pařanewey şazade le dergay xway gewre
Li pirtûka:
Suɫtan Îbrahîm û Noşaferîn
Berhema:
Xanayê Qubadî (1704-1778)
13 Xulek
549 Dîtin
goş den be dastan xanay xan qubad
wey dinyay bê po hergîz newîn şad
munşîy dîwan defterxaney ’eşq
hîcran kêş dewr şêx sen’an meşq
sa weqtê leşkir yaran dan ḧesar
şazade watiş ya ḧeyî cebar
xuday bê şerîk tak tenyay ferd
bê xurd û bê xaw agadar ce derd
umêdim beton padşay şahan
yarehnumay řay gum kerde řahan
bider tofîqim dehendey dawer
nebûm we řîşxend şazadan yekser
êd wat û ẍuřa ce yaran wêş
řûkerdin lêşan bê xof û endêş
çunke xwawend çenîş bî meylan
daxił bîn wefewc sipay zengyan
yekê mekuştin de maman be caş
zyater mebî hem san û sipaş
ewřo ta êwar ceng û kuştar bî
xûnrêzîy û dêwan şûm bedkarbî
dêwan fermaşan asayş ji endin
her yek û řûberew menził awerdin
dirextî bizurg pesend kerdişan
qedem besayey dirext berdişan
her çwar xeste sîneşan bî çak
nepay ye dirext keftin ne řûy xak
nepay ye dirext dił bekamyab
şazade bêdar yaran şîn nexwab
şazade dya ce mêwey û řengiş
ce post û ce şax berg qeşengiş
mîweş sya bî bergiş sebziřeng
postiş qirimz bî, çun laley gułřeng
naga ciftê murẍ ama be gustax
ceban ew dar nîştin weyek şax
yekê qirimz bî yekê sebze peř
cay sebze û qirimz çun şemamey zeř
murẍ surx ama midara nekerd
ce post ew dirext mekend û mewerd
murẍ sebiz persa pey çî mekoşî
post ey dirext pey çî menoşî
cewabiş bida yemayey gencen
kîmyay erwaḧ ye ’ûd û sencen
her kes ce bergiş zeřeyê wero
zam bedenş gişt sařêş mebo
her kes bwero ce post ey dar
ce bełay ’ezîm nîyen giriftar
her kes ceymîwe qaym kerdipey wêş
megurêzan yekser canewran lêş
murẍan watşan ey řaz û awaz
cewdima her dûkerdişan perwaz
şazade derdem horêza be cext
midara nekerd yawa bedrext
ce post û bergiş awerd cem kerdiş
qedrî ce postiş noşa û hem berdiş
kerdiş nekîse qaym kerd temam
wat meyo bekar axir ser’encam
cinaga sibay seḧer bî we pa
sibay seḧerga cem kerdiş sipa
şo’ley xor be ḧukim yektay lamekan
wîş nekosaran meşrîq kerd ’eyan
sipay dêw yekser swar bî we zîn
ne’re mepêkan dêwan le’în
yaran bêdar bîn ce xaw şîrîn
wanan şukir zat cehan aferîn
ce naga seday welwele û ẍerîw
awaz naxoş deng seday dêw
her çwar negyan şîrîn wiyerdin
hem řû nedergay kirdigar kerdin
řû kerdin ne mewc sipay bê şimar
fewciş kem nebî dêwan xûnxiwar
* dêwan xiroşan pey şêr çînî
boy ’ûd û sencişan yawa webînî
ce boy ’ûd û senc gurêzan fîrar
řû ne gurêz bîn dêwan xûnxiwar
welḧasił yekser sipay canewer
nemenden new ca dayerulbeşer
yaran êd dîşan şukirane kerdin
hem řû bedergay xudawend berdin
ta be dû sê řoj new cage mendin
canewran gişt nerîşe kendin
ewsa ke aman beqesir zeřkar
yaqut û gewher daney mayedar
ewend ko bestin daney giran bar
eşrefî beseng gewher be xerwar
beqeder wêşan berdin cewahîr
