendan mubteła bî pêş
peşêw çûn lûlîy tay kełafey wêş
şêr diławer zana be karş
’aşiqen be şewq şêwey dîdarş
çenî şazade mah fîrûz bext
nîştebên we hem ew ce ban text
wezîr û e’yan efser welawe
ne pay text şam diran we pawe
awerdin webar daney bê medar
eşrefî beseng teła be xerwar
ne ferq dułber nêsar kerdişan
namş ce tomar şahî berdişan
şîrîn şerbetan mubarek badî
wenoşan temam be diłguşadî
saqîy sîm endam badey mey bekef
midran wêney guł ne dewran sef
şay xurşîd sendiş pyałey bade
be ẍemze siperd bedes şazade
şêr diławer zana meylşen
giriftar bîyen sertufeylşen
neca horêza şazadey diłteng
cam sendiş cedes şazadey fereng
her weqit noş mekerd pyałey cedîd
mewat be’eşq dîdar xurşîd
xurşîd mewatiş gyanim noşt bo
pejarey dewran feramoşt bo
saqî sîm endam awerdiş bade
meberd we xizmet perê şazade
nîga kerd be cam şox cam cemîn
îşare kerdiş be noş aferîn
hem cenew saqî pyałe piř kerd
be dest şîrîn ferengî siperd
dîsan ke ferma cam zeř nîşan
kerdiş te’aruf mah zeř’efşan
şîrîn be lence des kêşa pey cam
camş send ce dest şox diłaram
noşa wat beyad taq ebrûy yar
ye’nî xan miḧemed yar wefadar
cedmay bade gułbang yaran
horêzan we pa şay wefadaran
şazade û yaran hem noş aferîn
aman we menził wêşan be temkîn
noş aferîn wat şazadey serwer
arezûy xurşîd ama benezer
çêhrey guł asay xurşîd ’ałem
min we bê nêqab bwînam we çem
me’lûm bo celam şêwey cemałş
çi terzen řewneq fîrozey xałş
şazade watiş ey dił’efrûzim
ey dîdar to řewşenîy řûzim
herçend ew ẍenîy tac û efseren
şêwey to sed bar cew zyateren
erçê ew nazdar netext şahen
to wêney xwerî ew wêney mahen
şay noş aferîn xende kerd be naz
watiş şazade şêr ser’efraz
ey ḧerf û ey řaz çonim pesenden
bewêm mezanûm famit nemenden
mezanû merdît beẍaret berden
bedîdar wêş mubtełat kerden
emin ke ḧekak řozgaranim
sermeşq defter «kul karanim»
îse ey kare zahir dyaren
şazade zelîl zułf nazaren
min ḧesretmendim şêwe û cemałş
bwînam we çem fîroze û xałş
me’lum bo ce min şêweş çetewren
bey destûre to mutbela kerden
ew hem we řoda şêwey to pêşen
xatirş betîr ’eşq to řêşen
noş aferîn wat şazadey xûnxiwar
ba bişîn weseyr ew şox nazar
bełku bwînim ew webê nêqab
bizanûm çonen mah cehan tab
sake êdiş wat horêzan we pa
teşrîf berdişan be ew barega
ta şîn be ḧerem seray padşa
naga kerdişan new cage û mawa
dîn ke barega kes nîyen têda
şinoy dyarîş nimeyo pêda
şazade persa ce xidmetkaran
ce kon nazenîn şay wefadaran
cewab da weneş şêr dił’efroz
destûr şahen ta we’dey hefit řoz
ce ewel cilûs ce ’alîcahî
wextê ke yawan we padşahî
nesera û ḧerem nimekêşon ser
nimeyon we ban text kursîy zer
meşon wemescêd xane û kilîsa
menîşo newca tahefit řo tenya
sake êd şineft newey namdar
wat bexan miḧemed yar wefadar
îradem hewes kilîsa darom
