ارزش ادبی و فولکلوری

این ترانه‌ها اگر چه گوینده و سراینده خاصی ندارد و زاده‌ی ذوق و سلیقه و قریحه عموم می‌باشد معذلک بعضی از ابیات آن متعلق به داستان‌ها و منظومه‌های ادبی کردی است که دهان به دهان گشته و در آن تغییراتی به وجود آمده است که می‌توان گفت طرح و چهارچوبه آن متعلق به گوینده اولی است ولی روح و هنر کلام متعلق به دیگران است و همین موضوع نیز از امتیازات خاص این ترانه‌هاست.

برای شناسائی و بدست آوردن ارزش فکری و روحی هر دسته از مردم علاوه بر مطالعات تاریخی و علمی و ادبی بحث در عادات و آداب و رسوم و سنن و امثال و حکم و حتی معماها و خرافات و نیش‌کلام‌ها و مطالبات و کنایات و استعارات و ترانه‌ها و آهنگ‌ها و... از لوازم و جزو ضروریات به شمار می‌رود.

دوبیتی‌های زبان فارسی و ترانه‌های کردی و دیگر لهجات ایرانی اشعار ساده و لطیفی است که گوینده‌ی بخصوص ندارد و تنها بیان حال مردم آن شهر و ناحیه می‌باشد این ترانه‌ها گاهی طرح و شکل اولیه آن از آن شاعری است که بر سر زبان‌ها افتاده و به مرور زمان مردم بر طبق سلیقه و ذوق خود تحریفات و تغییراتی در آن وارد ساخته‌اند و چون دهان به دهان و سینه به سینه گشته و ذوق و سلیقه عمومی آن را به شکل دیگر و لباس تازه‌تر که زیباتر و روان‌تر می‌باشد درآورده است درباره چنین اشعاری اگر هم شاعر و گوینده‌ای داشته باشد باید هنر و صنعت را از آن عموم شمرد نه گوینده و فرد خاص زیرا برای شناسائی هر ملت مطالعه دقیق در تمام شئون علمی و ادبی و اخلاقی و دینی و ملی شرط است و برای اینکه به ذخائر فکری و گنجینه‌های معنوی و حقیقی هر ملت پی برد تنها کافی نیست دیوان چند شاعر گمنام یا نامی را علم کرده و سیر تاریخی علماء و سلاطین و حوادث آن ملت را به رشته‌ی نگارش کشید.