ce sîm û ce zeř ce le’il û gewher
cew dem horêzan be te’cîl û tab
nîştin nekeştî wêşan dan ne ab
tey kerdin deryay feraz û neşîb
negirdin aram ta şîn be meẍrîb
cedmay yek mah berşîn nerûy ab
yawan be beřbeř be te’cîl û tab
ce kenar ab deryay nadyar
satê newcage girdişan qerar
şazade persa îne çi cahen
çi ḧakim ferman kam padşahen
naxuda watiş ey serzemîne
serḧed welayet meẍrîb zemîne
ey byabane bê payan dûren
be mułk û mekan meẍrîb menşûren
sa ke êd watiş řahî bîn we řa
meşîn berawe begahu bê ga
yek řo xeste ten ’aciz bîn temam
necayê pêwar girdişan aram
* ta şew cew mekan qerar girdişan
ser necamey xaw řaḧet berdişan
nezdîk subiḧ bî ne xaw bîn bîdar
dîşan dyaren meş’elan hezar
şazade watiş be yaran wêş
ey meş’elane îne yanî çêş
ey meş’elane cey byabane
ełbet çeşim dêw ya çend beyane
gişt xeberdar ban ne karwêtan
neba zererê beyo ne řêtan
şazade pey pey daym û qaym
mewana bidem îsim ’ezaym
cebeyn wêşan ney giftugo bîn
naga zengyan aman nekemîn
heftad hezar dêw qed wêney çinar
dehen be ẍewẍa wêney syamar
heryekê sengê kemter bî ne kax
bewêney zîwer kerdenş surax
necagey zîwer negerden kerden
beřûy sîneda awêzan kerden
heryek dirextê qewî konesał
habedestewe bewêney xirxał
ew meş’el û şewq megřya zerûr
dîdey dêwan bî menmana ce dûr
şazade û yaran her çwar behem
meşẍûł bîn derdem be’îsim e’zem
mewendin bedem îsim ’ezaym
be xuday wêşan dił bestin qaym
dêwan ke yawan nekerdin direng
horgirtin heryek sengê we bê deng
cenaga zengî wîş kerd aşkar
be ziban pak ama be guftar
wat ey adem çêşen namtan
cekon merz û bûm hem meqamtan
zanaşan nîyen cay ceng û gorêz
meban we xezan weqit gełarêz
xan miḧemed çun şêr ama be guftar
wat ey zengyan şêran şikar
ustad be nahîm hem terḧ endazîm
mi’mar dirust ’emaret sazîm
ser qedem kerdîm ta be meqamat
bişnewîm begoş ḧerf û kelamat
eger řuxset bo celay to be şad
yek dest ’emaret mekerim îcad
bişîn bawerîn etfal û ’eyał
binîşîn ney ca bê fîkir û xeyał
(şay zengyan wat eger beřasî
yek dest ’emaret perêm bisazî)
herkam muradê daşteban cedił
bekulî celay min mebo ḧasił
xan miḧemed watiş minet be gyanim
heta ke zîndem bende fermanim
sake êd şineft mel’ûn bedkar
tełeb kerd we pêş qetmîr zordar
herçiwar behem nîştin we pişt dêw
ce seḧra xêza welwele û ẍerîw
şa wat ey qetmîr be şadîy mezaq
biber ta be mułk cezîrey waq waq
mihmandarî xas qerar da pêşan
waçe zengyan xercişan bikêşan
her çwar behem berdin be cayê
be kenar çuł xirabegayê
wat te’am çaşt bawer perêşan
ta terḧ destigah perêm bikêşan
zengî yek xwanê awerd perêşan
nya be edeb xwan nedlêşan
xwan piř te’am zerîf amade
dîşan guşt û post ademîzade
ce bîm teşwîş endêşey wêşan
* řeẍbet nekerdin dest pêş bikêşan
şazade watiş yeçûn mebo çûn
ey ḧerfe bed bî watî bemel’ûn