bişûm be ew ca bwînum yarom
şazade û yaran hem noş aferîn
mah zeř’efşan şox nazenîn
şîn be kilîsa kam wêşan
şêwey şîrîn xał zahir bî lêşan
dîşan mekanê bîrûn ce perde
perde we bałay perde wiyerde
hefit perde kiryan surx ełwenî
ezreq û abî guł guł sosenî
şazade persa ce xidmetkaran
ḧacêb dergay şay wefadaran
watiş ey ḧacêb ey perde çêşen
perdedar kêyen kê nedłêşen
ḧacêb da cewab ey şêr cengî
îne destûren celay ferengî
her weqit padşay fereng fena bî
kesê ter be cay ew padşa bî
neqaşan meyan sûret mekêşan
pey yadgarî bimano lêşan
her weqit padşay taze berca bo
ce dimay ew şa we padşa bo
bwîno sûret şahan tazî
nenazo betac be ser’efrazî
bizano dinya bey tewr bê şermen
her řo berengê bazarş germen
serifkende bo ce dunyay ẍedar
pey hîç kes nîyen şahî payedar
’edałet xasen, ře’yet perwerî
saḧêb hîmet bo û dana gusterî
hem têda besten neqiş qatib şa
ey perde poşan kes nîga neka
îne fermûdey şay guł’uzaren
perdeşan kerden ew nepêwaren
bey tewr sê perde kerdenş muḧkem
ta ke bêgane newînoş we çem
şa wat ey perde perde da nerûş
ta min bedîdey zya bibînûş
ḧacb be ferman şazadey serwer
perdey neqaşî hewada neser
naga yek xurşîd ama bedîdar
şewqiş xor berden neperdey pêwar
şazade persa nîga kerd be cext
bew meclîs şa bew efser û text
wezîran nepay text zeřnîgar
destebedeste midran întîzar
şa nîşten we ban text saf zeř
şewq medo çun şewq fereydûn feř
* xurşîd ne sertext girtenş qerar
şewq meda çun şewq şołey xor’êwar
ahîr kefit necerg siftey şazade
cenîgay ew şox ferengî zade
medhoş bî neşewq nazar diłkêş
yekser şî we bad ’eqił û fam û hoş
xurşîd çi xurşîd řay tarîf nîyen
ne wêney ḧûran ne çun perîyen
ne wêney şîrîn şar ermenen
ne tersay şar ne ce ferengen
ne çun guł’endam xaqan çînen
ne çun humeyla gîsû mişkînen
ne çun zuleyxa mîsrî muqamen
perî û cin û dêw ne sewdaş samen
bey şoxî û şengîy şîrîn ’ałem
dîdey zemane nawerden be çem
nîyen guncayş senay cemałş
manendiş nîyen fîrûzey xałş
’arfan şeyday řêzey qendişen
şahan giriftar tay kemendişen
derwêş û miskîn ser ne sewdaşen
murşîdan xestey tîẍ mewdaşen
ce adem berî serřişitey nûren
perî beheşten hem wêney ḧûren
nawerden nexaw dîdey zemane
her kes bwîno mebo dêwane
her kes bwîno ew şox şeřco
bewêney mecnûn řû mekero ko
her kes bwînu xał filfil dane
mebo beřsiway dewre û zemane
bewêney şîrîn zułf ’enberînen
kemter kenîziş noş aferînen
welḧasił ew şox nadrey narîn
be temenay dił bîyen aferîn
er beyo be ziban temam mûy e’zam
wesif cemałş nimebo temam
hergîz bey destûr nadrey nayab
nekes şineften ne dîyen be xwab
bełê şîrînen ce pa ta we ser
nîyen ce sûret butxaney exzer
ebro çun keman qews asa sen’et
xem kerden be dest qewas sen’et
mujganş be xun diłdoz qatił
ẍezeb bê bak ’edû çenî dił