řay necat nîyen ney ca buyerîm
mebo tamerden giłkarî kerîm
xan miḧemed wat serim fedaten
ba wicûd ey ḧerf řagey necaten
cey giftugo bîn yaran çenî şa
naga peyda bî zengîy řûsya
watiş horêzin medarin direng
bişîn be xidmet padşay serheng
xan miḧemed persa çêşen nam şa
řast waçe pêman řahî bîn bera
zengî da cewab (kałî kut) namen
ne řûy îqlîmat şahîyş temamen
bemekan wêş xatir guşaden
xurakiş ce guşt ademîzaden
er waçû êweş pey çêş newerden
memano ta weqit ’emaret kerden
her weqit ’emaret yawa be temam
lêtan me’lûm bo axir ser’encam
cew dima êwe ey ademîzad
mekeron xurak be xatir guşad
ḧemîd persa lêş ey zengîy sya
cey wadî berşo be ko meşo řa
zengî xende kerd wat ẍafił nîhad
xeylê bê ’eqiłn gişt ademîzad
ey xeyał xam berkerin ne dił
kartan ney ca keften we muşkił
ey fîkir û hewes ber kerin neser
kes bey cezîre nekerden guzer
er bibin be murẍ bikêşin tîre
nîyen řay guzer ne ey cezîre
ey cezîrey sext waq waq namşen
şahan ḧesretmend meyl be kamşen
řagey çil ferseng bê şimar řahen
ne ḧukim ferman zengîy syahen
çil biraderen be şadî û mezaq
be destişanen cezîrey waq waq
yaran şineftin ah serd kêşan
to watî zehir helayhêl noşan
herçiwar horêzan matem û ẍemgîn
ta yawan belay mel’ûn bê dîn
mel’ûn napak ama be guftar
wat ey cewanan ustad mî’mar
mebo seḧerzû ta bewe’dey şam
yek dest ’emaret bikeran temam
yek dest ’emaret carudey dułber
xiştiş ce teła û yaqût eḧmer
binîşîm têda ferda bedłiwaz
seqfiş çenî min beyo ne awaz
xan miḧemed řuxset tełeb kerd ne şa
aro bigêłon ey seḧra û mawa
cage peyda keyn piř sefa û zînet
newca ’emaret mî sazîm cenet
řuxset da pêşan mel’ûn xeyan
řû kerdin nedeşt seḧra û byaban
megêłan beşîn be efẍanewe
new cezîrey sext bî payanewe
bedanay dawer pena berdişan
gyan bezat pak ḧeq siperdişan
be şîn û efẍan be diłey piř ẍem
gerden azadî watşan behem
zarî firawan we hemda kerdin
sucde bedergay xwawen berdin
çunke xwawend çeneş bî meylan
kar muşkêłş ceser bî asan
naga dîn murẍê xeyłî ẍemnaken
ser ta pa hûnîn ẍełtan xaken
keften nerûy xak mat û zewîren
to watî e’zaş bestey zencîren
şazade persa ey murẍ şîrîn
pey çêş keftenî ne text zemîn
murẍ wat fîdat bam, çunke persay lêm
penet mewaçûm serguzeşt wêm
min řuxim namen ne’am menşûrim
bełê řay yek sał ce mekan dûrim
řojê heway meyl saram kefit ne ser
arezûy ey cam awerd be nezer
min perwazim kerd ne aşyane
amam ne cezîre wey byabane
watim luqmeyê ney cay wêrane
peyda kem beřûm ta aşyane
pey beçeganim bweran bekam
byawim pêşan çaşt ya weqit şam
naga yek zengî petyarey diruşt
çinarê qewî girtebê nemişt
mel’ûn naẍafił şana lêm we qest
be zerb ewdar yek bałim şikest
îste wey tewre zar û ẍemnakim
çun murẍ be ẍełtan xakim
îmřo sê řojen bewêney esîr
maçî gişt e’zam besten bezencîr
şazade watiş ey murẍ gustax
emin bederman to mekerûm çax