safîy say gerden ta sedir sîne
kes nedîyen meḧbûb bey şikił û wêne
xulasey kelam ce ser ta daman
řijyan be leqay tecelay subḧan
şazade û yaran hem noş aferîn
ḧeyran bîn be şewq şox guł cemîn
bew zułf û bew terz fîrûzey xałş
’aşiq bîn beşewq şêwey cemałş
persa ce ḧacb şazadey çînî
ey şoxe kîyen bey nazenînî
watiş ye xurşîd zeřîn kułahen
kinaçey ’ezîz ferzend şahen
wêt bestî kemer zunar negerden
tu wêt padşay ferengît kerden
şazadey ey ḧerf aşna bî pêş
gurêza celaş êxtyar wêş
dił ne derk hewł kemał tewasa
ber ama ce beyt mał kilîsa
qerarş biřya sebûrî nedaşt
bar ẍem ḧełqeş nederûn guzaşt
ta şîn be menził şew dîde bê xaw
esrîn merêza çun coş seyław
kerdiş be ’adet her wêney ’îsa
gişt řojê meşî be toy kilîsa
megirtiş qerar ta be nimay şam
mekerdiş nîgay şox cemîn cam
ta mudey hefit řoj îne karş bî
ne kemał û hoş ne’êxtyarş bî
ce dimay hefit řoj cařkêşan we şar
ehil bazař kerdin xeberdar
nazar fereng şay şîrîn demaẍ
meşo be gułgeşt be seyran baẍ
ey xeber be goş şazade yawa
xeber wêney têẍ cergiş eşkawa
watiş xan miḧemed řefîq gyanî
ḧerfê mewaçûm min we penhanî
îmşew horêze we bê derdîser
bişîn we toy baẍ şîrîn dułber
bełku bwînûm şêwey cemałş
ta nebo ne dił weswasey xałş
xan miḧemed watiş ey şêr diłco
namunasben ey kare pey to
ney şewî tarîk beragey gułzar
erkesê bibo lêman xeberdar
ełbet meperso mekero xetab
fîdat bam cewdem çêş medey cewab
eger dest we tîẍ mewda bawerîm
ẍułam xurşîd xûn řêz mekerîm
ferda ce dîwan şox çem syah
ḧerfiman çêş bo kerdey ey gunah
mebîn xecałet şermendey dułber
hem řisway ’ałem ta yewmulmeḧşer
şazade ’erziş temam qebûl kerd
be arezûy dił peşîmanî berd
watiş ey yaran dił be herasen
penem bwaçin çêş kerûn xasen
bwînûm řewneq şêwey cemałş
ta sakin bo dił nefîkir xałş
xan miḧemed watiş ey şêr serkeş
peř řux bawer bîner be ateş
zûbezû mebo ḧazir řux ce lat
dirust mebo kar herçê hen sewdat
qebûl kerd ’erziş şêr hunermend
xoşḧał bî xeylê temam kerd pesend
ahîr necerg buryan kerdiş geş
peř řux awerd nya be ateş
ḧazir bî derdem murẍ piřmaye
kefit nexak pay şay bułend paye
* watiş fîdat bam çêşten muşkił
er cekoy qaf bo mekerûm ḧamił
watiş îstêd’am êden min be to
beşew û be řoj midarat nebo
to bişî be baẍ řewzey diłguşa
bişî we xidmet ’ebdureḧman şa
çenî nazenîn xatûney perî
ta be weqit şam wey ca bawerî
min ce derûnda xeylê zigarim
neşew xawim hen ne řoj bê qerarim
ta bedîdarş dîde řewşen kem
derûn piř ẍem wêney gułşen kem
bişîn we gułzar xurşîd ’ałem
ew şox şîrîn bwînûn we çem
bełkim ber bişo ẍem ne derûnim
sarêş bo zaman xestey zebûnim
bwînûm şêwey behar piř guł
berbad bo ẍusey pejaran dił
murẍ merexes bî perwaz kerd newca
řûkerd ne îrem be ferman şa
ba řux bimano be fermanberî
bişîn we serwext xatûney perî