zam řûy beden hem şiksite bał
mekerûm sarêş ney cage derḧał
çun herdecaran perwaz key peywêt
to min meberît bederyay muḧît
řux ke êd şineft guşad bî ce ẍem
wat qesem bezat daray mu’ezem
er bikey deway bał şikestem
sařêş bo zaman hûnaw cestem
ne xidmetkarî nedarûm dirêẍ
nimebom hergîz nekarit farêẍ
şazadey çînî dest pey beẍeł berd
mîwey ’ûd û sinc ne cîb ber’awerd
daş nerûy ateş ta sozya temam
kerd be tûtya şana nerûy zam
mîwey ’ûd û senc çun yawa bezam
sařêş kerd zaman murẍ nîknam
řux ke horêza kefit nexak paş
be hezar ziban mewana senaş
wat sa horêze gyanim bo fidît
ta byawnût bederyay muḧît
beyon nepşitim hersê çenî şa
ba berşîn nemułk malkan sya
swar řux bîn herçiwar behem
watin ya ełła û çem nyan behem
murẍ xoş aheng perwaz kerd nexak
bułend bî ne’ewc ce kurey eflak
nerûy hewada hîç nebî miḧel
beyek çem sozan yawan be menzil
be endek endek ama we payn
şazade û yaran nya we zemîn
şazade û yaran yawan bewmawa
çun guł negułzar cenet şikawa
dîşan kebaẍê piř ce hezar guł
wenewşey weş bo û řeyḧan û sunbił
ce pehlûy ew baẍ yek koh ’ezîm
sext û sehminak piř ters û piř bîm
ce bałay ew ko ’alî derextî
qewî buzurgiter çun kuh sextî
şazade zana řux besten lane
kerden pey beçeş ye aşyane
yek teref deryay muḧît dyaren
yek teref wadîy piř neşkaren
şazade watiş meken midara
horêzin bişîn be deşt û sara
ey seḧray muḧît piř neşkaren
ce wiḧûş ce goř mahî teyaren
horêzan lwan yaran perê geşt
be şadî û mezaq řû kerdin nedeşt
dîşan geweznan çenî ẍezałan
beřûy seḧrawe pol pol megêłan
dest berdin pey bał cuqey çûb tîr
xedengan řast pehlûy şêrangîr
hey wetîr temam (cace) medan taw
peykan zeřtîr muhir ḧecer kaw
çep û řast nepol weḧşî meşendin
cegewezin û goř xeylê fikendin
ewend newseḧra şikar kerdişan
arezûy hewes betał kerdişan
herçî şikar bî cem kerdin yekser
ce gewezin û goř ẍezałan beř
be’zê pey wêşan ke babşan kerd
baqî dan be řux pey beçegan berd
řux yawa we pay aşyaney pak
dîş ferzendanş nîşten be ẍemnak
wextê ferzendan mader dîn we çem
kerdişan şadî farêẍ bîn ce ẍem
tu’mey bê ḧesab awerd perêşan
werdin tu’mey pak temam girdînşan
cewdima xeber persan ce mader
îne sê řojen çêşt aman ser
mader qisey wêş ser’encam temam
wat be ferzendan axir ser encam
cûce ce guftar mader bîn şadan
watşan ce kon ademîzadan
cewab da yaran şêran xûnxo
han nedeşt da nedaman ko
ferzendan be şewq watin ey mader
sewgendit medeyn bezat dawer
ême ce bała biber we payn
bişîn be xidmet şazadey guzîn
řux qebûł kerdiş ḧerf beçey wêş
awerd be payn bê xof û endêş
berd belay yaran sucde berdişan
zuban be sena guşad kerdişan
şazade dest berd perê ban ser
dîdeşan bosa şêr hunerwer
dest be peřubał memała benaz
be mihrebanî çenîş mekerî diraz
ba ke bimano ey řaz û awaz
bişîn be serwext şox naz’endaz